دستوردادن به کودکان

دکتر سید محمدرضا صدرعاملی [ فوق تخصص روانپزشکی اطفال ]آدرس وب سایت : www.dr-sadrameli.ir
آدرس مطب : اصفهان ، توحید جنوبی ، بعد ز چهارراه پلیس ، نبش کوچه هشت ، مجتمع تابان ، طبقه پنجم تلفن مطب : 36295810 - 031

اغلب مشاهده میکنید که کودک شمابه حرفها ودستورات شما توجهی نکرده وبه آنها بی اعتناست.مثلا وقتی می گویید ”تلویزیون راخاموش کن ”یا ”دیگه بازی بسه“متوجه می شوید که اوبه کارقبلیش ادامه میدهد و ازدستور شمااطاعت نمیکند.

ممکن است فکرکنید که کودکتان قصد لجبازی با شما را دارد یا برای شما ودستوراتتان اهمیتی قایل نیست.اما آیا به این مساله فکرکرده اید که ممکن است نحوه دستوردادنتان نادرست باشد و باید آن را تغییر دهید؟

بنابراین بایستی باخصوصیات دستوردادن نادرست یاغیرموثراشناشویم:
1-دستورات مبهم:
دستوراتی هستند که واضح نیستند ودقیقا به کودک نمیگویند چه کاری را بایدانجام دهد:مثلا“بچه خوبی باش“و...

2-دستورات زنجیروار:
چندین دستوردریک زمان به کودک داده میشود.دراینحالت چون کودکان هنوزآنقدرتوانایی شناختی ندارند که همه اطلاعات رابفهمند و تمام آنها را بیاد آورند ممکن است نتوانند همه آنها را آنطورکه ازآنها خواسته شده انجام دهند مثلا“اتاقت راتمیزکن.دستهایت رابشوی.غذایت رابخوربعد هم زود آماده شو مهمان می آید“

3-دستورات سوالی :
دراین گونه دستورات ازکودک سوال می شودکه آیا این کارراانجام میدهد.درواقع مستقیماّ دستوری داده نمی شود وشک وتردید ما را درمورد درخواستمان به اومنتقل می کند.مثلا ”نمیخواهی تلویزیون راخاموش کنی و بخوابی؟خیلی دیروقته....

4-دستوراتی که درآن حالت چهره وحرکات بدن مابادرخواست کلامی ماهماهنگ نیست:
مثلا درحالیکه میخندیم می گوییم“تو نباید این کارزشت راانجام میدادی نباید دیگرازاین کارها بکنی

5-دستوراتی که بدنبال آن دلیل ومنطق آورده شده وباکودک بحث گفتگومیشود:
توضیحاتی که بدنبال دستورداده میشود حواس کودک را ازدستوراصلی منحرف میکند“دستهایت رابشور وگرنه مریض می شوی وباید تورادکترببریم ممکنه نیازبه بستری داشته باشی...

بنابراین برای اینکه دستور قاطعانه و موثری بتوانیم بدهیم وکودکمان انراانجام دهدبایستی به این نکات توجه وعمل کنیم:
1-اول آنکه بایستی درابتدا توجه کودک را بخود جلب کرده وقبل ازدستوردادن با اوتماس چشمی برقرارکنید
2-با صدای قاطع ومحکم باکودک صحبت کنید ولی خشن نباشید

3-حرکات بدن وحالت چهره خودرا بادستورکلامی متناسب وهماهنگ کنید
4-درزمان نامناسب به کودک دستورندهید مثلا وقتی مشغول فعالیتی است که آن راخیلی دوست دارد بخواهیدکه آن را تمام وبه فعالیت مورددلخواه شماببردازد

5-ازدستورات مثبت بجای منفی استفاده کنید مثلا بجای آنکه بگویید“فریادنزن“بگویید“آرام صحبت کن

6-ازدستورات واضح وکوتاه استفاده کنید“دندانهایت رامسواک کن
7- معمولاازدستوراتی که ساده تر بوده ومطمینید کودک آنها را انجام می دهدشروع کنید

8- همکاری واجرای دستورات را پاداش داده وتشویق کنید.اگرکودک آن راانجام نداد بعد از5 ثانیه آن رافقط یک بارتکرارکنید
9-درصورتی که کودک بعد ازتکراردوم ازآن امتناع کرد باید به تنبیهی مناسب متوسل شوید(که درقسمتهای بعد درمورد آن بحث خواهدشد)