درمان آزوسپرمی

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

آزوسپرمی به شرایطی گفته می شود که تعداد اسپرم در مایع منی صفر است. برای اینکه آزوسپرمی درمان شود و فرد امکان تولید مثل پیدا کند نیاز است بدانیم آزوسپرمی از چه نوعی است. در ادامه به انواع آزوسپرمی و بهترین روشهای درمانی آزوسپرمی خواهیم پرداخت.

انواع آزوسپرمی

1- انسدادی: در چنین وضعیتی، مسیر انتقال اسپرم، مسدود است و مانعی در راه رسیدن اسپرم به مایع منی وجود دارد. مانند زمانی که وازکتومی انجام می شود و مسیر انتقال اسپرم مسدود می گردد که در این شرایط اقدام به بازگرداندن وازکتومی می شود. به این حالت، آزوسپرمی انسدادی گفته می شود.
2- غیر انسدادی: در آزوسپرمی غیر انسدادی، بيضه ها اسپرم توليد نمي کنند.

تشخیص انواع آزوسپرمی

برای تشخیص اینکه آزوسپرمی انسدادی است یا غیر انسدادی، بيضه ها اندازه گیری می شوند. همچنین میزان هورمون FSH خون نیز سنجیده می شود. اطلاعات به دست آمده به ما کمک مي کند تا به سرعت تشخيص احتمالي نوع آزسپرمی را بدهيم. اگر اندازه بيضه ها کوچک و ميزان هورمون FSH بالا باشد، به احتمال زياد فرد دچار آزوسپرمي غير انسدادي است و شانس بچه دار شدن، در این شرایط تقريبا صفر است. گاهي بعضي از مردان بطور مادرزادي داراي فقدان لوله هاي مني بر هستند. در اين مردان حجم مني فوق العاده کم است.

درمان آزوسپرمی انسدادی

در مرداني که مبتلا به آزوسپرمي انسدادي هستند براي درمان از روشهاي زير، بسته به شرايط بيمار مي توان استفاده کرد:

• پيوند لوله مني بر (واز) به اپيديديم با ميکروسکوپ که در اصطلاح پزشکي به آن Vasoepididymostomy مي گويند. این عمل، جراحي فوق العاده مشکلی است و با ميکروسکوپ انجام مي شود و حدود سه ساعت طول مي کشد.
• چون قطر لوله مني بر و اپيديديم فوق العاده کم است، ميزان موفقيت اين عمل نيز حداقل است. مهارت و تجربه جراح کلیه و مجاری ادراری در موفقیت این روش بسیار تاثیر گذار است. اسپرم براي رسيدن به مايع مني به ترتيب از اپيديديم، لوله مني بر و مجراي انزالي عبور می کند. گاهي انسداد در مجراي انزالي است.

درمان اين بيماران نسبتاً راحت است. در این بیماران، مي توان از طريق مجراي ادراری، با يک برش ساده مجراي انزالي را باز کرد. برای درمان مرداني که مبتلا به فقدان مادرزادي دو طرفه لوله مني بر هستند، از روشي به نام PESA استفاده مي شود. در این روش از طريق پوست بيضه، اسپرم از اپيديديم با سرنگ بدست آمده و لقاح در آزمايشگاه انجام مي شود. گاهاً در بيماراني که داراي آزوسپرمي انسدادي هستند نمي توان از اپيديديم اسپرم بدست آورد، در اين بيماران از روش TESA استفاده مي شود. اين کلمه مخفف Testicular Sperm Aspiration مي باشد که در آن از راه پوست با سوزن هاي مخصوص از بيضه اسپرم برداشته مي شود.

درمان آزواسپرمي غير انسدادي

در اين مردان بيوپسي بيضه نشان مي دهد که بيضه ها اسپرم توليد نمي کنند. اينگونه مردان قاعدتاً نابارور مطلق هستند، ولي در سالهاي اخير با وجود پيشرفت هایي که در اين زمينه ايجاد شده بسیاری از مردان مبتلا به آزوسپرمی غیرانسدادی هم می توانند بچه دار شوند. در برخی از موارد آزوسپرمی غیر انسدادی، در مرداني که اندازه بيضه ها طبيعي و ميزان هورمون FSH خون بالا نيست ممکن است بتوان با دارو توليد اسپرم را تحريک نمود. يکي از موارد از بين رفتن عملکرد بيضه عدم عمل جراحي به موقع بيضه نزول نکرده است. اگر اين بيماري دو طرفه باشد، مرد دچار ناباروري خواهد شد. بعضی از اين نوع بيضه ها را نيز مي توان با تجويز دارو وادار به توليد اسپرم کرد.

گاهي در مرداني که داراي آزوسپرمي غير انسدادي هستند، در نمونه برداري از بيضه ها تعدادي اسپرم مشاهده مي شود، علت آزوسپرم بودن اين مردان از بین رفتن اسپرم در حین انتقال است. در این موارد، از اسپرمي که به وسیله نمونه برداري بدست آمده، مي توان براي لقاح در آزمايشگاه استفاده کرد.