سونوگرافی بیضه چیست و چگونه انجام میشود؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سونوگرافی بیضه که به آن اسکن اولتراسوند نیز گفته میشود ، یک آزمایش تشخیصی بدون درد و غیر تهاجمی است که تصاویری از بیضه ها و بافت های اطراف آن را با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا ایجاد میکند. در سونوگرافی از یک پروب یا مبدل استفاده می شود که به صورت رفت و برگشتی در قسمت مورد نظر بدن بیمار حرکت داده میشود .

این دستگاه هنگام حرکت در بدن ابتدا امواج صوتی ساطع می کند سپس امواج صوتی پژواک شده از اندام ها را دریافت می کند ؛ رایانه ، پژواک تصاویر را پردازش کرده و در مانیتور نمایش می دهد. بافت غیر نرمال در مقابل بافت طبیعی انوع مختلفی از پژواک را منتقل می کند. یک رادیولوژیست می تواند امواج بازگشتی را تفکیک کند، به گونه ای که شرایط خوش خیم مانند مجموعه ای از مایعات در اطراف بیضه را در مقابل یک توده جامد که می تواند یک تومور بدخیم باشد تشخیص داده شود.

چه کسانی به سونوگرافی بیضه نیاز دارند؟

همانطور که گفته شد سونوگرافی بیضه برای مشاهده و تشخیص ناهنجاری های احتمالی تشخیص داده شده هنگام معاینات استفاده میشود و در شرایط زیر ممکن است پزشک آنرا به بیمار توصیه کند:

• بررسی و تشخیص توده یا کیست در ناحیه بیضه
• برسی احتمال آسیب در اثر وارد شدن ضربه به بیضه
• ارزیبای وضعیت بیضه از نظر پیچ خوردگی که باعث محدود شدن جریان خون در بیضه می شود.
• شناسایی منبع درد یا تورم در ناحیه بیضه
• ارزیابی علل نا باروری
• تشخیص واریکوسل (تورم ورید در عروق اسپرماتیک بیضه)

موارد گفته شده چند مورد از علل شایع ارجاع بیماران به سونوگرافی بیضه می باشد ؛ بدیهی است پزشک با توجه به شرایط بیمار ممکن است برای معاینه موارد دیگری نیز سونوگرافی را توصیه کند.

آماده شدن برای سونوگرافی بیضه چگونه است؟

به طور معمول ، هیچ آماده سازی خاصی برای سونوگرافی نظیرمحدودیت در رژیم غذایی ، ناشتا یا مثانه پر نیست اما بهتر است بیمار با پزشک خود در مورد هر داروی تجویز شده یا بدون نسخه صحبت کرده و نکات زیر را برای دقت هرچه بیشتر در نتیجه سونوگرافی و سهولت در کار تکنسین رعایت کند.

• روز مراجعه از لباس های گشاد و راحت استفاده شود.
• رعایت بهداشت محدوده دستگاه تناسلی خارجی لازم است.
• هرچند اجباری در حذف موهای ناحیه زهار وجود ندارد و رعایت بهداشت منطقه کافی است ولی بهتر است بیمار روز قبل از مراجعه اقدام به نظافت موهای این ناحیه بنماید.
• مراحل انجام سونوگرافی بیضه چگونه است؟
• این آزمایش به طور معمول حدود 20 تا 30 دقیقه طول می کشد و شامل مراحل زیر است
• در آوردن لباس های پایین تنه
• دراز کشیدن به پشت. در این مرحله ممکن است تکنسین سونوگرافی یک حوله را در زیر کیسه بیضه بیمار قرار دهد تا آن را بالا نگه دارد.
• استفاده از یک ژل گرم رقیق که به مبدل اجازه می دهد تا روی بدن راحتتر سر بخورد و همچنین هدایت امواج صوتی را تسهیل کند.
• متخصص مبدل را بر روی کیسه بیضه جا به جا می کند تا بتواند تصاویری از بیضه ها بر روی مانیتورایجاد کند. هنگامی که تکنسین آن را محکم به بدن فشار می دهد اگر بیمار در آن ناحیه دچار تورم و یا حساسیت باشد ، ممکن است کمی احساس ناراحتی کند.
• در تمام مراحل انجام آزمایش بیمار باید تا آنجا که ممکن است ثابت باقی بمانند تا سونوگرافی تصاویری واضح از بیضه ها ایجاد کند.
• بعد از اتمام سونوگرافی تکنسین ژل را از روی بدن بیمار پاک می کند و او می تواند فعالیت های عادی خود را از سر بگیرد.