بیضه و نقش آن

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

بیضه اندامی است که دو وظیفه اصلی در مردان دارد : تولید نطفه و هورمون جنسی

ساختار :

بیضه ها در دوران جنینی در کنار کلیه ها و داخل شکم تشکیل می شوند به طوری که رگ ها و اعصاب بیضه و کلیه معمولا از یک محل منشا میگیرد و با هم مشترک هستند در نتیجه در مواردی مانند سنگ ادراری درد در بیضه ها حس میشود. سپس با رشد جنین بیضه ها به سمت خارج از شکم حرکت کرده و سرانجام در کیسه بیضه قرار میگیرند.

اندازه :

بیضه ها اندامی بیضی شکل هستند که تا دوره بلوغ کوچک هستند اما از این دوره شروع به رشد میکنند و در نهایت به اندازه تقریبی سه در چهار در پنج سانتیمتر و حجم حدود 30 سی سی میرسند. نطفه در داخل بیضه ساخته میشود و سپس به قسمتی به نام اپیدیدیم که بصورت نواری با ضخامت تقریبی یک سانتیمتر است و روی قسمت پشتی بیضه قرار گرفته منتقل می شود . تکامل نطفه ها در این قسمت انجام می شود.

مکان :

بیضه ها در کیسه بیضه و کاملا خارج از بدن قرار دارند هرچند در هوای گرم معمولا کیسه بیضه حالت شل تر و بیضه ها دور تر از بدن قرار میگیرند و برعکس در هوای سرد کیسه بیضه سفت تر و بیضه ها به بدن چسبیده ترند .در افراد چاق نیز وضعیت بیضه ها به همین شکل است هر چند به علت چاقی گاهی لمس بیضه ها مشکل تر است.

فعالیت :

بیضه ها برای ساخت نطفه به دمای حدود دو درجه کمتر از دمای بدن نیاز دارند که باعث سرد بودن بیضه ها در لمس میشود. حفظ این دما معمولا توسط عضلاتی که در کیسه بیضه قرار دارد و با تنظیم فاصله بیضه ها از بدن انجام می شود. بنابرین بیضه هایی که در محلی غیر از کیسه بیضه قرار دارند درساختن نطفه های سالم دچار اشکال هستند.

معمولا یک نطفه تا در بیضه ساخته شود ومراحل تکامل را طی کند و بتواند طی یک انزال از بدن خارج شود به زمانی حدود سه ماه نیاز دارد ، بنابراین دارو ها یا جراحی هایی که برای بهبود وضعیت نطفه ها انجام میشود حداقل به سه ماه زمان نیاز دارد تا نطفه هایی که بعد از اثرات دارو یا جراحی تولید شده اند از بدن خارج شوند هر چند گاهی این اثرات روی نطفه های در حال تکامل نیز هست و نتیجه زودتر مشخص میشود.

فعالیت بعدی بیضه ها ساخت هورمون جنسی مردانه یا تستسترون است تقریبا تمامی خصوصیت مردانه مانند موی صورت ، رشد عضلات ، خشونت صدا ، میل جنسی ، رشد آلت تناسلی و ساخت نطفه با واسطه این هورمون انجام می شود و در صورتی که این هورمون تولید نشود این خصوصیات ایجاد نمیشوند یا از بین خواهند رفت.

تک بیضه :

در افرادی که یک بیضه به هر دلیلی از بین رفته است اگر بیضه مقابل سالم باشد معمولا تمام خصوصیات جنسی از جمله مقدار هورمون جنسی و تولید نطفه مانند افراد سالمی که دو بیضه سالم دارند می باشند.

در حقيقت ميتوان گفت وقتي هر دو بيضه وجود دارد با تمام ظرفيت هورمون توليد نميكنند ولي وقتي يك بیضه وجود دارد با ظرفيت بالاتري توليد هورمون دارد كه در نتيجه در هر دو حالت تقريبا معادل هم هورمون توليد ميشود.