آشنایی با درمان ليزری ضايعات عروقی

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

درمان ليزري ضايعات عروقي طي 20 سال گذشته پيشرفت كرده است كه اولين با توسط اندرسون و پريش در سال 1980 مطرح شد. چندين ليزرهاي بر اين شكل وجود دارد كه بر اساس فتوتدموليز انتخابي آنها متفاوت است.
اين سيستم هاي ليزري بطور اختصاصي بر كروموفور اثر مي كنند. بافت هدف (كروموفور) در مورد ضايعات عروقي، اكسي هموگلوبين داخل عروق هستند كه تخريب حرارتي بطور وسيعي باعث محدود شدن عروق جلدي مي شود.
ليزرهاي اوليه ليزرهاي با موج مداوم بودند Continous ware (CW) اين ليزرها آْسيب به ساختمانهاي عروقي را محدود نمي كند و باعث بروز اسكار مي شود.
585nm (PDL) pulsed dye laser، مهمترين ليزر مورد استفاده در درمان ضايعات عروقي جلدي مادرزادي و اكتسابي است. اين ليزر غالباً بهبودي عالي كلينيكي را با كمترين بروز اسكار به همراه دارد.

بطور كلي انواع ليزرهاي موثر در درمان ضايعات عروقي شامل :
1- ليزر آرگون: ليزر آرگون CW اولين سيستم ليزر مورد استفاده در درمان تلانژكتازي بود. اين ليزر نور آبي سبز از خود متسع مي كند كه 80% اين امواج طول موج 488-541nm دارند.
اگرچه انرژي اين ليزر توسط اكسي هموگلولين جذب مي شود ولي به درجاتي ملانين اپيدرم و درم را نيز درگير مي كند و بنابراين با تغييرات رنگدانه اي و فيبروز پس از درمان همراه است و براي افراد با پوست تيره مناسب نيست.

2- (Argon pumped tunable dye laser) APTDL كه طول موجي بين 488-638nm دارد و بر هموگلوبين اثر مي كند. ان ليزر نيز با عوارضي جانبي از جمله اسكار هيپرتروفيك و تغييرات رنگدانه اي همراه است. ولي به نسبت ليزر PDL، پورپورا و هيپرپيگمانتاسيون كمتري دارد و بعضي بيماران ممكن است اين نوع ليزر را ترجيح دهند.

3- ليزر (Potassium titanyl phosphate crystal laser)
اين ليزر از منبع Nd:YAG1064 از درون كريستال KTP خارج مي شود. طول موج آن 532nm است و حداكثرجذب آن توسط اكسي هموگلوبين انجام مي شود كه اختصاصاً براي عروق جلدي مفيد است.
اين ليزر غالباً در درمان تلانژكتازي كاربرد دارد و براي درمان عروق با قطر بزرگ چندين جلسه درمان لازم است. اين نوع ليزر نيز مانند APTDL، ادم، درد و پورپوري كمتري دارد ولي اثرات درماني ليزر PDL دوام بهتري دارد.

4- Copper Vaper and Copper bromide lasers: اين نوع ليزرها نور زرد با طول موج 578nm دارند. اين ليزرها خصوصاً در درمان عروق با قطر بزرگ موثر هستند. تلانژكتازي صورت Cherry Angioma و pyogemic granoloma بطور موفقيت آميزي با اين نوع ليزر ها درمان مي شوند. البته اين ليزرها نيز ملانين اپيدرم و درم را هدف قرار مي دهند و باعث تغييرات رنگدانه اي در آنها مي شوند. بنابراين مصرف اين نوع ليزرها بايد در افراد با تيپ پوستي روشن (فيتز پاتريك I يا II) محدود شود ساير عوارض اين ليزرها ايجاد دلمه و تاول است كه طي 2 هفته از بين مي رود.
5- Krypton laser: اين نوع ليزر نور سبز با طول موج 520-530nm و همچنين نور زرد با طول موج 568nm متسع مي كند. اين نوع ليزر در درمان تلانژكتازي صورت استفاده شده است. غالباً 4-3 هفته يكبار و تعداد جلسات متعدد لازم است. عوارض جانبي آن شامل قرمزي، تورم و تاول و دلمه خفيف است.
6- Flush lamp-pumped PDL:
امواج اين نوع ليزر توسط اكسي هموگلوبين جذب مي شود. طول موج آن 585nm است. اين ليزر درمان تلانژكتازي و درمان ضايعات عروقي با سايزهاي متفاوت كاربرد دارد.
ليزر PDL درمان استاندارد براي لكه خال شرابي (Port winestain) بوده و ميتواند در درمان نوزادان با سن چند هفته به كار رود. همچنين در درمان همانژيوم سطحي نوزادي و ضايعات عروقي اكتسابي مثل تلانژكتازي، Angioma, Pyogenic granuloma استفاده شود. اين ليزر همچنين در درمان قرمزي منتشر ناشي از آكنه روزاسه موثر است 80% ضايعات portwine با 10-8 جلسه درمان برطرف مي شوند. ضايعات صورت و گردن معمولاً پاسخ سريعتري دارند. عوارض جانبي شامل عوارض جانبي شامل تغييرات رنگدانه موقت خصوصاً در افراد با پوست تيره، تورم و پورپوراي موقت كه معمولاً 14-7 روز طول مي كشد تا بهبود پيدا كند.

7- (IPL) Intense pulsed light:
كم طول موج 500-1200nm دارد و در درمان انواع ضايعات جلدي عروقي كاربرد دارد. اين منبع نوري در درمان port wine stain، همانژيوم و تلانژكتازي كاربرد دارد. البته ضايعات عروقي بادرگيري عروق كوچك موثرتر است. عوارض جانبي شامل قرمزي و پورپورا و موقت است.