ساییدگی یا آرتروز زانو چگونه ایجاد می شود ؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

استئوآرتریت یا سائیدگی زانو که به آن آرتروز زانو هم می گویند از شایعترین علل درد زانو در سنین متوسط و بالا است که در آن غضروف مفصل دچار آسیب و خوردگی می شود. این بیماری صرفنظر از درد و تورم موجب تغییر شکل و اشکال در راه رفتن هم می شود.غضروف مفصلی لایه سفید رنگ و نرم و لغزنده ایست که روی سطح استخوان را در ناحیه مفصل می پوشاند و موجب می شود تا استخوان ها براحتی در ناحیه مفصل روی هم حرکت کرده و بلغزند. در استئوآرتریت یا سائیدگی مفصلی این لایه بتدریج ضعیف و نازک می شود. بعد از مدتی شیار هایی روی آن بوجود آمده و سپس قسمت هایی از آن کاملا از بین رفته و تکه تکه می شود.

در نهایت ممکن است قسمتی یا تمام سطح مفصل، پوشش غضروفی خود را از دست بدهد. بنابراین از اولین علائم این بیماری که در رادیوگرافی ساده هم دیده می شود کاهش فاصله مفصلی است به این معنی که فاصله بین انتهای پایینی استخوان ران و انتهای بالایی استخوان درشت نی که در رادیوگرافی حدود چند میلیمتر است و در واقع فضایی است که غضروف مفصلی اشغال کرده است با نازک شدن غضروف بتدریج کمتر می شود. لازم به ذکر است که غضروف مفصلی در رادیوگرافی ساده دیده نمی شود و در محل آن فضای خالی دیده می شود.

بعد از مدتی که بیماری پیشرفت می کند استخوان های دو طرف سطح مفصلی رشد می کنند و ممکن است استخوان اضافی در این محل تشکیل شود که در رادیوگرافی دیده می شوند. بتدریج لایه سینوویال Synovial Layer که لایه تولید کننده مایع مفصلی است ملتهب شده و رشد می کند و ممکن است مقادیر زیادی مایع مفصلی تولید کند که موجب می شود زانو متورم شده و به اصطلاح آب بیاورد.

عواملی که ممکن است موجب شوند تا احتمال ایجاد سائیدگی مفصل زانو زیاد شود عبارتند از :
* توارث : بطوریکه در بعضی از خانواده ها احتمال بروز استئوآرتریت زانو زیاد است
*وزن: وزن زیاد موجب افزایش فشار روی زانو شده و احتمال سائیدگی آنرا بیشتر می کند
*سن : با افزایش سن بیماری بیشتر و شدیدتر می شود
*جنس : خانم های با سن بیش از پنجاه سال بیشتر در معرض این بیماری هستند
*ضربه : ضرباتی که در حین ورزش یا آسیب هایی که بدنبال ضربات زانو ایجاد می شوند (مانند شکستگی، دررفتگی، پارگی منیسک و رباط های زانو) می توانند در دراز مدت موجب استئوارتریت زانو شوند.
*شغل های خاص : که در آنها کارهایی مثل زانو زدن، چمباتمه زدن، راه رفتن بیش از سه کیلومتر در روز، برداشتن اشیاء سنگین تر از 25 کیلو بطور مرتب و مستمر انجام می شوند می توانند موجب اعمال فشار زیادی روی زانو شده و احتمال بروز سائیدگی مفصل زانو را بیشتر کنند. در شغل هایی مثل کارگرانی که در خطوط تولید کار می کنند، اپراتور های کامپیوتر، هنرمندان حرکات نمایشی، کارگران کارهای سخت مثل کار در معادن یا کار در کشتی احتمال بروز این بیماری بیشتر است.
ورزش هایی مثل فوتبال، دو استقامت و تنیس بمدت طولانی و زیاد ممکن است احتمال ایجاد استئوآرتریت زانو را زیاد کنند.
منبع :ایران ارتوپد