حلیم و آش جزو یکی از اصلی ترین غذاهای سفره ی ایرانیان در ماه مبارک رمضان است و به جرات میتوان گفت تمام ایرانیان در این ماه حداقل هفته ای یکبار این غذاها را طبخ و یا خریداری می کنند .حلیم یک غذای پرکالری محسوب میشود. ۱۰۰ گرم حلیم ، ۱۹0 کالری انرژی دارد و حاوی ۶ گرم پروتئین، ۱۰ گرم چربی، ۲۰ گرم کربوهیدرات، ۱ میلیگرم آهن و ۹ میلیگرم کلسیم است و به عنوان یک غذا در وعده ی افطاری میتواند بسیارحجیم و پرکالری محسوب شود . بخصوص اینکه حلیم هایی که در بیرون تهیه و آماده می شوند بسیار پرچرب هستند و گوشتهای مانده ی فوق العاده پرچرب در تهیه ی آنها استفاده می شوند . به همین خاطر است که تاکید بیشتری در کم تر خوردن این غذای خوشمزه میشود ! البته اگر از فواید بیشمار حلیم هم نگذریم ، گندم آن ، علاوه بر خاصیت سیرکنندگی بالا منبع بسیار خوب از مواد معدنی چون روی، منیزیم، آهن و نیاسین است.
البته اگر در تهیه این غذا از گندم سبوسدار که فیبر زیادی دارد استفاده شود، در بهبود برخی از بیماریهای دستگاه گوارش، سرطان روده نیز موثر خواهد بود . فیبر موجود در گندم سبوسدار با کاهش کلسترول خون موجب سلامت بهتر قلب و کاهش بیماریهای قلبی میشود. همچنین برای پیشگیری از یبوست بسیار موثر می تواند باشد.می توان گفت مصرف آش نسبت به حلیم مضرات کمتری دارد چو پایه ی آش سبزیجات و حبوبات است و البته باعث نفخ شده و به دلیل سنگینی که دارد باعث سیری زودرس میشود به همین خاطر توصیه میشود که افراد با کمی آب ولرم، خرما، شیر یا فرنی افطار کنند و دور آش و سوپهای غلیظ را خط و بهتر است به عنوان سحری و یا شام یک کاسه ی کوچک از آن خورده شود .
چند نکته در مصرف حلیم و آش
1- لازم به ذکر است باید توجه ویژه به محل خرید و دفعات مصرف این غذا شود تا باعث چاقی نشود یک پیاله حلیم تقریبا ۱9۰ کالری انرژی دارد که اگر با یک قاشق شکر، یک کف دست نان و روغن مصرف شود، ۳۵۰ تا ۳۰۰ کالری انرژی دارد.
2- کارشناسان تغذیه حلیم و انواع آش را برای وعدهی شام در ماه مبارک رمضان مناسب میدانند، البته اگر بین زمان خوردن افطار و شام فاصله وجود داشته باشد. بهتر است افراد روزه دار شام خود را با غذاهای سبک، کم قند و حاوی فیبر به مقدار متعادل مانند حلیم (با شکر و روغن کم) و آش به خصوص شله قلمکار شروع کرده و سپس به سراغ غذای اصلی بروند.
3- حلیم یک غذای سالم و بسیار مقوی است، اما اگر دچار افزایش قند و دیابت و یا چربی خون هستید باید توجه کنید که شکر و روغن بخصوص روغن حیوانی با آن استفاده نکنید یا در حداقل ممکن مصرف کنید.همچنین روغن و شکر زیاد در حلیم از سوی دیگر زمینهساز چاقی، اضافه وزن و ابتلا به سایر بیماریهای متابولیک خواهد بود و موجب تحریک معده و عطش شدید میشود و اغلب ناچارند این تشنگی را با نوشیدن مقادیر زیاد آب و نوشیدنیهای سرد جبران کنند که این کار باعث رقیق شدن شیره معده و تاخیر هضم غذا میشود.
4- در ماه رمضان به دلیل اینکه تقاضا برای آش و حلیم زیاد است، سر هر کوچه دیگ های حلیم و آش برپا میشود، اما حلیم را فقط از واحدهای صنفی مجاز باید خریداری کنید. زیرا برخی سودجویان در محلهای غیربهداشتی حلیمهای غیربهداشتی و بیکیفیت طبخ کرده آنرا به عنوان غذاهای سالم و بهداشتی و ارزان قیمت به فروش میرساند. بسیاری از بیماریها ممکن است از همین طریق منتقل شود؛ برای مثال مشاهده شده ، اگر از این حبوبات آلوده به انگل یا از سبزیهایی که به خوبی شسته نشدهاند، در تهیه آش استفاده شده باشد، مصرفکنندگان آن به بیماریهای گوارشی مبتلا خواهند شد.
5- حلیم و آش نباید در ظروف یکبار مصرف تلقی ریخته شود زیرا فقط موادغذایی با دمای پایینتر از ۴۵-۴۰ درجه را میتوان در این ظرفها ریخت درحالی که دمای حلیم و اش بیش از ۴۵ درجه سانتیگراد است. ظروف یکبار مصرف ساخته شده از گرانول پلیپروپیلن برای نگهداری موادغذایی داغ مانند آش و حلیم بهترین هستند و حتی میتوان مواد غذایی با دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد را هم در آنها ریخت.