چای لاغری ، واقعیت یا افسانه ؟

دکتر منصور ریسمانچیان [ پزشک عمومی ]آدرس وب سایت : www.rismanchian.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس آبادی ، بین بسیج و چهارراه قصر ، جنب داروخانه زیتون ، ساختمان شمس ، طبقه سوم تلفن مطب : 32207810 - 031

به طورکلی این روزها که توجه بیشتری به کاهش وزن و داشتن تناسب اندام میشود، برخی تولیدکنندگان محصولات غذایی از این مسئله استفاده یا سوءاستفاده کرده اند و با تولید و عرضه گروهی از موادغذایی مانند انواع چای های لاغری به بازار، نظر بسیاری از مصرف کنندگان را به خود جلب کرده اند. اما مصرف روزی یک یا چند لیوان چای واقعاً میتواند باعث لاغری شود؟ اصلاً مواد تشکیل دهنده این چای ها چه هستند؟ آیا مصرف چنین محصولاتی، برای سلامتمان ضرر یا عارضه ای ندارد؟ در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت

آیا مصرف چای لاغری، واقعاً باعث کاهش وزن می شود ؟
اگر فردی رژیم غذایی اصولی و سالمی نداشته باشد یا در طول روز به اندازه کافی فعالیت بدنی انجام ندهد، نمیتواند فقط با مصرف چای یا هر محصول لاغری دیگری، امیدی به کاهش وزن داشته باشد. کاهش وزن در اثر برهم زدن موازنه بین دریافت و سوزاندن کالری در بدن اتفاق میافتد که این اتفاق هم فقط با نوشیدن یک نوع چای خاص، نخواهد افتاد.

مواد تشکیل دهنده چای های لاغری چه هستند ؟
معمولاً چای هایی که برای لاغری تولید و روانه بازار میشوند، دارای ترکیبهایی مانند چای سبز و مواد ملینی مثل پودر سنا هستند.

مکانیسم اثر این ترکیبها به چه صورت است؟
معمولاً انواع چای (هم چای سبز و هم سیاه) میتوانند تا حدی باعث افزایش ضربان قلب شوند. این افزایش ضربان قلب هم میتواند تا اندازهای بالا رفتن متابولیسم پایه و افزایش سوخت وساز را به دنبال داشته باشد اما این افزایش سوخت وساز، واقعاً به اندازه ای نیست که بتوانیم برای کاهش وزن چشمگیر روی آن حساب کنیم. از طرف دیگر، اگر فردی در وعده ها و میان وعده های غذایی، خوراکی های حجیم و پرکالری مصرف کند، نباید امید به کاهش وزن با مصرف چای لاغری داشته باشد و به هیچ وجه به هدف خود نخواهد رسید.

آیا مصرف بیش از اندازه چای سبز یا هر نوع چای دیگری با هدف کاهش وزن، میتواند ضرری هم داشته باشد ؟
انواع نوشیدنی های حاوی کافئین و پلیفنول ها مانند چای سبز، سیاه یا قهوه، جزو نوشیدنی های مدری محسوب میشوند که دفع آب از بدن را افزایش میدهند. زمانی که آب بدن بیش از اندازه دفع میشود، املاحی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم هم از بدن دفع خواهند شد و تعادل آب و الکترولیت بدن به هم میخورد. ضمن اینکه ترکیب های کافئین دار میتوانند باعث کندی حرکات دستگاه گوارش شوند و ابتلا به یبوست را در پی داشته باشند. به همین دلیل از ترکیبهای ملینی مانند پودر سنا در تولید چای های لاغری استفاده میکنند.در ضمن مصرف کافئین به مقدار زیاد و حوالی خواب شبانه باعث اختلال خواب و این اخیر نیز منجر به افت سوخت و ساز و نیز پرخوری عصبی در روز بعد خواهد شد .

شیوه عمل پودر سنا در چایهای لاغری به چه صورت است ؟
پودر سنا و مواد ملین دیگری از این قبیل مانع جذب و باعث ایجاد اختلالهای گوارشی میشوند. در این صورت، موادغذایی به جای اینکه جذب بدن شوند، از آن دفع خواهند شد. مکانیسم اثر پودر سنا در این مورد، شبیه به فیبرهای خوراکی است. میتوان گفت که تمام ترکیبهای موجود در چای های لاغری، به طور غیرطبیعی باعث اندکی کاهش وزن میشوند ولی کاهش وزنی که در پی دارند، همیشه با بروز عوارض خواهد بود.

ترکیب های ملین موجود در این چایها هم میتوانند عوارضی داشته باشند ؟
مصرف مداوم ترکیبهای ملینی مانند پودر سنا باعث ایجاد اختلال در جذب مواد مغذی میشود. یعنی زمانی که یک ماده غذایی را مصرف میکنیم و بعد از آن چای لاغری مینوشیم، مانع جذب ویتامینها و املاح یا حتی پروتئین و چربی موجود در آن ماده غذایی در بدن میشویم. این مسئله میتواند در طولانی مدت، هم بدن را با کمبودهای تغذیه ای مواجه کند و هم اختلالهای گوارشی شدیدی به وجود بیاورد.

اما برخی افراد میگویند از مصرف این چای های لاغری نتیجه گرفته اند
بله، ممکن است نتایج به ظاهر مطلوبی در کوتاه مدت بگیرند اما عوارض و آسیبهایی که بدن آنها را در اثر این روشهای نادرست در آینده درگیر خواهد کرد، آزاردهنده خواهد بود. حتی روشهای کوتاه مدت، غیراصولی و ناگهانی کاهش وزن میتوانند آسیبهای بعضاً جبران ناپذیری بر اندامهای حیاتی بدن مانند کبد و کلیه ها بگذارند و باعث از دست رفتن این ارگانهای حیاتی شوند.

سازندگان چای های لاغری ادعا میکنند از وزارت بهداشت یا سازمان غذا و دارو مجوز دارند، شما بر چه اساسی به چای لاغری مجوز می دهید ؟
محصولی که ادعای درمانی کند، دارو است و در مورد هیچ چایی نمیتوان ادعای درمانی داشت. این چایها که در تلویزیون هم تبلیغ میشوند، مجوزی تحت عنوان مجوز چای لاغری از سازمان غذا و دارو ندارند و صرفاً به عنوان یک چای گیاهی قابل مصرف هستند و هرگز نباید ادعای درمانی در مورد آنها مطرح شود.

سخن پایانی
چای با عنوان لاغری نداریم و نه تنها به چای بلکه به هر محصولی که ادعای لاغری در مورد آن مطرح شد، نباید اعتماد کرد چون این عنوان ها فریبنده اند و اگر هم چای تولید شده که لاغر میکند یا دارو است که اجازه تبلیغ ندارد یا مکمل است که باید در مجوز آن اجازه تبلیغ ذکر شده باشد.
از این مطالب برای سلامتی ، بهبود شیوه زندگی و پیشگیری از بیماری های خود و عزیزانتان استفاده فرمایید و در صورتی که مطلب را مفید تشخیص دادید لطفا آن را به اشتراک بگذارید و ما را به دیگران معرفی نمایید .