سونوگرافی تیروئید چه زمانی انجام میشود؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

در سونوگرافی تیروئید از امواج فراصوت استفاده می شود . از این تصویربرداری به منظور تعیین شکل و اندازه غده تیروئید استفاده می شود . شکل و اندازه غده تیروئید در اثر بیماری هایی مانند کم کاری و پر کاری تیروئید تغییر می کند . با این روش ندول های ( توده ها ) داخل غده تیروئید و ناحیه گردن به راحتی دیده می شود . اولتراسونیک یا سونوگرافی از تیروئید و گردن یک روش غیرتهاجمی ، بدون درد و عارضه است . سونوگرافی تیروئید بسیار حساس است و بسیاری از ندول هایی که احساس نمی شوند در طی سونوگرافی قابل دیدن بوده و تقریبا در سونو 70 درصد بزرگسالان دیده می شود .

سونوگرافی تیروئید چه کاربردی دارد؟

- جهت تشخیص یک توده در تیروئید و یا ساختار مجاور آن .
- جهت تجزیه و تحلیل ظاهر ندول های تیروئید و بررسی خوش خیمی یا بدخیمی ( سرطان تیروئید ) این ندول ها و اینکه آیا نیاز به بیوپسی وجود دارد یا خیر .
- برای بررسی و تشخیص ندول های بیشتر از تعداد ندول هایی که در معاینه فیزیکی احساس شده اند .
- برای بررسی تعداد ندول هایی که در طول یک زمان مشخصی به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده اند .

همچنین چون امواج صوتی به طور همزمان با انجام سونوگرافی تشکیل می شوند این قابلیت را دارد که در هدایت دقیق سوزن بیوپسی به بافت هدف مثلا ندول تیروئید به پزشک کمک کند . این خاصیت سونوگرافی در انجام روش های درمانی کم تهاجمی نظیر درمان توده های تیروئید با امواج بی خطر ماکرویو و R.F استفاده می شود .

ندول های غده تیروئید

ندول تیروئید نوعی برجستگی است که اکثرا از خود بافت تیروئید منشا می گیرد و در داخل یا بر سطح آن رشد می کند و معمولا ارتباطی با پر کاری یا کم کاری غده تیروئید ندارد . ندول های تیروئید به شکل منفرد یا متعدد به وجود می آیند . ندول های تیروئید پدیده شایعی در جمعیت كشور ما می باشد . ندول های تیروئید می توانند بدخیم (سرطانی) و یا خوش خیم باشند . اغلب ندول های تیروئید خوش خیم هستند . انجمن تیروئید بریتانیا ( BTA ) در سال 2014 دستورالعمل های بالینی در مورد مدیریت سرطان تیروئید را منتشر کرد .

در این دستورالعمل ها استفاده از سیستم درجه بندی U1 تا U5 برای ارزیابی خطر بدخیمی ها در نظر گرفته شده بود . این تقسیم بندی مشابه طبقه بندی سیستم های اطلاعاتی پستان BIRADS ) ) است . به طور خلاصه طبقه بندی ندول های تیروئید به شرح زیر است :
U1 : ندول تیروئید نرمال
U2 : ندول تیروئید خوش خیم
U3 : ندول تیروئید نا مشخص
U4 : ندول تیروئید مشکوک به بد خیمی
U5 : تیروئید مبتلا به ندول های بد خیم یا سرطان

سونولوژیست ها برای تفسیر نتایج سونوگرافی تیروئید و گردن به شکل ندول ها توجه زیادی می کنند . یک نکته مهم در این روش تشخیصی ، انجام همزمان بیوپسی و نمونه برداری همراه با سونوگرافی است . بیوپسی در حقیقت نمونه برداری از بافت است که نسبت به تکه برداری یا جراحی ، از تهاجم کمتری برخوردار است . دلیل آن تشخیص کامل بیماری سرطان در تیروئید است .

گاهی ندول های توپرنشانه وجود یک توده بد خیم است که البته به روش های تشخیصی دیگری هم نیاز پیدا می کنند . اما ندول های کیستیک از مایعات و چربی پر شده اند که عمدتا خوش خیم هستند . در بیشتر مواقع در همان سونوگرافی اول این نوع ندول ها تشخیص داده می شوند و به روش تشخیصی دیگری نیاز ندارند .

سونوگرافی داپلر تیروئید

سونوگرافی داپلر تیروئید ابزاری برای شناسایی بد خیمی های موجود در غده تیروئید می باشد . این سونوگرافی پیشرفته به پزشکان کمک می نماید تا پیش از وقوع بیماری جدی مانند سرطان و بد خیم شدن غدد بدن ، با کشف عارضه از وقوع آن پیشگیری نمایند . سونوگرافی رنگی تیروئید یکی از حساس ترین و دقیق ترین سونوگرافی ها بوده و به کشف انواع بیماری های غده تیروئید کمک می کند . به منظور تکمیل این سونوگرافی ، آزمایش تیروئید توصیه می گردد .

در هنگام سونوگرافی داپلر لازم است به نکات زیر توجه کنید :

1. زمان انجام سونوگرافی از صحبت کردن پرهیز نمایید .
2. بهتر است زمان انجام سونوگرافی برگه آزمایش پیشین خود را به همراه داشته باشید .
3. پیش از شروع سونوگرافی ، اجسام حاوی فلز را همچون گردنبند و گیره سر از خود دور نمایید .