آیا تزریق کورتون برای کاهش درد مفید است یا مضر؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

هر دارو یا ماده غذایی باید در جای خود و به روش صحیح استفاده شود. بطور مثال حتی اگر فرد آب زیادی بنوشد (آب که از نظر بسیاری بی ضرر است) ممکن است موجب رقیق شدن و کاهش مقدار سدیم خون و بروز علایمی چون، سردرد، احساس سرگیجه، گرفتگی عضلات یا اسپاسم و حتی تشنج های غیر قابل توضیح شود. پس بنابراین هر دارو ویا ماده غذایی اگر به جا استفاده نشود میتواند مضر و بر عکس اگر به جا و اصولی استفاده شود حیات بخش و مفید است.

یکسری از افراد معتقدند که کورتون مطلقا مضر است؛ و بر عکس، بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی، آسم، اختلالات خود ایمنی (که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم حمله می کند)، ام اس، لوپوس و ... با تمام وجود بر این باورند که اگر کورتون نبود ادامه حیات برای آنها ممکن نمی شد.

کورتون چگونه در بدن تولید میشود؟

اصولا کورتیکواستروییدها بطور طبیعی در بدن وجود داشته و از غده آدرنال ترشح می شود. عدم ترشح کورتونها در بدن مساوی با مرگ فرد میباشد.

در چه بیماریهایی مصرف کورتون ضروریست؟

در پزشکی فرم مصنوعی این هورمونها با خواص مشابه و با نام داروهای کورتیکواستروئید یا همان کورتونها به طوروسیعی برای درمان آرتریت روماتوئید، لوپوس، آسم، آلرژی و بسیاری از بیماری های دیگر مورد استفاده قرار می گیرند.

آیا کورتون عوارض دارد؟

این سوال بستگی به نوع استفاده (استنشاقی، تزریق داخل مفصل یا محل ملتهب، تجویز سیستمیک) و مدت استفاده از آن دارد. در روش تزریق مستقیم استروئید داخل مفصل آسیب دیده پزشکان اجازه دارند از دوزهای تعدیل شده کورتون به طور مستقیم در محل التهاب استفاده کنند و از آنجایی که این روش لوکالیزه و موضعی است سایراعضاء بدن از اثرات غلظت بالای این روش تزریق دارو متأثر نمی شوند و در امان هستند.

با استفاده موضعی کورتون در مفصل یا عصب خاص، چون دارو در محل اثر تزریق میشود، با دوز بسیار کمتر دارو تاثیر چندین برابر خواهیم داشت بنابراین هر گونه عوارض جانبی مصرف کورتون نزدیک به صفر می رسد. اما برعکس استفاده از کورتونهای خوراکی یا تزریق شده در خون، اثراتشان در سراسر بدن گسترش می یابند و برای اینکه دارو به محل اثر برسد احتیاج مصرف طولانی مدت و دوز بالای کورتون میباشد که میتواند همراه عوارضی باشد.

این عوارض از جمله، پوکی استخوان ، شکنندگی و نازک شدن استخوان ها، افزایش آسیب پذیری به عفونت و ... در مصرف طولانی مدت کورتونها (طولانی تر از سه ماه) دیده میشوند و نه در تزریق منفرد. بنابراین استفاده از کورتون برای تزریق های مفصلی، ستون فقرات، گره های عضلانی، ریشه عصبی نه تنها عوارض استفاده از کورتونها طولانی مدت سیستمیک را ندارد بلکه به دلیل کاهش درد و افزایش تحرک بیمار میتواند حتی مانع افزایش وزن و تضعیف عضلات شده که این خود مانع از پیشرفت پوکی استخوان ناشی از کم تحرکی میشود. باید توجه کنید که مصرف کوتا ه مدت کورتون و یا انجام یک یا دو تزریق کورتون عارضه ای ندارد؛ مگر در موارد خاصی که فرد بیماری دیگری هم دارد که کورتون نباید در آن بیماری استفاده شود.

موارد استفاده از کورتون :

1. بیرون زدگی دیسک کمر و گردن :

کورتون می تواند فشار دیسک کمر و گردن را کاهش دهد و از درمانهای موثر در فتق دیسک کمر و گردن است.
کورتون می تواند فشار دیسک کمر و گردن بر ریشه عصبی درگیر را کاهش داده و از درمانهای موثر و مفید در تنکی کانالهای خفیف تا متوسط و بیرون زدگیهای دیسک های کمر و گردن است. کورتون با افزایش خونرسانی به عصب درگی موجب افزایش رسیدن غذا و اکسیژن به عصب آسیب دیده شده و به روند ترمیم عصب آسیب دیده کمک میکند.

2. آسم :

کورتون با کاهش التهاب در راه های هوایی ریه و کاهش واکنشها ی آلرژیک آسم را کنترل می کند
و بیمار را از مرگ نجات می دهد.

3. آرتروز :

تزریق کورتون در آرتروز کمر ، گردن، شانه و گاهی زانو کاربرد دارد.
در بیمارانی که دچار آرتروز هستند و در مقطع زمانی که مفصل دچار تورم و درد می گردد؛ محدودیت در فعالیتهای روزمره زندگی دارند. بنا به توصیه انجمن جهانی روماتولوژیِ تزریق کورتون مفید و مجاز است.

4. ام اس :

در حملات ام اس کورتون درمانی با دوز بالا باید انجام شود تا حملات ام اس کنترل شده و بیمار دچار عارضه نگردد.

5. بیماریهای دیگر :

در بسیاری از بیماریهای پوستی، روماتیسمی، مغز و اعصاب، چشم، گوش و حلق بینی، کورتون بعنوان یک داروی نجات دهنده محسوب می شود.

چند توصیه در بیمارانی که برای مدت طولانی مجبور به استفاده از کورتون سیستمیک هستند :

• تناسب اندام و رژیم غذایی سالم : داشتن رژیم غذایی سالم و شرکت در فعالیت هایی که به داشتن وزن مناسب کمک کند و استخوان ها و عضلات را تقویت نماید.
• مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D : از آنجائیکه درمان طولانی مدت با کورتیکواستروئیدها باعث نازک شدن و کاهش تراکم استخوان ها )پوکی استخوان( می شود . لذا نیاز به مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D جهت حفظ سلامت و استحکام استخوانها و انجام آزمایش تراکم استخوان در این افراد الزامی می باشد.
• در صورت نیاز به مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها ، مراجعه مستمر به پزشک جهت بررسی عوارض جانبی حتما مد نظر قرار گیرد.