نحوه انجام رادیوگرافی شکستگی استخوان کشکک

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

رادیوگرافی ساده از مهم‌ ترین وسایل تشخیصی در بیماری‌های زانو است. به کمک تصاویر رادیوگرافی شدت آسیب‌ دیدگی و حتی نوع بیماری تشخیص داده می‌شود. راديوگرافي ساده در واقع اطلاعات كلي و بسيار ارزشمندي در اختيار پزشك قرار می‌دهد كه نياز پزشك را براي تصمیم‌ گیری نوع درمان مرتفع می‌ کند و نياز به استفاده از روش‌ های پرهزینه مانند ام آر آي و سي تي اسكن را به حداقل می‌ رساند.

اشعه ایکس متداول‌ترین روش تصویربرداری تشخیصی است که به‌ طور گسترده برای تشخیص شکستگی کشکک زانو در دسترس قرار دارد. این تصویربرداری تصاویری از ساختارهای متراکم مانند استخوان‌ ها به دست می‌ دهد؛ بنابراین منحصراً برای نشان دادن شکستگی‌ ها سودمند است. اشعه ایکس برای نشان دادن نمای جلویی و جانبی شکستگی حائز اهمیت است.

شکستگی کشکک زانو

کشکک زانو (پاتلا)، استخوان کوچکی است که در جلوی زانو قرار دارد و در مقابل، آسیب و ضربات وارده نیز بسیار حساس می‌باشد. شکستگی کشکک زانو، آسیب جدی است و می‌تواند مانع خم شدن زانو حین حرکت شود.

درصورتی‌که میزان شکستگی جزئی باشد، درمان‌هایی مانند بستن زانو با آتل در نظر گرفته خواهد شد؛ اما در بسیاری از موارد، بخشی از استخوان از جای اصلی خود خارج می‌شود که در چنین شرایطی، جراحی به منظور تثبیت استخوان در جای اصلی و بهبود دامنه حرکتی تجویز می‌شود.

علت شکستگی کشکک زانو

برخی علل شکستگی کشکک زانو عبارتند از:

• زمین خوردن با زانو
• وارد آمدن ضربه شدید و مستقیم به زانو
• این احتمال نیز وجود دارد که انقباض ناگهانی عضلات چهار سر ران در زانو، باعث آسیب و شکستگی کشکک زانو می‌شود.

علائم شکستگی کشکک زانو

1. درد و التهاب، یکی از شایع‌ترین علائم شکستگی کشکک زانو می‌باشد.
2. کبودی
3. ناتوانی در راست کردن زانو و یا نگه داشتن زانو در این وضعیت
4. ناتوانی در راه رفتن
5. معاینات بالینی

نحوه انجام رادیوگرافی شکستگی استخوان کشکک

روش متداول برای عکس‌برداری از اندام آسیب‌دیده گرفتن دو عکس است. یک بار اشعه ایکس از روبرو به اندام تابانده شده و تصویر آن بر روی فیلم ثبت می‌شود و بار دیگر اشعه از کنار به اندام تابانده می‌شود. تصویر یا فیلم اول را فیلم رخ یا قدامی- خلفی antero- posterior می‌نامند و به تصویر دوم، تصویر یا فیلم نیمرخ یا لترال Lateral میگویند.

تهیه یک فیلم خوب هنر تکنیسین رادیولوژی است. مقدار یا دوز اشعه ایکس تابیده شده به اندام باید به اندازه مناسبی تنظیم شود. هم زیاد و هم کم بودن آن موجب می‌شود فیلم ناواضح باشد. فیلم باید طوری گرفته شود که تمام طول استخوان مشکوک به شکستگی در آن دیده شود. بهترین حالت این است که مفصل بالا و مفصل پایین استخوان مشکوک به شکستگی هم در فیلم رادیولوژی دیده شوند. بیمار در حین عکس‌برداری باید اندامش را کاملاً بی‌حرکت نگه دارد تا تصویر واضحی از آن تهیه شود. همچنین باید تمام اشیاء فلزی مانند انگشتر یا ساعت از اندام دور شود تا تصویر آنها بر روی تصویر استخوان نیفتد.

برای انجام عکس‌برداری از زانو توسط اشعه ایکس شما در اتاق مخصوص قرار می‌‌گیرید. سپس متخصص رادیولوژی از شما می‌‌خواهد که بایستید، بنشینید یا دراز بکشید تا دستگاه اشعه ایکس بتواند به‌خوبی تصاویر موردنظر از زانوی شما را تهیه کند. قبل از انجام عکس‌برداری باید لباس مخصوص بپوشید تا سایر نقاط بدن شما در معرض پرتوهای اشعه ایکس قرار نگیرد.

عوارض ناشی از اشعه ایکس در رادیوگرافی

اشعه ایکس یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ ترین اشکال تصویربرداری پزشکی است. طبق اظهارات پزشکان مزیت حاصل از تشخیص صحیح بیشتر از خطرات آن است؛ اما بااین‌حال هنوز چند نکته ایمنی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.

1. خطر اندک ابتلا به سرطان. قرار گرفتن در معرض اشعه زیاد می‌تواند منجر به سرطان شود؛ اما به‌طورکلی میزان آن در اشعه ایکس کم است. بزرگسالان در برابر اشعه ایکس حساسیت کمتری نسبت به کودکان دارند.

2. کودکان و تصویربرداری اشعه ایکس. درصورتی‌که کودک شما به تصویربرداری نیاز داشته باشد، ممکن است تکنسین او را برای اطمینان از بی‌حرکت ماندن محصور کند. این کار از نیاز به تکرار جلوگیری می‌ کند. محصور کردن کودک به او آسیبی وارد نخواهد کرد. درصورتی‌که همراه با او در اتاق بمانید، باید برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض اشعه، پیش‌بند سربی بپوشید.

3. بارداری. درصورتی‌ که باردار هستند یا فکر می‌کنید باردارید به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است از روش متفاوتی استفاده کنند تا کودک شما در معرض اشعه قرار نگیرد.