تشخیص مشکلات گوارشی با سونوگرافی

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

سونوگرافی شکم نوعی تصویربرداری است که به بررسی اندام های بدن از جمله کبد، کیسه صفرا، طحال، پانکراس و کلیه ها می پردازد. در دستگاه سونوگرافی باعث می شود تصاویر اندام ها و ساختمان های داخل بدن دیده می شود. این دستگاه امواج با فرکانس بالا را در ساختارهای بدن منعکس می کند. یک کامپیوتر این امواج را دریافت و با استفاده از آن یک تصویر ایجاد می شود.

اگرچه سونوگرافی شکمی جهت بررسی موارد مختلفی انجام می شود؛ اما جهت شناسایی آنوریسم آئورت شکمی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. سونوگرافی از شکم می تواند جهت بررسی بیماری های دیگری که بر کلیه ها، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده تأثیرگذار هستند، مورداستفاده قرار گیرد.

تشخیص مشکلات گوارشی با سونوگرافی

سونوگرافی می تواند از ساختار های بافت نرم بدن مانند کیسه صفرا، کبد، کلیه ها، لوزالمعده، مثانه و سایر ارگان ها و قسمت های بدن تصاویری ارائه بدهد. همچنین می توان با کمک اولتراسوند، میزان جریان خون در عروق را جهت تشخیص انسداد ارزیابی کرد. موارد تشخیصی در سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش به شرح ذیل می باشد:

• کیست ها یا ضایعات غیرطبیعی در کبد، طحال یا لوزالمعده
• بزرگ شدن غیرطبیعی طحال
• سرطان کبد یا کبد چرب
• سنگ کیسه صفرا یا رسوبات در کیسه صفرا
• لخته خون
• پانکراتیت
• انسداد کلیه و سرطان
• سنگ کلیه
• ورم آپاندیس
• تومور

سونوگرافی شکمی جهت بررسی موارد مختلفی به درخواست پزشک معالج و یا به دلیل چکاب شخص انجام می شود؛ اما جهت شناسایی آنوریسم آئورت شکمی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. آنوریسم آئورت شکمی ضعیف، نقطه ای برآمده در آئورت شکمی می باشد. شریانی که از وسط شکم عبور کرده و تأمین کننده خون به نیمه پایین بدن می باشد. سونوگرافی شکم برای نشان دادن آنوریسم آئورت شکمی در افرادی توصیه می شود که بین سنین 65 تا 75 هستند و در حال حاضر و یا قبلاً سیگاری بوده اند.

علاوه بر این موارد، از سونوگرافی شکمی برای کمک به انجام برخی پروسه های خاص هم انجام می شود. برای مثال:

• در طول بیوپسی شکم، پزشک از سونوگرافی استفاده می کند تا ببیند برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت، سرنگ را باید کجا قرار دهد.
• سونوگرافی به پزشک این امکان را می دهد که مایعات حاصل از آبسه یا کیست را خشک کند.
• پزشک می تواند برای بررسی جریان خون در شکم هم از سونوگرافی استفاده کند.
• سونوگرافی شکم ممکن است برای تشخیص علت هر نوع درد شکمی یا برآمدگی غیرمعمول در شکم توسط پزشک تجویز شود.
• اندازه، شکل و ظاهر یک ارگان را می توان با سونوگرافی با دقت مشخص کرد که به تشخیص درست یک عارضه ی مرتبط کمک می کند. مثلاً با سونوگرافی می توان کبد را از جهت نشت چربی یا ضایعه بررسی کرد.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی شکم و گوارش

اغلب آزمایش های سونوگرافی نیاز چندانی به آمادگی ندارند. هرچند در برخی موارد استثناهایی نیز وجود دارد. برای برخی از اسکن ها مانند اسکن کیسه صفرا، پزشک ممکن است از شما بخواهد برای مدتی قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.

نحوه انجام سونوگرافی شکم و گوارش

پزشک از شما می خواهد بر روی تخت دراز بکشید و دکمه های لباس خود را باز کنید. در برخی موارد نیز از شما تقاضا دارند تا لباس خود را با لباس کلینیک که لباسی مخصوص بوده تعویض نمایید. پس از آن مقداری ژل مخصوص که هیچ گونه عوارض جانبی ندارد را بر روی بدن شما قرار می دهد. سپس با استفاده از دستگاه پروب، ژل را شروع به مالیدن بر روی شکم شما می کند. این ژل هیچ گونه مشکل خاصی برای پوست شما ایجاد نمی کند. تصویری از اندام های شما با استفاده از دستگاه پروب بر روی مانیتور به نمایش درمی آید.

مزایای سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش

سونوگرافی شکمی مزایای زیادی دارد:

1. سونوگرافی شکمی بدون درد است و به تزریق سرنگ نیاز ندارد.
2. در سونوگرافی، بیماران در معرض اشعه های خطرناک نیستند. همین باعث می شود که سونوگرافی نسبت به تکنیک هایی مثل اشعه ایکس و سی تی اسکن بی خطرتر باشد.
3. سونوگرافی از بافت های نرم تصویربرداری می کند درحالی که اشعه X قادر به انجام این کار نیست.
4. دسترسی به سونوگرافی آسان است و نسبت به سایر روش ها ارزان تر است.

عوارض سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش

اولتراسوند تشخیصی روشی ایمن و بدون خطر است که از امواج صوتی با قدرت کم استفاده می کند و خطری ندارد.