کفی های طبی چه کاربردی دارند؟

دکتر بیژن فروغ [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drforogh.ir
آدرس مطب : تهران ، بزرگراه چمران ، ابتدای باقرخان غربی ، پلاک 89 قدیم ، 26 جدید ، طبقه همکف تلفن مطب : 66576424 - 021

کفی ها وسایلی هستند که برای اصلاح هم ترازی غیرطبیعی پا در کفش قرار داده می شوند. نوع کفی مورد نیاز به مشکل پا بستگی دارد و باید یک ارزیابی کامل صورت بگیرد تا مناسب ترین کفی انتخاب شود.

شرایط درمانی استفاده از کفی:

کفی ها را می توان برای برخی از شرایط استفاده کرد و هر یک باید به صورت جداگانه تجویز شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود. برخی از شرایطی که ممکن است با استفاده از کفی درمان شوند عبارتند از:

• تاندونیت آشیل
• کف پای صاف
• التهاب کف پا
• التهاب در قوس پا
• میخچه
• انگشتان چکشی
• متاتارسالژی (درد در اطراف گوی پا)
• آتل شین
• نورومای مورتون (تورم عصب بین متاتارس 3 و 4)

دلایل بروز مشکلات:

دلایل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد شرایط فوق می شود. این دلایل احتمالی عبارتند از:

• راه رفتن یا دویدن نادرست
• آرتروز
• عدم تحرک مفصل
• ضعف عضلانی
• بی ثباتی مفصل
• رباط های نازک
• وضعیت بد پا
• کفش نامناسب
• تمرین بر روی سطوح سخت
• اضافه وزن داشتن
• رانندگی طولانی مدت

مزایای استفاده از کفی:

هرکسی می تواند از کفی استفاده کند و مختص ورزشکان نیست. برخی از مزایای کفی عبارتند از:

• ترویج هم ترازی عادی
• حفظ یکپارچگی رباط ها، تاندون ها و ماهیچه های پا
• کاهش درد
• بهبود عملکرد پیاده روی و دویدن
• بهبود الگوی راه رفتن
• کاهش التهاب
• افزایش ثبات مفاصل
• استفاده بیشتر از کفش
• کاهش رگ به رگ شدن و سایر آسیب های مچ پا
• بهبود تحریک پذیری پا

تفاوت بین کفی های نیمه سفارشی و سفارشی:

کفی های کاملاً سفارشی از طریق اسکن سه بعدی پا تجویز می شود و کفی ها به ساختار پاها متصل می شوند. در حالی که برای کفی های نیمه سفارشی، از مجموعه ای از قالب های اندازه دار استفاده شده و قالبی که بیشتر با ساختار پای بیمار مطابقت دارد انتخاب می شود. مواد مورد استفاده برای کفی های نیمه سفارشی و سفارشی یکسان هستند و از دوام یکسانی برخوردارند.

انواع کفی طبی:

• کفی نرم و شکل پذیر:

کفی های طبی نرم و شکل پذیر برای ایجاد لایه حفاظتی زیر پا یا کاهش فشار روی ناحیه آسیب دیده یا دردناک کف پا به کار برده می شود. این نوع کفی برای کنترل عملکرد غیرطبیعی کف پا نیز طراحی می شود. مواد مختلفی مانند چوب پنبه، چرم، فوم پلاستیکی و لاستیک در تهیه این نوع کفی به کار برده می شود. این نوع کفی از کفی فانکشنال یا عملکردی نرم تر و منعطف تر است. کفی شکل پذیر برای درمان پینه دردناک کف پا، زخم پای دیابتی، درد استخوانی کف پا و دیگر ناراحتی های کف پا به کار برده می شود.

• کفی عملکردی یا فانکشنال:

از کفی عملکردی یا فانکشنال برای اصلاح عملکرد پا و در نتیجه اصلاح عملکرد غیرطبیعی پایین تنه استفاده می شود. بعضی کفی های عملکردی نیز مانند کفی های نرم و شکل پذیر برای حمایت از ناحیه های دردناک کف پا نیز طراحی می شود.

کفی طبی عملکردی برای درمان گستره وسیعی از عارضه های دردناک کف پا و پاین تنه کاربرد دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد مفصل انگشت شست پا و مفصل دیگر انگشتان
• درد پاشنه و قوس کف پا
• درد مچ و پاشنه پا

از آنجایی که عملکرد غیرطبیعی کف پا اختلال های پا، زانو و مفصل ران (لگن) را نیز به دنبال دارد، انواع کفی طبی عملکردی معمولاً برای درمان التهاب تاندون و بورس (بورسیت) مچ پا، زانو و مفصل ران و همچنین درد جلوی ساق پا تجویز می شود.

• کفی ورزشی:

ورزشکاران هنگام تمرین و در هر مسابقه مدت زیادی می دوند و دچار آسیب دیدگی هایی می شوند که در میان دوندگان شایع است، همچنین حرکت های سریعی که حین تمرین یا مسابقه انجام می دهند نیز گاهی صدمات جدی را به دنبال دارد. آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد پا، مانند پیچ خوردن و رگ به رگ شدن مچ پا و کشیدگی تاندون آشیل در میان بازیکنان راگبی و فوتبال شایع است. این کفی ها باید هیل کاپ و نگهدارنده گودی کف پا داشته باشند تا بیشینه پایداری را به دست دهند. به علاوه کفی باید خاصیت ضربه گیری داشته تا فشار و کشش روی عضله ها را کاهش دهد و از آسیب دیدگی جلوگیری کند.

• کفی های مخصوص کف و قورک پا:

کفی های مخصوص کف و قوزک پا، بریس یا ارتوزی است که اطراف قوزک و قسمت پایین پا را می پوشاند. این کفی ها به شکل L هستند که روی ساق پا بسته می شوند. جنس این کفی ها از فلز، پلاستیک، چرم، ترکیبی از چند ماده دیگر است. در موارد زیر از کفی های مخصوص کف و قوزک پا استفاده می شود:

• کنترل وضعیت و حالت قوزک پا
• جبران ضعف عضلانی ناشی از سکته
• آسیب ستون فقرات ، دیستروفی عضلانی
• فلج مغزی
• فلج اطفال
• ام اس و نوروپاتی مغزی
• ثابت کردن قوزک پا و قسمت های پایینی ساق در صورت شکستگی یا آرتریت
• ثابت کردن قوزک و مفصل تحتِ قابی در پی صافی کف پا
• بهبود عملکرد طبیعی قوزک پا
• کاهش الگوهای نادرست راه رفتن
• افزایش توان راه رفتن

ساخت کفی طبی:

ارتوزیست برای طراحی و ساخت کفی طبی معاینه بیومکانیکی (زیست مکانیکی) کف پا و پایین تنه را انجام می دهد. زاویه های انگشتان پا، کف پا، مچ پا و مفصل ران اندازه گیری می شود تا شدت و سطح بدشکلی های عملکردی یا ساختاری تعیین شود. برای این کار از بیمار خواسته می شود روی تخت معاینه دراز بکشد یا بایستد. ارتوزیست از بیمار می خواهد راه برود و یا بدود تا شیوه گام برداشتن بیمار و عملکرد های کف پا و پایین تنه را هنگام انجام فعالیت ارزیابی کند.

سپس ارتوزیست از کف پای بیمار قالب سه بعدی می گیرد. برای این کار از بیمار خواسته می شود تا داخل جعبه فوم تراکم پذیر قدم بگذارد، سپس با گچ مخصوص شکسته بندی از پای بیمار قالب گرفته می شود. یا این که پا با اسکنر نوری یا مکانیکی اسکن می شود. سپس از مدل سه بعدی به دست آمده و جزییات اصلاحی مورد نظر ارتوزیست برای تهیه کفی طبی استفاده می شود. اکثر ارتوزیست ها با یک لابراتوار تخصصی برای ساخت کفی همکاری دارند، برخی نیز خود اقدام به تهیه کفی می کنند.