پارگی یا سوراخ شدن مثانه

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

پارگی یا سوراخ شدن مثانه معمولا به دنبال وارد شدن ضربه به شکم و یا لگن اتفاق می افتد . گاهی ممکن است سوراخ شدن مثانه به صورت خود به خود ، طی عمل جراحی ، سزارین یا آندوسکوپی به وجود بیاید . درد لگن و هماچوری ناخالص علائمی هستند که در بیشتر افرادی که دچار سوراخ شدن مثانه شده اند ، بروز می کنند . در بزرگسالان ، مثانه در ناحیه لگن توسط استخوان های لگنی ، به خوبی محافظت می شود . به همین ترتیب ،اکثریت قریب به اتفاق آسیب های مثانه ، از جمله پارگی یا سوراخ شدن مثانه در اثر شکستگی های استخوان لگن ، به ویژه زمانی که استخوان شرمگاهی نیز درگیر شود ، رخ می دهند .

پارگی مثانه یک آسیب شایع نیست . همچنین این عارضه دیگر مانند گذشته کشنده نمی باشد . با آگاهی بیشتر و انجام آزمایشات تصویر برداری ، بیشتر موارد پارگی یا سوراخ شدن مثانه به سرعت تشخیص داده می شوند . در این مقاله به بررسی دقیق تر پارگی یا سوراخ شدن مثانه می پردازیم .

انواع پارگی و یا سوراخ شدن مثانه

پارگی مثانه ممکن است در فضای صفاقی رخ دهد اما بیشتر این پارگی ها در خارج از پرده صفاقی ایجاد می شوند .

• کوفتگی مثانه : این حالت به صورت شایعی دیده می شود ولی به علت پارگی ناکامل موکوس گاهی در دسته پارگی مثانه قرار نمی گیرد .
• پارگی بینابینی : این حالت به ندرت مشاهده می شود و در نتیجه پارگی ، در سطح سروزی به وجود می آید .
• پارگی خارج صفاق مثانه : شایع ترین نوع آسیب های مثانه است و حدود ۸۵ درصد از کیس ها را به خود اختصاص داده است .
• پارگی های خارج صفاقی بدون ایجاد عارضه خیلی جدی ، غالبا بدون عمل جراحی و با کاتتر فولی کنترل ، و بهبود داده می شوند . پارگی های خارج صفاقی معمولا با شکستگی های لگن همراه هستند .
• پارگی داخل صفاق مثانه : پارگی های داخل صفاقی نیاز به ترمیم توسط عمل جراحی دارند . پارگی های داخل صفاقی معمولا هنگامی اتفاق می افتند که مثانه به طور کامل تحت فشار های تحتانی شکم قرار گیرد .
• پارگی ترکیبی مثانه : حالتی است که پارگی خارج صفاقی و داخل صفاقی ، هر دو به صورت همزمان اتفاق می افتند .

علائم پارگی یا سوراخ شدن مثانه

• تقریبا در همه افرادی که کوفتگی مثانه اتفاق افتاده است ، خون در ادرار مشاهده می شود . با این وجود افرادی که دچار پارگی مثانه شده اند ممکن است خونریزی نداشته باشند .
• ممکن است درد در ناحیه شکم احساس شود ولی در بسیاری از موارد درد ناشی از سایر جراحات ، تشخیص درد مثانه را سخت می کند .
• در صورتی که سوراخ ایجاد شده در مثانه به قدری بزرگ باشد که ادرار به داخل حفره شکم نشت کند ، دفع ادرار غیر ممکن می شود .

علائم دیگر عبارت اند از :

• اشکال در شروع دفع ادرار
• جریان ضعیف ادرار
• دفع دردناک ادرار
• تب
• درد شدید کمر

علت پارگی یا سوراخ شدن مثانه

وقتی مثانه خالی است ، استخوان های ناحیه لگن مثانه را از ضربه هایی که به پایین شکم وارد می شوند ، حفظ می کند . اما وقتی مثانه پر است ، قسمت بالای مثانه به حفره شکم وارد شده و کمتر محافظت می شود . استخوان های ناحیه لگن در کودکان به خوبی شکل نگرفته و نسبت به استخوان های بزرگسالان آسیب پذیر تر هستند . اگر این استخوان ها با نیرویی که به اندازه کافی قوی باشد و بتواند استخوان را بشکند مواجه شوند ، مثانه ( حتی اگر خالی باشد ) ممکن است آسیب ببیند . این آسیب ممکن است در حین تصادفات اتومبیل یا افتادن از ارتفاعات ، اتفاق بیفتد .

عوارض پارگی یا سوراخ شدن مثانه

عوارض ممکن است در اثر نشت ادرار به داخل حفره شکمی یا انجام جراحی باشند .

برخی عوارض عبارت اند از :

• آبسه لگن
• عفونت داخل شکم
• خونریزی
• نارسایی کلیه
• به هم خوردن تعادل الکترولیت ها
• عفونت مجاری ادراری
• بی اختیاری ادرار
• ایجاد تومور
• آسیت ادرار

درمان پارگی یا سوراخ شدن مثانه

درمان اورژانسی پارگی مثانه در صورت خونریزی یا ایجاد شوک ممکن است شامل موارد زیر باشد :

1. انتقال خون
2. تزریق دارو های داخل وریدی
3. بستری در بیمارستان
4. در صورتی که جراحت وسیع باشد و التهاب داخل شکم وجود داشته باشد جراحی فوری صورت می گیرد و ادرار تخلیه می شود .
5. در بیشتر موارد ، پارگی با جراحی درمان می شود . جراحی این امکان را می دهد که مثانه یا مجرای ادرار آسیب دیده بهبود یابد و از تورم مجرای ادرار و انسداد جریان ادرار جلوگیری می کند .