تشخیص سرطان مثانه با سونوگرافی

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

زمانی که رشد سلول‌های بدن از کنترل خارج شود، فرد دچار سرطان می‌شود. در این شرایط بدن نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را حفظ کند و دچار عوارض متعددی می‌شود. رشد غیرطبیعی در سلول‌های مثانه نیز منجر به تشکیل تومور و سرطان مثانه می‌شود. براساس آمارهای جهانی، سرطان مثانه ششمین سرطان شایع در مردان و هفدهمین سرطان شایع در زنان است. این بیماری معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد؛ اما احتمال بروز آن در هر سنی وجود دارد. سرطان مثانه اغلب از سلول‌های لایه داخلی مثانه آغاز می‌شود و طی زمان به لایه‌های بعدی نفوذ می‌کند. با این حال در سایر بخش‌های دستگاه ادراری از جمله مجرای ادرار نیز می‌تواند ایجاد شود. تشخیص این سرطان در مراحل اولیه با شانس درمان بسیار بالایی همراه است. البته سرطان‌های خفیف نیز ممکن است پس از درمان، در آینده دچار عود شوند. به همین دلیل افراد با سابقه سرطان مثانه باید به طور مرتب تحت بررسی قرار بگیرند.

در آزمایش‌های تصویربرداری از اشعه ایکس، میدان‌های مغناطیسی، امواج صوتی یا مواد رادیواکتیو برای تهیه عکس از قسمت داخلی بدن شما استفاده می‌شود. اگر مبتلا به سرطان مثانه هستید، ممکن است پزشک برخی از این آزمایش‌ها را برای تعیین اینکه آیا سرطان به بافت‌ها و اندام‌های نزدیک مثانه، به غدد لنفاوی اطراف یا قسمت‌های دوردست بدن گسترش یافته است، تجویز کند. سونوگرافی مثانه شامل ارزیابی حجم مثانه، اندازه‌گیری ضخامت دیوار آن و تعیین وجود سنگ‌ها و تومورهای مثانه است.سونوگرافی سرطان مثانه کمک شایانی به درمان بیماری سرطان سینه می‌کند؛ زیرا با استفاده از این روش می‌توان تشخیص داد که سرطان در چه مرحله‌ای است و کدام نواحی را درگیر کرده است.

علائم سرطان مثانه

علائم و نشانه‌های بیماری سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. وجود خون در ادرار (هماتوری)
2. این مسئله ممکن است باعث شود ادرار به رنگ قرمز روشن به نظر برسد، اگر چه گاهی اوقات ادرار طبیعی به نظر رسیده و خون در آزمایش مشخص می‌شود.
3. تکرر ادرار
4. دردناک بودن ادرار
5. کمر درد

انواع سرطان مثانه

انواع مختلف سلول‌ها در مثانه می‌توانند سرطانی شوند. نوع سلول مثانه که سرطان در آن شروع می‌شود نوع سرطان را تعیین می‌کند. پزشکان از این اطلاعات برای اینکه کدام روش درمانی می‌تواند مؤثرتر باشد، استفاده می‌کنند. انواع این نوع سرطان عبارتند از:

کارسینومای اروتلیال

کارسینومای اوروتلیال که قبلاً کارسینوم سلول انتقالی نامیده می‌شد، در سلول‌های داخلی مثانه قرار دارد.
سلول‌های ادراری با پر شدن مثانه منبسط می‌شوند و هنگام خالی بودن مثانه منقبض هستند. این سلول‌ها در داخل مجاری ادرار قرار داشته و سرطان‌ نیز در آن مکان تشکیل می‌شوند. کارسینومای ادراری شایع‌ترین نوع سرطان می‌باشد.

سرطان سلول سنگفرشی

سرطان سلول سنگفرشی با تحریک مزمن مثانه همراه است، به عنوان مثال از طریق عفونت یا استفاده طولانی مدت از کاتتر ادراری ایجاد می‌شود.سرطان مثانه سلول سنگفرشی نوع نادری از سرطان می‌باشد، این بیماری در مناطقی از جهان که عفونت انگلی خاصی به نام شیستوزومیازیس که یکی از علل شایع عفونت مثانه می‌باشد، وجود دارد بیشتر دیده می‌شود.

آدنوکارسینوم

آدنوکارسینوما از سلول‌هایی تشکیل می‌شود که غدد ترشح‌کننده مخاط در مثانه را تشکیل می‌دهند. آدنوکارسینومای مثانه بسیار نادر است.

نکات قبل از انجام سونوگرافی مثانه

1. برای بررسی سونوگرافی مثانه زنان، باید حتماً مثانه پر باشد تا تشخیص دقیق صورت پذیرد پس سعی کنید چند ساعت قبل از انجام سونوگرافی مایعات و آب فراوان میل نمایید. توجه کنید که پر بودن بیش از حد مثانه نیز باعث می‌شود تا تشخیص سخت و گاهی اوقات اشتباه باشد.
2. هیچ گاه از داروهایی که ادرار آور است استفاده نکنید.

کاربرد سونوگرافی در تشخیص سرطان مثانه

سونوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از اندام‌های داخلی استفاده می‌کند. این می‌تواند در تعیین اندازه سرطان مثانه و اینکه آیا از مثانه به اندام‌ها یا بافت‌های مجاور گسترش یافته است، مفید باشد. همچنین می‌توان از آن برای مشاهده کلیه‌ها استفاده کرد. این آزمایش معمولاً یک آزمایش آسان است و از هیچ‌گونه اشعه‌ای استفاده نمی‌کند.

نمونه‌برداری از سوزن با هدایت سونوگرافی

از سونوگرافی می‌توان برای هدایت سوزن بیوپسی به منطقه مشکوک به سرطان نیز استفاده کرد.

نحوه انجام سونوگرافی برای تشخیص سرطان مثانه

ابتدا شما برای انجام این تست به کلینیک مراجعه می‌کنید. رادیولوژیست شما را به اتاق سونوگرافی راهنمایی می‌نماید. پزشک با استفاده از مقداری ژل مخصوص که هیچ‌گونه عوارض جانبی ندارد و برای پوست هیچ‌گونه حساسیتی ایجاد نمی‌کند بر روی شکم شما آغشته می‌کند. بعد از انجام این کار ابتدا با دستگاه سونوگرافی بر روی شکم شما نواحی مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد و تصویر درون بافت‌های بدن شما بر روی مانیتور به نمایش می‌آید.

عوارض سونوگرافی مثانه

هیچ مدرکی مبنی بر این‌که این اسکن های سونوگرافی اگر طبق دستورالعمل استفاده شود مضر است وجود ندارد.

هزینه سونوگرافی برای تشخیص سرطان مثانه

هزینه انجام سونوگرافی برای تشخیص مشکلات مثانه از جمله سرطان مثانه طبق تعرفه مصوب بهداشت و درمان کشور تعیین و دریافت می گردد.