بیوپسی غدد لنفاوی چرا و چگونه انجام میشود؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

سیستم لنفاوی مشابه گردش خون است. گره های لنفاوی از طریق تمام قسمت های بدن مانند عروق و رگ هایی که خون را حمل می‌کنند، منشعب می شوند؛ اما لوله های سیستم لنفاوی بسیار ریزتر هستند و مایع بی رنگی به نام مایع لنف را حمل می کنند. لنف به سوی قلب در یک مسیر یک طرفه جریان دارد. لنف ها حاوی تعداد بالایی از نوعی گلبول سفید به نام لنفوسیت هستند که این سلول ها با عفونت مبارزه نموده و سلول های آسیب دیده یا غیرطبیعی را از بین می برند. با گردش خون در اطراف بدن، مایعات از رگ های خونی به داخل بافت‌های بدن نشت می‌کنند. لنف ها در اثر انقباضات درونی رگ لنفاوی و فشار خارجی بر روی رگ های لنفاوی حرکت می‌کنند. به طور کلی غدد لنفاوی شامل سلول های ایمنی هستند که برای ذرات بیگانه به عنوان یک فیلتر عمل می کند و همچنین می‌تواند در برخی سلول‌های سرطانی عوامل پاتوژنی را به دام بیندازند.

در صورتی که رادیولوژیست در سونوگرافی تغییراتی در غدد لنفاوی مشاهده کند از سلول ها نمونه برداری می کند. معمولاً درخواست بیوپسی در بیماران مشکوک به سرطان اتفاق می‌افتد؛ اما بدین معنا نیست که بیمار حتماً دچار سرطان شده است. بیوپسی غدد لنفاوی که به آن تکه‌برداری و نمونه‌برداری نیز می‌گویند، یکی از آزمایش های پزشکی است که معمولاً توسط متخصص رادیولوژی مداخله ای انجام می‌شود. بیوپسی روشی تشخیصی است که توسط آن پزشک در بخش رادیولوژی مداخله ای با همراهی پرستار اتاق عمل خدمات مداخله ای، مقداری از بافت غدد لنفاوی به وسیله سوزن های مخصوص را خارج کرده و برای بررسی به آزمایشگاه بافت شناسی (پاتالوژی) میفرستد.

انواع روش بیوپسی

• بیوپسی با سوزن: پس از بیحسی موضعی، نمونه کوچکی از بافت مشکوک را با سوزن ظریفی از بدن خارج می کند. نمونه برداری با سوزن یک روش برای بدست آوردن نمونه از سلول ها می باشد. شایع ترین روش های نمونه برداری با سوزن عبارتند از: روش آسپیراسیون که با سوزن ظریف انجام می گیرد؛و روش بیوپسی سوزنی هسته ای که با سوزن Core برای نمونه برداری از بافت های عضلات و استخوان و … استفاده می شود.
• بیوپسی باز: معمولاً این روش با بیهوشی عمومی انجام می گیرد؛ اما ممکن است این روش با بیحسی موضعی نیز انجام بگیرد. پس از بیهوشی، پوست بیمار را می شکافد و مقداری از بافت مشکوک را خارج می نماید. این عمل نیاز به بستری طولانی مدت ندارد. با استفاده از این روش اندازه، نوع و درجه و وضعیت سلول های تومور نیز مشخص می شود؛ زیرا که توده کاملاً قابل رؤیت می باشد. در این روش کیفیت نمونه بهتر و احتمال درست بودن بررسی آسیب شناسی در آن بیشتر می باشد. بهتر است بیمار ۶ ساعت ناشتا باشد و در صورتی که داروهای مخصوصی مصرف می نماید حتماً به پزشک خود اطلاع دهد. ممکن است بیمار پس از انجام عمل احساس درد و ناراحتی جزئی کند که بسیار طبیعی است.
• بیوپسی یا نمونه برداری کلی: در این روش پزشک کل بافت را بر می دارد. بیوپسی کلی بیشتر در مورد تومورها استفاده می شود. شایان ذکر است که این روش شبیه روش سابق است با این تفاوت که در این روش، رادیولوژیست کل بافتی که به نظر او مشکوک است را خارج می نماید.

آمادگی جهت بیوپسی غدد لنفاوی

آمادگی خاصی برای انجام این روش تشخیصی و تصویربرداری نیازی ندارد. بیمار می‌تواند قبل از انجام این روش، به طور عادی غذا خورده و مایعات بنوشد. همچنین می تواند داروهای خود را به طور عادی مصرف کند؛ اما اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کند ممکن است لازم باشد قبل از انجام سونوگرافی آنها را قطع کند. موارد زیر را به پزشک اطلاع دهید:

• استفاده از هر دارو و یا مکملی حتی گیاهی
• حساسیت دارویی به ویژه به داروهای بیحسی
• حساسیت به لاتکس
• مشکلات مربوط به خونریزی یا استفاده از داروهای رقیق کننده ی خون مثل وارفارین یا پلاویکس
• بارداری

مراقبت های پس از بیوپسی غدد لنفاوی

پس از انجام نمونه برداری یک پانسمان کوچک در قسمت بیوپسی قرار می گیرد. درد و حساسیت می‌تواند تا چند روز پس از انجام نمونه برداری ادامه داشته باشد، بیمار باید محل بیوپسی را همیشه تمیز و خشک نگه دارد. پزشک ممکن است توصیه کند که تا دو روز پس از انجام بیوپسی از دوش گرفتن یا استحمام خودداری کنید.

عوارض بیوپسی غدد لنفاوی

احتمال خونریزی و عفونت می باشد که در صورت افت فشار یا احساس درد شدید در ناحیه مورد نظر پزشک مربوطه مطلع و اقدامات لازم انجام می پذیرد. در صورت بروز تب و لرز بعد از نمونه برداری پزشک معالج را مطلع نمایید تا اقدامات لازم انجام شود.