روش های جدید درمان دیسک کمر

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

دیسک ستون فقرات، جسم کوچک ژلاتینی مانند به شکل دونات است که مرکز نرم تر آن در بین بخش خارجی سخت تر قرار گرفته است. از فتق دیسک با اصطلاحات پارگی یا لغزش دیسک نیز یاد می شود. فتق دیسک زمانی رخ می دهد که بخشی از ماده ژلاتینی نرم داخل دیسک از پارگی موجود در بخش خارجی دیسک بیرون بزند. فتق دیسک عصب های مجاور را تحریک می کند و به درد، بی حسی یا ضعف دست یا پا دامن می زند.

البته بسیاری از بیماران دچار فتق دیسک با هیچ گونه علائمی روبرو نمی شوند. درمان اکثر موارد فتق دیسک نیازی به جراحی ندارد. فتق دیسک در پی آمد ساییدگی یا آسیب دیدگی های منتج از سوانح و تصادفات ایجاد می شود. یکی از موثرترین راه های درمان فتق دیسک، طب فیزیکی یا ورزش و حرکت های اصلاحی است.

عوامل خطر دیسک کمر

1. جنسیت (مرد)
2. سن (میانسال پیر)
3. نقص مادرزادی ستون فقرات
4. فعالیت شدید بدنی؛ بلند کردن اجسام سنگین، کشیدگی و یا خم شدن مکرر کمر
5. سابقه خانوادگی
6. سیگار کشیدن
7. تغذیه ی نامناسب
8. اضافه وزن / چاقی
9. بارداری / زایمان
10. سبک زندگی کم تحرک

آیا دیسک کمر می تواند منجر به مشکلات جدی تر شود؟

در موارد بسیار نادر، پارگی قسمت میانی دیسک می تواند یک دسته از ریشه های عصبی در پایه ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد. این اتفاق منجر به یک بیماری موسوم به سندرم دم اسب می‎شود. بیماران با علائم پاره شدن دیسک کمر ، ممکن است ، مشکلات روده و مثانه و همچنین از دست دادن حس در منطقه ی پاها و مناطق پایین تر از لگن را تجربه کنند.

درمان نوین دیسک کمر

• کمپرس گرم / سرد

این روش می تواند به منظور کاهش تورم ( کمپرس سرد) و افزایش خونرسانی (کمپرس گرم) به بافت آسیب دیده، مورد استفاده قرار گیرد.

• دارو درمانی

داروهای بدون نسخه ی مسکن ضد التهاب و ضد درد مانند آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن (NSAIDS) می تواند برای مدیریت درد طولانی مدت و کاهش تورم استفاده شود.

• ماساژ درمانی

ماساژ درمانی می تواند ابزار ارزشمندی باشد برای کمک به کاهش عوامل تشدید کننده وتداوم بیرون زدگی دیسک کمر که متعاقباً موجب درد و اختلال عملکردی کمر می شود.

• تزریق اپیدورال

تزریق استروئید اپیدورال (ESIs) یک گزینه ی درمانی رایج برای بسیاری از انواع مشکلات کمر، از جمله بیرون زدگی دیسک می باشد. در این روش، داروی استروئید اپیدورال به طور مستقیم (و یا بسیار نزدیک) به منبع ایجاد درد وارد می شود. اگر چه اثرات تزریق معمولاً موقتی است (یک هفته تا یک سال)، اما تزریق اپیدورال می تواند در طول یک حمله ی حاد دیسک، بسیار مفید باشد.

• اوزون درمانی

اوزون را می توان برای کاهش حجم و کاهش فشردگی دیسک آسیب دیده، به آن تزریق نمود. مطالعات نشان داده اند که موفقیت اوزون درمانی در بیماران 70٪ بوده است و هنگامی که با تزریق استروئیدی ترکیب شده است، تا 78٪ می رسد.

• فیزیوتراپی و ورزش

فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی با حرکات تقویتی و کششی می تواند به استقرار بهتر و آسان تر ستون فقرات و پشتیبانی بهتر دیسک ها کمک کند.

• دراز نشست (Curl-Ups )

به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کرده و با تخت کردن کمر، لگن خود را خم کنید. بازوهای خود را هم عرض سینه قرار دهید. سپس فقط با استفاده از ماهیچه های مرکزی بدن، به آرامی خود را بلند کنید.

• حرکت نرمشی پلانک

بدن خود را تا زانو و ساعد خم کنید. زانوهای خود را صاف کنید، به طوری که وزن بدن شما بر انگشتان پا فشار وارد کند. بازوهای خود را صاف کنید، به طوری که انگشتان دست شما از هم باز شوند، در عین حال هنوز در امتداد ساعد قرار داشته باشند.

• خم کردن لگن

با کمر تخت، زانوهای خم و کف پای صاف، به پشت دراز بکشید و بازوهای خود را صاف در طرفین خود قرار دهید. هوا را به درون تنفس کنید و سپس با عمل بازدم، لگن خود را بالا ببرید. به مدت 3 ثانیه آن را نگه دارید و سپس آزاد کنید.

• حرکت پل

زانوهای خود را در امتداد شانه و در یک خط راست قرار دهید و سعی کنید این موقعیت را در حدود 20 ثانیه نگه دارید. همچنین باسن خود را کمی بالاتر از زمین قرار دهید. به تدریج شروع به خم شدن کرده و بدن خود را پایین آورده و دوباره این حرکت را تکرار کنید.

• درمان با پی آر پی

دیسک کمر و درمان آن با پلاسمای سرشار از پلاکت (PRP) درمانی ایمن، موثر و کاملاً طبیعی برای التیام مفاصل آسیب دیده است. در ابتدا مقدار کمی از خون بیمار گرفته می شود و در سانتریفیوژ چرخانده می شود تا پلاکت ها تغلیظ شود، سپس پلاکت در ناحیه آسیب دیده تزریق می شود. مطالعات گسترده و پژوهش های پزشکی نشان دهنده مزایای شاخص PRP برای بیمارانی است که از درد فتق دیسک رنج می برند. همچنین پی آر پی توانایی التیام بخشی بدن را بهبود می دهد.

• درمان ستون فقرات با لیزر

پژوهشگران مکانیسم های متعددی را در تلاش برای تعیین شیوه التیام دیسک مطالعه کرده اند. فرضیه قابل قبولی که مطرح شده است، این است که ذرات دیسک پاره شده بازجذب می شود. بررسی های بافت شناختی وجود گوشت نو (نسج التیامی) را با واسکولاریزاسیون (رگ سازی) شدید در اطراف ذرات غضروفی فیبری نشان داده است. نوع سلولی غالب در داخل نسج التیامی ماکروفاژها (درشت خوارها) و سلول های درون رگی (اندوتلیال) است که تاثیرگذاری لیزر در رفع آنها اثبات شده است.
تحریک ماکروفاژها و فیبروبلاست ها را می توان سازوکار اصلی لیزردرمانی برای التیام فتق دیسک در نظر گرفت.

• اولتراسوند تراپی

تکنولوژی اولتراسوند با استفاده از پروب با سری گرد، امواج صوتی با فرکانس بالا را به ناحیه های خاصی از بدن منتقل می کند. امواج صوتی ارتعاش عمیقی را در بافت ایجاد می کند و این ارتعاش گرمای خفیفی را تولید می کند که جریان خون، اکسیژن رسانی و جریان مواد مغذی را در ناحیه درمان افزایش می دهد و به خارج شدن پسماندهای سلولی کمک می کند. اولتراسوندتراپی به عنوان مکملی برای درمان های نگهدارنده اصلی مانند ورزش به کار برده می شود و این روش عموماً برای آرام شدن بیمار، کاهش التهاب و تسکین درد فتق دیسک موثر است.