تیرگی پوست یا هایپرپیگمانتاسیون به وجود لکه های پوستی گفته می شود که نسبت به پوست مجاور خود تیره تر هستند. هایپرپیگمانتاسیون می تواند به صورت منتشر در تمام پوست نیز به وجود بیاید. تغییر رنگ پوست در هایپرپیگمانتاسیون زمانی اتفاق می افتد که تولید ملانین (رنگدانه ای که به طور معمول در پوست یافت می شود) افزایش یافته و در اثر تجمع آن رنگ پوست، تیره می شود. تیرگی پوست در تمامی نژادها دیده می شود. انرژی پرتوهای فرابنفش نور خورشید توسط ملانین جذب می شود تا به این طریق از آسیب دیدن پوست جلوگیری شود. این موضوع نیز به نوبه خود می تواند باعث تیره تر شدن نواحی دچار هایپرپیگمانتاسیون شود. در برخی مواقع، تیرگی پوست در اثر تغییرات هورمونی (به عنوان مثال در هنگام بارداری و یا مصرف داروهای ضد بارداری) یا وجود اختلالات و بیماری های خاص نظیر ماکول های کافئولایت ایجاد می شود. تیرگی پوست شامل لکه های قهوه ای تیره یا روشن گاهی از بدو تولد در پوست وجود دارند. بیماری آدیسون (که در آن هورمون های مترشحه از غدد آدرنال کاهش پیدا می کنند) نیز گاهی سبب ایجاد تیرگی پوست می شوند.

گاهی این تیرگی ها را می توان به طور مؤثر و با استفاده از دارو یا لیزر درمان نمود. بعضی از موارد نیز می توان با تغییر داروها و سطح هورمون های گردش خون آن را کاهش داد. تیرگی پوست معمولاً بی خطر است، با این حال در برخی از موارد می تواند نشان دهنده وجود یک بیماری جدی و نیازمند درمان باشد. درمان تیرگی پوست از طریق مهار کردن تولید ملانین (رنگدانه ها و لکه های سیاه روی پوست) انجام می شود.

علائم تیرگی پوست

تیرگی پوست ممکن است با یک سری علائم دیگر همراه باشد که نوع این علائم بسته به بیماری، اختلال و یا شرایط زمینه ای متفاوت است. شرایطی که باعث درگیری پوست می شوند و می توانند دیگر بخش ها و سیستم های بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهند. تیرگی پوست گاهی ممکن است با علائم دیگر پوستی نیز همراه باشد. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس سوزش (در مواردی که پوست با مواد شیمیایی تماس پیدا کرده باشد).
• ورقه ورقه شدن پوست
• خارش پوست
• قرمزی، گرمی و ورم پوست

علت تیرگی پوست صورت

شایع ترین علت تیرگی پوست، ژنتیکی یا در اثر تماس نور خورشید، به ویژه در اثر پرتوهای فرابنفش به وجود می آیند. تیرگی پوست همچنین می تواند در اثر تغییرات هورمونی ناشی از اختلالات مادرزادی یا هورمونی (همانگونه که در بیماری آدیسون رخ می دهد) یا ترکیبی از عوامل نظیر نور خورشید یا واکنش های پوستی (در اثر حساسیت نسبت به یک ماده شیمیایی یا گیاهی) نیز به وجود بیاید.

1-علل ژنتیکی تیرگی پوست

تیرگی پوست ممکن است در اثر تعدادی از اختلالات مادرزادی یا ژنتیکی به وجود بیاید که عبارتند از:

• آکانتوزیس نیگریکانس
• اینکانتینتا پیگمنتی
• نوروفیبروماتوز (ماکول های کافئولایت که شامل لکه های پوستی قهوه ای روشن یا سفید می باشند.)
• گزرودرما پیگمنتوزوم (یک اختلال ژنتیکی در تعمیر DNA)

2- علل هورمونی تیرگی پوست

تیرگی پوست همچنین در اثر تغییرات هورمونی و در بیماری های زیر دیده می شود:

• بیماری آدیسون (کاهش تولید هورمون های ترشح شده از غدد فوق کلیه)
• بیماری کوشینگ (مقادیر اضافی کورتیکواستروئیدها)
• پرکاری تیروئید
• بارداری
• قرص های ضدبارداری خوراکی

3- علل محیطی تیرگی پوست

تیرگی پوست می تواند در اثر قرارگیری در معرض عوامل محیطی به وجود بیاید. در این حالت عواملی نظیر موارد زیر در ایجاد تیرگی مؤثر میباشند:

• نور خورشید
• مواد سمی (مانند آرسنیک)

4-سایر علل تیرگی پوست

دیگر علل تیرگی پوست عبارتند از:

• درماتوپاتی دیابتی (لکه های قهوه ای روشن و فلس دار که در اثر تغییرات عروقی ناشی از دیابت به وجود می آیند.)
• کک ومک
• هموکروماتوز
• تینه آ ورسیکالر (عفونت قارچی پوست در اثر مالاسزیا فورفور)

روشهای درمان تیرگی پوست صورت

درمان های موضعی

استفاده از کرم ها و لوسیون های موضعی متداول ترین روشی است که افراد زمانی که برای نخستین بار می خواهند وضعیت پوست خود را بهبود بخشند به دنبال آن می روند. مواد تشکیل دهنده اصلی موجود در کرم های موضعی شامل اسید کوجیک، اسید آزالائیک و هیدروکینون می باشد. این مواد بر روی لایه ی بیرونی پوست اثر می گذارند، سلول های مرده پوست را از بین برده و پوست روشن تر در زیر آن را آشکار می کنند. این روش درمان تأثیرات مختلفی را در افراد متفاوت نشان می دهد. با این حال، این کرم های موضعی باید به طور منظم برای دستیابی به نتایج پایدار مورد استفاده قرار گیرند.

درم ابریژن

درم ابریژن یک روش تهاجمی زیبایی است که در طی تنها یک جلسه نتایج چشمگیری دارد. درمان سفید کردن پوست با درم ابریژن با استفاده از یک برس سیمی مخصوص انجام می شود که پوست آسیب دیده را به طور کامل حذف می کند. این برس به سرعت چرخیده و سطح پوست را مسطح می کند بطوری که پوست خود را ترمیم کرده و به یک حالت بسیار بهتر تبدیل می شود. این روش نه فقط پوست تیره را هدف قرار می دهد بلکه موجب کاهش چین و چروک و خطوط موجود روی پوست نیز می گردد. درم ابریژن به عنوان راه حلی یک مرحله ای برای درمان مشکلات پوست مطرح است.

میکرودرم ابریژن

میکرودرم ابریژن یکی دیگر از روش های متداول برای روشن کردن پوست است. یک وسیله دستی برای اسپری کردن کریستال های بسیار ریز بر روی سطح پوست مورد استفاده قرار می گیرد که موجب برداشته شدن بالاترین لایه ی پوست می گردد. سپس پوستی که به حالت پوسته پوسته در آمده است با کمک یک پمپ مکش برداشته شده و در یک مخزن جمع آوری می شود. پوست شاداب و جوان در زیر این لایه نمایان می شود.

لیزر فرکشنال

روش کار لیزر فرکشنال CO2 بر اساس لایه برداری پوست به منظور یکنواختی رنگ پوست و روشن تر و سالم تر کردن آن است. پرتوهای لیزر دی اکسید کربن لیزر موجب ایجاد حفره هایی در لایه ی بیرونی پوست می گردند. در نتیجه پوسته هایی شکل گرفته و پوست آسیب دیده با پوستی جدید و سالم جایگزین می شود. این امر موجب افزایش تولید کلاژن که نقش کلیدی در جوانتر و سالمتر شدن پوست بازی می کند.

لایه برداری شیمیایی پوست

لایه برداری شیمیایی پوست یک روش درمانی روشن شدن پوست است که در آن از یک محلول اسیدی برای از بین بردن لایه های خارجی آسیب دیده و در نتیجه سفید و روشن کردن پوست استفاده می شود. در هنگام انجام لایه برداری شیمیایی، متخصص پوست از آلفا هیدروکسی اسیدها، تری کلرواستیک اسید یا فنل استفاده می کند. لایه برداری شیمیایی پوست را بهبود می بخشد و بافت پوست را نرم تر می کند. این مواد لایه های بیرونی پوست مرده را از بین می برند و یک لایه جدید پوست با ماهیت، بافت و رنگ بهتر و روشن تر به وجود می آورند.

پیشگیری از تیرگی پوست صورت

روش های متعددی برای درمان تیرگی پوست صورت و همچنین جلوگیری از تیرگی پوست وجود دارد. درمان تیرگی پوست و پیشگیری از ابتلا به آن را با مواردی که در زیر آمده است می توانید تا حد بسیار زیادی کنترل کنید که شامل موارد زیر است:

• خود را در معرض نور مستقیم خورشید یا تابش هر نوع اشعه فرابنفش قرار ندهید.
• قبل از بیرون رفتن در شرایطی که نور خورشید بسیار زننده است، حتماً از ضد آفتاب استفاده کنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید، این کار را جدی بگیرید و در طول روز ۸ لیوان آب بخورید و بدن خود را مرطوب نگه دارید.
• از مصرف غذا های چرب با روغن و شکر بسیار زیاد و غذا های اسپایسی و تند خودداری کنید.
• میوه ها و سبزیجاتی را در طول روز و در برنامه غذایی خود مصرف کنید که علاوه بر مفید و سالم بودن حاوی مقادیر زیادی ویتامین A, B, C, E هستند.

هزینه درمان تیرگی پوست صورت

هزینه ی درمان تیرگی پوست به چند عامل بستگی دارد. رنگ پوست پیش از درمان، ناحیه ی تحت درمان روشن کردن، روش درمانی انتخاب شده، تعداد جلسات و پزشک و کلینیکی که در آنجا این درمان انجام می گیرد.

عوارض جانبی درمان تیرگی پوست صورت

درمان های تیرگی پوست، ممکن است باعث بروز مشکلات زیر شوند:

1. تحریک پوست
2. واکنش های حساسیت
3. محصولات سفید کننده پوستی که حاوی استروئیدها هستند ممکن است مشکلاتی مانند ضعف سیستم ایمنی را برای سلامتی در دراز مدت ایجاد کنند.
4. نازک شدن پوست، عفونت، تأخیر در بهبود زخم و آکنه
5. خطر بالای ابتلا به سرطان پوست در هنگام در معرض قرار گرفتن آفتاب
6. پیری زودرس پوست
7. یکی از بزرگترین اشکالات استفاده از روش های روشن شدن پوست صورت این است که می تواند منجر به مسمومیت جیوه به ویژه هنگامی که توسط خود شخص و با استفاده از محصولات حاوی جیوه انجام می شود، گردد.

---