آیا انتقال کرونا از مادر به جنین ممکن است؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

ویروس کرونا یا covid-19، ویروس جدیدی از خانواده ویروس های ایجاد کننده آنفولانزا می باشد و همچنین نحوه انتقال، دوره کمون و ماندگاری این ویروس متفاوت از سایر ویروس های هم خانواده می باشد. یکی از عواملی که موجب می شود خانم های باردار بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا باشند این است که خانم های باردار در این دوران دچار ضعف سیستم ایمنی بیشتری هستند. کاهش ایمنی بدن یک پاسخ طبیعی فیزیولوژیکی بدن در دوران بارداری می باشد. جفت وظیفه انتقال مواد مغذی و اکسیژن از بدن مادر به جنین را بر عهده دارد. همچنین این عضو سموم تولید شده توسط نوزاد را به جریان خون مادر منتقل می‌کند تا به همراه سموم موجود در بدن او دفع شود.
خون مادر و جنین در جفت در فاصله نزدیک به هم قرار می‌گیرد و این عامل ریسک انتقال کرونا از مادر به جنین است؛ اما دیواره سلولی مانع ورود عفونت‌های احتمالی به بدن جنین می‌شود. این موضوع از جنین در برابر بسیاری از بیماری‌ها مانند عفونت‌های باکتریایی یا سموم موجود در بدن مادر محافظت می‌کند؛ اما ساختار برخی از ویروس‌ها به گونه‌ای است که دیواره سلولی نمی‌تواند مانع ورود آنها به بدن جنین شود. خوشبختانه کرونا تاکنون جزء ویروس‌هایی شناخته شده ای است که نمی تواند از دیوارهای سلولی جفت عبور کند؛ بنابراین احتمال دسترسی ویروس به خون جنین کم است.

تصور می‌شود ویروسی که باعث COVID-19 می‌شود، عمدتاً از طریق تماس نزدیک با شخص آلوده و از طریق قطرات تنفسی گسترش می‌یابد. بررسی تعداد محدودی از نوزادانی که از مادران مبتلا به COVID-19 متولد شده‌اند، نشان داده که آزمایش COVID-19 برای هیچ کدام از این نوزادان مثبت نبود. علاوه بر این، ویروس در نمونه های مایع آمنیوتیک یا شیر مادر مبتلا تشخیص داده نشده است. اینگونه به نظر میرسد که نحوه انتقال ویروس کرونا به نوزادان از طریق قطرات تنفسی مادر یا سایر کارکنان بالینی مبتلا به عفونت کرونا ویروس در مرحله پس از زایمان روی دهد.

علائم کرونا

سازمان بهداشت جهانی (WHO) با توجه به رفتار این ویروس، علائم کرونا را به سه دسته اصلی تقسیم‌بندی کرده است. اکثر افراد مبتلا به کووید-۱۹ دچار بیماری خفیف تنفسی میشوند و بدون نیاز به درمان ویژه بهبود پیدا میکنند. احتمال بروز بیماری جدی در افراد مسن و کسانی که بیماری زمینه‌ای نظیر بیماری قلب و عروق، دیابت، بیماری مزمن تنفسی و سرطان دارند، بیشتر است.

شایعترین علائم کرونا:

• تب
• سرفه‌ی خشک
• خستگی

علائم کرونا که کمتر شایع هستند:

• کوفتگی و درد
• گلودرد
• اسهال
• ورم
• سردرد
• از دست دادن بویایی یا چشایی
• جوش زدن پوست یا رنگ پریدگی انگشتان دست و پا

علائم بحرانی کرونا که باید جدی گرفته شوند:

توصیف اطلاعات پیرامون شیوع علائم بحرانی کرونا ویروس دشوار است. اکثر افراد تنها زمانی که نشانه‌های کرونا به مرحله حاد می‌رسد، به دنبال مراقبت پزشکی میگردند و برخی دیگر هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. علائم شدید کرونا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تب بالای ۳۸ درجه
• اختلال در تنفس
• کبودی لب و صورت
• احساس درد یا فشار مداوم در قفسه­ ی سینه
• بروز گیجی (با وضعیت روانی فرق دارد)
• سخت بیدار شدن حتی وقتی دیگران سعی میکنند فرد بیمار را بیدار کنند.

کسانی که دچار علائم مرگبار کووید-۱۹ میشوند، در کنار علائم شدیدی که در بالا به آن اشاره شد، احتمالاً موارد زیر را هم تجربه میکنند:

• ضعیف شدن نبض
• سرد شدن دست و پا

زنان در معرض ابتلا به کرونا

در صورتی زنان باردار بیشتر در معرض خطر ابتلا به نوع شدید بیماری COVID-19 و یا احتمال بیشتر ابتلا به عوارض جانبی بارداری مانند تولد زودرس قرار می‌گیرند که:

• بالای 35 سال هستند.
• دچار اضافه وزن یا چاقی باشند.
• زنانی که از قبل دارای مشکلات پزشکی مانند فشار خون بالا و دیابت هستند.

توصیه های مراقبتی به مادران باردار در زمان کرونا

1. مادران باید نسبت به تغذیه خود توجه بیشتری داشته باشند؛ اما این بدان معنا نیست که پرخوری کنند. همانگونه که متوجه شدید زنان حامله با اضافه وزن نسبت به سایر مادران باردار بیشتر در معرض کرونا قرار دارند. مصرف سبزیجات و میوه‌جات تازه، مصرف آجیل و حبوبات و همچنین مصرف مکمل‌های غذایی تحت نظر پزشک از جمله مواردی هستند که به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کند.
2. تا جایی که امکان دارد در دوران حاملگی از دورهمی‌ها پرهیز کرده، به محیط‌های شلوغ نروید و همچنین برای تردد در سطح شهر از وسایل نقلیه عمومی استفاده نکنید؛ چون بدن شما بسیار حساس است نباید با دست خودتان شرایط را برای ابتلا به کرونا فراهم کنید.
3. در صورتی که امکان استفاده از الکل برای شما وجود نداشته و دچار مشکلات پوستی و یا کاهش قدرت تنفسی می‌شوید حتماً در زمان خروج از خانه دستکش استفاده نمایید.
4. حتماً به مدت ۲۰ ثانیه دست‌های خود را با آب و مایع دستشویی بشویید و صورت خود را نیز به خوبی بشویید. تماس دست آلوده به چشم‌ها باعث آلوده شدن چشم‌ها به ویروس کرونا خواهد شد.
5. در صورتی که علائم کرونا را مشاهده کردید در اولین فرصت باید تست کرونا در منزل را انجام دهید تا اگر نتیجه تست مثبت شد، درمان آغاز شود قبل از اینکه کرونا پیشروی کرده و عفونت افزایش یابد.
6. از تماس دست‌ها با چشم، بینی و دهان خود خودداری کنید.
7. در صورت امکان، فاصله یک متری خود را از افرادی که علائم بیماری دارند حفظ کنید.

عوارض کرونا در بارداری برای جنین

• بیشترین خطری که جنین را تهدید می‌کند این است که زودتر از موعد مقرر وارد مراحل زایمان شوید. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که شدت بیماری شما آنقدر زیاد است که پزشک دستور به زایمان زودرس می‌دهد.
• در صورت ابتلا به ویروس کرونا در بارداری ممکن است بدن شما در حین زایمان اکسیژن کافی دریافت نکند و این اتفاق باعث می‌شود که جنین آمادگی کمتری برای زایمان پیدا کند.
• طبق تحقیقاتی که تا کنون انجام شده است، از ۲۰ مادر مبتلا به کویید ۱۹ که حامله بوده‌اند، فقط یک نوزاد علائم عفونت به ویروس کرونا را از خود نشان داد و احتمال می‌رود که در زمان زایمان به کرونا مبتلا شده است و نوزادانی که به این ویروس مبتلا شده‌اند روند بهبودی خوبی داشته‌اند.