سیاتیک (Sciatica ) یک علامت است که در آن درد پا که شبیه درد گرفتگی شدید، دردی شبیه به تیر خوردن و یا درد انتشاری از کمر به پا است تجربه میشود که باعث میشود نشستن یا ایستادن برای فرد غیر ممکن شود. درد از پایین کمر و یا ران شروع میشود و به پایین تا پشت پا، بالای قوزک یا پنجه پا امتداد پیدا میکند که به آن رادیکولوپاتی گفته میشود.ممکن است درد هنگام نشستن، عطسه و یا سرفه کردن بدتر شود. سیاتیک ممکن است ناگهانی اتفاق بیفتد یا به تدریج ایجاد شود. ممکن است احساس ضعف، بی حسی یا سوزش و مور مور شدن در پا داشته باشید که احتمالا حتی در انگشتان پا نیز حس میشود. علائم دیگری که کمتر شایع است ممکن است شامل عدم توانایی خم کردن زانو یا حرکت دادن انگشتان پا باشد.سیاتیک ممکن است نشانه گیر کردن عصب باشد که بر یک یا چند عصب پایین ستون فقرات تاثیر گذاشته است. عصب ممکن است در داخل یا خارج از کانال نخاعی تحت فشار قرار گرفته باشد. غالبا این وضعیت با کمردرد یا درد باسن همراه است.

عواملی که باعث سیاتیک میشوند

• لغزیدن یا بیرون زدگی دیسک که باعث ایجاد فشار بر ریشه عصبی میشود. این شایعترین علت سیاتیک محسوب میشود.
• هنگامی که ماهیچه پیریفورمیس (piriformis ) منقبض یا سفت میشود (اسپاسم عضله) بر عصب سیاتیک فشار وارد کرده و آن را تحریک میکند. ماهیچه پیریفورمیس به ماهیچه کوچکی گفته میشود که در عمق باسن قرار دارد.
• بیماری تخریب دیسک بیماری تخریب (دژنراتیو) دیسک در نتیجه تنگی کانال نخاعی و فشار بر عصبها ایجاد میشود.
• اسپوندیلولیزیس این وضعیت لغزش یک مهره ستون فقرات بر روی دیگری است به طوری که مهره از راستای خود خارج شده و مسیری که عصبها از آن عبور میکنند را باریک میکند.
• تنگی کانال نخاعی یا لامبار
• آرتروز یا اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

علائم سیاتیک

سیاتیک به دردی گفته می شود که در اثر فشار یا التهاب عصب سیاتیک ایجاد می شود و معمولاً از ناحیه پایین کمر آغاز شده و تا پشت پا گسترش می یابد. این عصب بلندترین عصب بدن است و هرگونه آسیب، التهاب یا فشار بر آن می تواند موجب بروز مجموعه ای از علائم خاص شود.

علائم شایع سیاتیک عبارتند از:

• احساس سوزش، بی حسی یا مورمور شدن: این حس معمولاً از قسمت پایین کمر و بالای باسن شروع شده و به ران ها، ساق و گاهی تا کف پا امتداد می یابد. در واقع، این وضعیت اغلب نتیجه ی فشردگی ریشه های عصبی و یکی از شایع ترین علت درد پایین کمر در افراد مبتلا به سیاتیک است.
• درد در باسن، پشت ران و ساق پا: این درد می تواند تیرکشنده، تیز یا سوزشی باشد و معمولاً در یک سمت بدن احساس می شود.
• درد قوزک یا مچ پا: در برخی بیماران، درد یا گزگز به ناحیه قوزک و کف پا نیز سرایت می کند.
• احساس سوزن سوزن شدن یا خواب رفتگی: یکی از علائم بارز درگیر شدن عصب سیاتیک است که ممکن است با کاهش حس در پا همراه باشد.
• افزایش درد هنگام سرفه، عطسه یا بلند کردن اجسام: فشار داخل شکمی در این حالت ها افزایش یافته و به عصب سیاتیک منتقل می شود، در نتیجه درد تشدید می شود.
• ضعف یا کاهش قدرت عضلانی پا: ممکن است در موارد شدید، بیمار نتواند به خوبی روی پنجه یا پاشنه پا بایستد.

اگر هر یک از این علائم را دارید، مراجعه به پزشک متخصص درد یا ستون فقرات ضروری است تا علت دقیق، مانند فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی، مشخص و درمان مناسب آغاز شود.

تشخیص سیاتیک

عکس اشعه ایکس، سی تی اسکن و ام آر آی ممکن است برای تشخیص علت دقیق درد سیاتیک لازم باشد.

درمان درد سیاتیک

در ابتدا دارو، ورزشهای سیاتیک و حرکات کششی سیاتیک توصیه میشود. بهترین درمان سیاتیک جراحی نیست بلکه درمان های غیر جراحی کم تهاجمی، در اغلب موارد کمک کننده هستند و موارد اندکی از بیماران نیاز به جراحی باز دارند.
درمان سیاتیک یا علائم سیاتیک اغلب متفاوت بوده و بستگی به عامل ایجاد کننده آن و میزان درد دارد.

نسخه اصلی مطلب درد عصب سیاتیک و درمان غیرجراحی سیاتیک را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---