مضرات صفحه نمایش موبایل و کامپیوتر برای چشم

دکتر بهرام اشراقی [ فلوشیپ پلاستیک و ترمیمی چشم ]آدرس وب سایت : www.dreshraghi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، چهارباغ بالا ، مجتمع كوثر 2 ، طبقه سوم ، واحد 527 تلفن مطب : 36205114 - 031

اکثر مردم از عینک ضدآفتاب استفاده میکنند تا چشم آنها را از نور فرابنفش آفتاب محافظت کند اما شاید بسیاری از افراد از میزان پرتوهای نور مضر که منشأ غیرخورشیدی دارند و به چشم آسیب های غیرقابل جبران وارد میکنند آگاه نباشند. یکی از منابع پرتوهای مضر برای چشم صفحه نمایش موبايل و کامپیوتر و سایر ابزار الکترونيکی است. در این مطلب به آسیبهای ناشی از این ابزار خواهیم پرداخت و روش کنترل این آسیبها را بیان خواهیم کرد.

مضرات صفحه نمایش موبایل و کامپیوتر برای چشم:

• سندروم تماشای کامپیوتر: این بیماری که به شکل مجموعه علائم فشار چشم، تاری دید ، سردرد، درد شانه و گردن، قرمزی چشم، خشکی چشم و مشکل در تمرکز خود را نشان میدهد در اثر استفاده بیش از حد از چشم برای تماشای اجسامی در فاصله متوسط مانند صفحه نمایش کامپیوتر خود را نشان میدهد. اصلی ترین علت مشکلات چشمی ایجاد شده در این سندروم، کاهش تعداد پلک زدن و تمرکز بالا بر روی صفحه موبایل و کامپیوتر است.
• خشکی چشم: در حین تماشای صفحه نمایش موبایل و کامپیوتر، به دلیل تمرکز بر یک نقطه در تصویر، میزان پلک زدن کاهش می یابد. همین مسئله منجر به خشکی سطح چشم میشود.
• نزدیک بینی: فشار بر عضلات چشم منجر به آسیب تدریجی آنها و کاهش کارایی آنها برای تمرکز نور میشود و در بلندمدت منجر به نزدیک بینی متوسط تا شدید میشود.
• خطر ناشی از نور آبی صفحات نمایش موبایل و کامپیوتر: صفحات نمایش دیجیتال، نوری با طول موج مشخص ساطع میکنند که نور آبی نام دارد و منجر به آسیب به چشم میشود.

سایر مشکلات ناشی از استفاده بیش از حد از صفحات موبایل و کامپیوتر شامل موارد زیر هستند:

• سردرد
• تاری دید
• درد گردن و شانه ها

علاوه بر این مشکلات، در کودکان شاهد مشکلات دیگری نیز هستیم. از جمله مشکلات ناشی از صفحات موبایل و کامپیوتر در کودکان، علاوه بر موارد ذکر شده، شامل موارد زیر است:

1. کاهش دوره های زمانی تمرکز
2. ضعف رفتاری
3. کج خلقی

فاصله مناسب کامپیوتر، تلوزیون و موبایل با چشم

همانگونه که اشاره شد، تاثیر مخرب گوشی و کامپیوتر بر روی چشم میتواند تاثیرات منفی زیادی بر روی افراد بگذارد. با این حال به دلیل نیاز زندگی مدرن به استفاده از این ابزار، کنارگذاشتن کامل آنها تقریبا غیرممکن شده است. بنابراین بهتر است نکاتی را رعایت کنیم تا آسیب ناشی از موبایل و کامپیوتر به حداقل برسد. حفظ فاصله مناسب موبایل و کامپیوتر با چشم یکی از نکات مفید در حفظ سلامتی چشم است. فاصله مناسب برای ابزار الکترونیکی مختلف را میتوان به شرح زیر بیان کرد:

• کامپیوتر: فاصله مناسب چشم با صفحه نمایش کامپیوتر بین ۵۱ تا ۱۰۱ سانتی متر است. فاصله بین ۵۱ تا ۶۵ سانتی متر برای اکثر افراد مناسب است اما برای افراد مختلف این فاصله ممکن است متفاوت باشد. فاصله کمتر و بیشتر از این مقدار توصیه نمیشود. یک روش ساده برای تعیین محل مناسب برای صفحه کامپیوتر این است که دست خود را باز کرده و به صورت صاف دراز کنیم و صفحه نمایشگر را در محلی قرار دهیم که نوک انگشتان دست به سختی آنها را لمس کند.
• تلویزیون: بهترین فاصله برای نمایشگر تلویزیون را میتوان با ضرب کردن اندازه تلویزیون در عدد یک و نیم به دست آورد. برای مثال اگر تلویزیون فرد سی و دو اینچ است، بهترین فاصله محلی در فاصله ۴۸ اینچی از تلویزیون (یک متر و 22 سانتی متر) است. زاویه تلویزیون را نیز بهتر است در ارتفاعی با ۳۰ درجه اختلاف نسبت به محور بینایی قرار داد. باید به یاد داشت که تماشای تلویزیون از فاصله نزدیک نه تنها منجر به فشار چشم میشود بلکه در درازمدت تاثیر منفی فراوانی بر عمق بینایی دارد.
• موبایل: اگرچه معمولا به فاصله نمایشگر کامپیوتر و تلویزیون با چشم بیشتر از موبایل پرداخته میشود اما باید توجه داشت که فاصله موبایل با چشم بر سلامت چشم تاثیر فراوانی دارد و نباید نسبت به این مسئله بی توجهی کرد. برای صفحه نمایش موبایل، بهترین فاصله بین ۴۱ تا ۴۶ سانتی متر است. فاصله های کمتر و بیشتر از این فشار زیادی بر چشم وارد کرده و منجر به آسیب آن میشوند.

جلوگیری از آسیب موبایل به چشم

روشهای مختلفی برای پیشگیری از آسیبهای صفحه نمایشگرهای دیجیتال به چشم وجود دارد. از جمله:

1. قانون ۲۰-6-۲۰: طبق این قانون اگر فردی به مدت ۲۰ دقیقه به صفحه نمایشگر دیجیتال (کامپیوتر، موبایل و تلویزیون) نگاه کند، برای رفع فشار از چشم باید به یک جسم در فاصله 6 متری به مدت ۲۰ ثانیه نگاه کند. البته فاصله جسمی که برای استراحت چشم به آن خیره میشویم هر چه بیشتر از 6 متر باشد بهتر است.
2. اطمینان از اینکه نور محل کار مناسب است: شاید کمی تعجب برانگیز باشد اما زمانی که فرد با کامپیوتر کار میکند بهتر است نور اتاق کم باشد! بهتر است در صورت امکان پرده های اتاق کشیده شود تا نور ورودی کاهش یابد و حدالامکان لامپ اتاق روشن نگردد. هنگام کار با کامپیوتر بهتر است از لامپ های با ولتاژ کم استفاده گردد و نور را نصف نور اتاق در حالت معمول قرار داد.
3. آزمایش منظم چشم: آزمایش منظم چشم، از جمله برای افرادی که شغل آنها به گونه ای است که مجبورند به مدت طولانی به صفحات نمایشگر زل بزنند (مانند برنامه نویس ها، تایپیست ها، دانشجویان و ...) کمک میکند تا در صورت وجود مشکلاتی همچون فشار چشم و ... زودتر تشخیص داده شود و روند درمانی سریعتر و موثرتر باشد.
4. کاهش میزان بازتاب نور خارجی بر روی صفحه نمایش: درخشش و نور اضافی که منشأ بیرونی دارد (مثلا نور پنجره بر روی صفحه نمایش) منجر به فشار چشم میشود و منجر میشود تا چشم در تمرکز بر روی محتوای نمایشگر به مشکل بربخورد. برای رفع این مشکل میتوان از صفحات مات کننده و ضد بازتاب نور استفاده کرد. در مورد افرادی که از عینک استفاده میکنند نیز رعایت همین نکته بر روی عینک ضروری است تا عینک آنها نور محیط را بازتاب ندهد.
5. از صفحات نمایش با کیفیت تصویر بالا استفاده شود: هر چه رزولوشن نمایشگر بالاتر باشد برای بینایی بهتر است.
6. کاهش نور آبی: نور آبی ساطع شده از صفحات نمایشگرها به دلیل طول موج پایین خود انرژی بالایی دارد و منجر به آسیب چشم میشود. نور آبی را میتوان با استفاده از پوششهای شیشه ای خاص، عینک های خاص یا کاهش دمای رنگ صفحه نمایش کاهش داد. این مسئله منجر به کاهش آسیبهای چشم در طولانی مدت میشود.