رگ به رگ شدن کمر چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

کمر دارای ساختار پیچیده‌ای از استخوان‌ها و عضلات است که توسط غضروف‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها پشتیبانی و توسط شبکه‌ی بزرگی از رگ‌های خونی و شاخه‌های عصبی تغذیه می‌شود. کمر و خصوصاً ناحیه پایینی کمر (لومبار)، بخش زیادی از وزن بدن را در حین راه رفتن، دویدن، بلند کردن اجسام و سایر فعالیت‌ها، تحمل می‌کند؛ بنابراین کاملاً طبیعی است که این ناحیه مستعد بروز آسیب‌ها و مشکلات فراوانی از جمله کشیدگی و رگ‌به‌رگ شدن تاندون‌ها و رباط‌ها باشد. کشیدگی و رگ به رگ شدگی عضله‌ی لومبار (پایین کمر) رایج‌ترین دلیل درد پایین کمر است.

کمر به علت عملکرد تحمل وزن و درگیری در حرکت، چرخیدن و خم شدن مستعد این کشیدگی است. کشیدگی عضله‌ی لومبار هنگامی رخ می‌دهد که فیبرهای عضلانی غیر به طور طبیعی کشیده یا پاره می‌شوند. رگ به رگ شدن کمر زمانی رخ می‌دهد که رباط‌ها، نوارهای سفت بافت‌هایی که استخوان‌ها را یکجا نگه می‌دارند، از اتصالات خود پاره می‌شوند.

هر دوی این‌ها می‌توانند ناشی از آسیب ناگهانی یا استفاده زیاد تدریجی باشند. هنگامی که ستون فقرات لومبار کشیده یا رگ به رگ می‌شود، بافت نرم متورم می‌شود. این التهاب موجب درد می‌شود و ممکن است منجر به اسپاسم عضلانی شود. کشیدگی یا رگ به رگ شدن کمر می‌تواند بسیار ناتوان کننده باشد. از روشهای درمان این عارضه طب فیزیکی است که در ادامه شرح میگردد.

علل رگ به رگ شدن کمر

علت‌های رگ به رگ شدن در زیر بیان شده است:

• چرخش یا پیچ خوردگی
• کشش بیش از حد
• بلند کردن اجسام سنگین
• ورزش‌هایی که نیاز به کشیدن یا فشار دادن دارد، مانند فوتبال

عوامل خطر رگ به رگ شدن کمر

دیگر عوامل خطر رگ به رگ شدن کمر عبارتند از:

• اضافه وزن یا چاقی
• خم کردن بیش از حد کمر
• عضلات ضعیف کمر یا شکم
• حالت نامناسب بدن
• سفت شدن عضلات همسترینگ

علائم رگ به رگ شدن کمر

1. دردی که حتی بدون حرکت دادن کمر، بدتر می‌شود.
2. گرفتگی عضلات کمر و یا اسپاسم عضلانی (انقباض ناگهانی و غیرارادی عضلات)
3. کاهش کارایی و یا دامنه‌ی حرکتی کمر (مشکل در راه رفتن، خم شدن به سمت جلو یا کناره‌ها و یا ایستادن با کمر صاف)
4. در برخی موارد ممکن است شخص در هنگام بروز آسیب در کمر خود احساس شنیدن صدا یا پاره شدن چیزی را داشته باشد.

تشخیص رگ به رگ شدن کمر

جمع آوری یک سابقه پزشکی و انجام تست‌های فیزیکی معمولاً برای تشخیص کشیدگی عضلات و رگ به رگ شدن کمر مناسب است.تاریخچه پزشکی شامل اطلاعاتی است در مورد علائم فعلی و همچنین زمان و چگونگی شروع علائم مانند شروع درد بعد از جراحت، ناگهانی اتفاق افتادن یا بدتر شدن وضعیت بدنی. تاریخچه پزشکی همچنین شامل اطلاعاتی است در مورد سطح ورزش معمولی، عادت‌های خواب و سابقه درمان‌های دارویی در گذشته.

تست‌های فیزیکی برای تعیین محدوده حرکات و انعطاف پذیری در کم، همچنین درعضله پشت ران، لگن یا استخوان خاصره است. تست کردن احساس درد در ناحیه تحتانی کمر، می‌تواند ناهنجاری‌های ستون فقرات که ممکن است منبع درد باشند را آشکار کند. تحریک ریشه‌های عصبی نیز ممکن است با استفاده از تست بالا گرفتن پاها مورد آزمایش قرار گیرد که می‌تواند آسیب‌هایی مانند فتق دیسک و یا تنگی نخاع را غیر محتمل بشمارد.

اگرچه یک آزمایش تصویربرداری مانند رادیوگرافی یا انجام تست MRI برای تشخیص آسیب عضلانی به ندرت مورد نیاز است، ممکن است برای بررسی سایر منابع ممکن درد، مانند شکستگی یا فتق دیسک ، به منظور اطمینان خاطر بیشتر تجویز گردد. در بیمارانی با سابقه نه چندان خوب یا بیمارانی که سابقه جراحت دارند، آزمایشات تصویربرداری معمولاً قبل از تمرینات محافظتی مورد نیاز است. به طور معمول، اول از همه رادیوگرافی انجام می‌شود و سپس اگر مورد مشکوکی در رادیوگرافی مشاهده شد، MRI تجویز می‌شود.

درمان رگ به رگ شدن کمر

استراحت

اگر رگ به رگ شدن یا کشیدگی کمر جدی باشد، پزشک استراحت یک الی دو روزه را توصیه می‌کند.

سرما درمانی

در طول 24 تا 48 ساعت اول، سرما درمانی کمک می‌کند تا تورم، گرفتگی ماهیچه و درد کاهش یابد، این روش جریان خون به مناطق آسیب‌دیده را کاهش می‌دهد.

گرما درمانی

پس از 48 ساعت اول، گرما درمانی استفاده می‌شود تا درد بیمار تسکین یابد. حرارت جریان خون را افزایش داده و درد را تسکین می‌دهد. اغلب در فیزیوتراپی از گرما درمانی بهره گرفته می‌شود تا بیماران برای کشش‌های ملایم و تمرینات مربوط به انعطاف‌پذیری آماده گردند.

استفاده از بریس‌های فشرده‌ساز

بریس‌های (کمربندهای طبی) فشرده‌ساز گزینه‌ی خوبی برای درمان پارگی عضلات محسوب می‌شوند، آنها ناحیه شکم و کمر را فشرده ساخته و پوشش مناسبی برای این مکان‌ها فراهم می‌کند. درنهایت فشرده‌سازی جریان خون ناحیه را افزایش می‌دهد، این امر می‌تواند در سرعت بخشیدن بهبودی بیمار مؤثر باشد.

بریس‌های محافظ برای بلند کردن اجسام

پوشیدن کمربندهای مخصوص بلند کردن اجسام، می‌تواند درد رگ به رگ شدن و کشیدگی کمر را کاهش داده و از پاره شدن بیشتر و آسیب به رباط‌ها در آینده جلوگیری به عمل آورد. هنگام بلند کردن اجسام سنگین می‌توان به‌منظور جلوگیری از آسیب‌دیدگی‌های احتمالی از این کمربندهای محافظ استفاده نمود.

داروها

داروها می‌تواند شامل مواد ضدالتهابی برای کاهش تورم، شل کننده‌های عضلانی برای کاهش گرفتگی عضلات و مسکن‌ها برای کاهش دردهای شدید، اما کوتاه‌مدت (دردهای حاد) باشد. اغلب رگ به رگ شدن و کشیدگی‌ها در عرض چند هفته بهبود می‌یابند.

لیزر درمانی

تحقیقات نشان می‌دهد که لیزر درمانی می‌تواند برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده شود. شبیه سازی فرایندهای طبیعی بدن با استفاده از طبیعت شفابخش نور ممکن است برای شرایط خاصی از جمله رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلات کمر مؤثر باشد. لیزر درمانی با استفاده از یک نوع خاص نور برای نفوذ به سطح پوست و بافت‌های زیرین جهت تحریک فرایندهای خود درمانی طبیعی بدن است. نتیجه آن می‌تواند بهبودی سریع‌تر و کاهش درد، تورم و التهاب را ایجاد کند.

فیزیوتراپی

اگر درمان‌های اولیه مؤثر نباشند، اغلب استفاده از درمان‌های فیزیوتراپی توصیه می‌گردد که می‌تواند ترکیبی از درمان‌های زیر باشد:

تمرینات هدفمند، بی‌حرکت نمودن موقت ناحیه، تحریک الکتریکی و TENS، اولتراسوند درمانی ، گرما درمانی مرطوب و تزریق در نقاط ماشه‌ای ، ماساژ درمانی. ورزش برای تقویت کمر و آموزش نکات ارگونومیک می‌تواند به جلوگیری از آسیب مجدد کمک نماید.

کایروپراکتیک

درمان کایروپراکتیک برای درمان رگ به رگ شدن و کشیدگی، شامل حرکات ملایم خاص که به آن «درمان دستی ستون فقرات» نیز گفته می‌شود است که برای کمک به بازگرداندن عملکرد ناحیه کمر صورت می‌پذیرد.

پی آر پی

پلاسمای غنی از پلاکت که معمولاً با نام PRP شناخته می‌شود، خون انسان است که گرفته شده و جدا شده است و غلظت پلاکت‌ها را بالاتر از مقادیر طبیعی تولید می‌کند. پلاکت‌ها سلول‌های انعقادی خون هستند؛ اما همچنین دارای پتانسیل بالایی در افزایش بهبود و درمان عضلات، تاندون‌ و رباط‌ها هستند. عوامل رشد آزاد شده توسط پلاکت‌ها سلول‌های ترمیم کننده را به کار می‌گیرند که می‌تواند باعث افزایش ترمیم بافت شده و بهبود بافت نرم را تسریع بخشد و می‌تواند در تسکین کمردرد نیز مؤثر باشد.

ورزش‌درمانی

تمرینات درد کمر که با جهت‌گیری به سمت قرارگیری راحت بیمار در مواضع مختلف صورت می‌پذیرد، می‌تواند برای درمان رگ به رگ شدن و یا کشیدگی کمر استفاده شود؛ بنابراین ترکیب تمرینات ورزشی غیر شدید با فعالیت‌های ملایم، راهی برای انعطاف‌پذیری و قوی ماندن بیمار در عین کاهش درد کمر، محسوب می‌شود.

سه گروه اصلی تمرینات ورزشی برای این بیماری وجود دارد:

1. تمرینات کششی
2. تمرینات تقویتی
3. تمرینات ایروبیک

پیشگیری از رگ به رگ شدن کمر

این موضوع که می‌توان از تمام مشکلات ستون فقرات جلوگیری به عمل آورد تا حدی دور از منطق است. بااین‌حال، با فکر کردن به آینده و کمی رعایت موارد احتیاطی، بسیاری از افراد می‌توانند از مزایایی داشتن یک ستون فقرات سالم در زندگی بهره ببرند.

1. رعایت حالت صحیح قرارگیری بدن به‌منظور کاهش فشار و استرس وارده بر کمر.
2. داشتن بدن سالم نیازمند ورزش منظم است. قوی شدن عضلات شکم به حمایت از ستون فقرات کمک می‌کنند.
3. ترک سیگار. نیکوتین جریان خون موردنیاز برای ارائه اکسیژن و مواد مغذی به ناحیه ستون فقرات را کاهش می‌دهد.
4. داشتن رژیم غذایی مناسب به حفظ وزن بدن در محدوده تعادل کمک کرده و فشار و استرس بیش‌ازحد بر ستون فقرات را کاهش می‌دهد.
5. یاد بگیرید چگونه به‌صورت امن اجسام را بلند کرده و حمل نمایید. رعایت اصول ارگونومیک با انتخاب صندلی مناسب برای ستون فقرات، بستن دائم کمربند ایمنی در هنگام سفر و پوشیدن تجهیزات حفاظتی در ورزش، در نتیجه تفریح شما بی‌خطر و امن می‌گردد.