جراحی باز یا لیزری پروستات، کدام بهتر است؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

جراحی باز (پروستاتکتومی رادیکال) یا لیزری پروستات، هر دو روشی برای برداشتن بخش یا تمام غده پروستات هستند. جراحی لیزری مزایای بیشتری نسبت به سایر روش های جراحی دارد. غده پروستات در لگن مرد و در زیر مثانه و درست در جلوی راست روده قرار دارد. مجرای ادرار از مرکز پروستات، از مثانه به آلت تناسلی می گذرد و اجازه می دهد ادرار از بدن خارج شود.

جراحی باز یا لیزری پروستات برای درمان شرایطی که بر پروستات تأثیر می گذارد مانند سرطان پروستات استفاده می شود. در ادامه به نحوه انجام عمل پروستات، روش های درمانی و هزینه آن می پردازیم.

علت ایجاد سرطان پروستات چیست؟

مشخص نیست چه چیزی باعث سرطان پروستات می شود. پزشکان می دانند که سرطان پروستات زمانی شروع می شود که سلول های پروستات تغییراتی در DNA خود ایجاد کنند. DNA یک سلول حاوی دستورالعمل هایی است که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد. این تغییرات به سلول ها می گوید که سریع تر از سلول های عادی رشد و تقسیم می شوند. سلول های غیرطبیعی به زندگی خود ادامه می دهند، زمانی که سلول های دیگر می میرند. سلول های غیرطبیعی تجمع یافته توموری را تشکیل می دهند که می تواند رشد کند و به بافت مجاور حمله کند. با گذشت زمان، برخی از سلول های غیر طبیعی می توانند جدا شده و به سایر قسمت های بدن گسترش یابند.
عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند عبارتند از:

• افزایش سن: خطر ابتلا به سرطان پروستات با افزایش سن افزایش می یابد. معمولا بعد از 50 سالگی بیشتر اتفاق می افتد.
• سابقه خانوادگی: اگر یکی از خویشاوندان خونی، مانند والدین، خواهر و برادر یا فرزند، مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شده باشد، ممکن است خطر شما افزایش یابد.
• چاقی: احتمال ابتلا به سرطان پروستات در افرادی که چاق هستند در مقایسه با افرادی که وزن سالمی دارند بیشتر است، اگرچه مطالعات نتایج متفاوتی داشته است. در افراد چاق، سرطان به احتمال زیاد تهاجمی تر است و احتمال بازگشت پس از درمان اولیه بیشتر است.

عمل جراحی پروستاتکتومی رادیکال پروستات

سرطان پروستات علاوه بر سرطان پوست شایع ترین نوع سرطان در مردان است اما از هر 41 مرد تنها یک نفر بر اثر سرطان پروستات جان خود را از دست می دهد. برای درمان سرطان پروستات می توان از جراحی، پرتودرمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی استفاده کرد.
اگر سرطان پروستات به خارج از غده پروستات منتشر نشده باشد، جراحی یک انتخاب رایج برای درمان سرطان پروستات است. نوع اصلی جراحی برای سرطان پروستات، پروستاتکتومی رادیکال است. در این عمل، جراح کل غده پروستات به اضافه مقداری از بافت اطراف آن از جمله وزیکول های منی را بر می دارد.
یک رویکرد جراحی رایج برای پروستاتکتومی شامل ایجاد برش جراحی و برداشتن غده پروستات (یا بخشی از آن) است. این ممکن است با هر یک از دو روش انجام شود، برش رتروپوبیک یا سوپراپوبیک (پایین شکم)، یا برش پرینه (از طریق پوست بین کیسه بیضه و راست روده).

مزایای جراحی باز (سنتی) عبارتند از:

• میتوان همزمان با آن، تخلیه سنگ کوچک مثانه را نیز انجام داد.
• دسترسی بصری و عملی پزشک به پروستات
• برداشتن فوری بافت اضافی پروستات
• درمان موثر، ایمن و نرخ موفقیت بالا

عمل پروستات با لیزر

جراحی لیزر پروستات برای از بین بردن علائم ادراری متوسط تا شدید ناشی از بزرگ شدن پروستات، وضعیتی که به عنوان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) شناخته می شود، استفاده می شود.
قبل از جراحی به شما بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی داده می شود. با بیهوشی عمومی، در طول عمل بیهوش خواهید شد. با بی حسی نخاعی، شما هوشیار خواهید بود، اما درد از ناحیه جراحی مسدود می شود. دقیقاً آنچه می توانید در حین و بعد از جراحی لیزر پروستات انتظار داشته باشید بسته به نوع لیزر و تکنیک خاص مورد استفاده متفاوت است.
در طی جراحی لیزر پروستات، پزشک شما یک اسکوپ را از طریق نوک آلت تناسلی وارد لوله ای می کند که ادرار را از مثانه شما (مجرای ادرار) می برد.
پروستات مجرای ادرار را احاطه کرده است و اگر پروستات بزرگ شود، جریان ادرار از مثانه را محدود می کند. لیزری که از اسکوپ عبور می کند، انرژی را ارائه می دهد که بافت اضافی پروستات را که مانع از جریان ادرار می شود، کوچک یا حذف می کند.
لیزر ها از نور متمرکز برای تولید گرمای دقیق و شدید استفاده می کنند. انواع مختلفی از جراحی لیزر پروستات وجود دارد که عبارتند از:

• تبخیر فتوسکتیو پروستات (PVP): از لیزر برای ذوب (تبخیر) بافت اضافی پروستات و بزرگ شدن مجرای ادرار استفاده می شود. این روش به طور کلی برای درمان پروستات هایی که بزرگ شده خفیف تا متوسط هستند استفاده می شود.
• انوکلاسیون پروستات با لیزر هولمیوم (HoLEP): از لیزر برای برش و برداشتن بافت اضافی پروستات که مجرای ادرار را مسدود می کند، استفاده می شود. سپس از ابزار دیگری برای برش بافت پروستات به قطعات کوچک استفاده می شود که به راحتی جدا می شوند. HoLEP می تواند گزینه ای برای مردانی باشد که به شدت پروستات بزرگ شده اند.
• اگر چه در خصوص لیزر پروستات، قانون خاصی برای انتخاب بهترین متقاضی وجود ندارد، ولی به طور کلی بیمارانی انتخاب می شوند که احتمال خطر عمل در آن ها پایین یا متوسط باشد، کسانی که اختلال پروستات آن ها در یک منطقه واقع شده است، در واقع بهترین متقاضی برای درمان با لیزر محسوب می شوند.

نوع جراحی لیزری که پزشک توصیه می کند به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع تجهیزات لیزر موجود
• اندازه پروستات فرد
• آموزش پزشک
• سلامتی شما

مزایا جراحی لیزر پروستات

جراحی لیزر پروستات به کاهش علائم ادراری زیر که ناشی از BPH است، کمک می کند:

• احساس اینکه نمی توانید مثانه خود را به طور کامل تخلیه کنید
• توقف و شروع مجدد در هنگام ادرار کردن
• نیاز مکرر و فوری به ادرار کردن
• عفونت های دستگاه ادراری
• دفع آهسته (طولانی) ادرار
• افزایش تکرر ادرار در شب
• مشکل در شروع ادرار

جراحی لیزر همچنین ممکن است برای درمان یا پیشگیری از عوارض ناشی از مسدود شدن جریان ادرار انجام شود، مانند:

• ناتوانی در کنترل ادرار یا اصلاً ناتوانی در دفع ادرار
• عفونت های مکرر دستگاه ادراری
• آسیب کلیه یا مثانه
• خون در ادرار
• سنگ مثانه

جراحی لیزر می تواند مزایای متعددی نسبت به سایر روش های درمان BPH داشته باشد. بستری کوتاه تر یا بدون اقامت در بیمارستان یکی از مزایا انجام این عمل است و بهبود علائم ادراری ناشی از جراحی لیزر بلافاصله قابل توجه است.

خونریزی بعد از عمل پروستات

ممکن است با آغاز بهبودی زخم های داخلی پس از جراحی مقداری خون یا لخته ی خونی در ادرارتان مشاهده کنید. اگر مثانه ی شما در حال شست و شو است، ممکن است بعد از قطع شست و شو ادرار شما به رنگ قرمز درآید. مقدار کم خونریزی بعد از عمل کاملاً طبیعی است و معمولاً قبل از ترخیص شما رفع می شود.
این مسأله کاملاً طبیعی است که شما بعد از انجام TRUP گاهی اوقات متوجه خون در ادرار خود شوید. حدود یک یا دو هفته پس از عمل و با ریختن پوست زخم پروستات ممکن است مقدار خون ادرار شما افزایش پیدا کند. برای دفع هرگونه خون یا لخته های کوچک خونی بهتر است مایعات زیاد بنوشید.
خطر کمتر خونریزی جراحی لیزر می تواند گزینه خوبی برای مردانی باشد که برای رقیق کردن خون خود از دارو استفاده می کنند یا دارای اختلال خونریزی هستند که اجازه نمی دهد خون آن ها به طور طبیعی لخته شود.

آیا عمل پروستات خطرناک است؟

احتمال عوارض و خطرات طولانی مدت ناشی از جراحی لیزر پروستات نسبت به جراحی سنتی کمتر است. اما ممکن است بیمار دچار خطرات و عوارضی که شامل موارد زیر هستند، بشود:

• مشکل موقت در دفع ادرار: ممکن است چند روز پس از عمل در ادرار کردن مشکل داشته باشید. تا زمانی که بتوانید به تنهایی ادرار کنید، باید یک لوله (کاتتر) در آلت تناسلی خود قرار دهید تا ادرار را از مثانه خارج کند.
• عفونت مجاری ادراری: این نوع عفونت یک عارضه احتمالی پس از هر عمل پروستات است. هر چه مدت زمان بیشتری کاتتر در جای خود داشته باشید، احتمال بروز عفونت افزایش می یابد. احتمالاً برای درمان عفونت به آنتی بیوتیک نیاز خواهید داشت.
• باریک شدن (فشرده شدن) مجرای ادرار: اسکار بعد از جراحی پروستات می تواند جریان ادرار را مسدود کند و منجر به درمان اضافی شود.
• ارگاسم خشک: یک اثر متداول و طولانی مدت هر نوع جراحی پروستات، انتشار مایع منی در حین انزال به داخل مثانه و نه خارج شدن از آلت تناسلی است. ارگاسم خشک که به عنوان انزال رتروگراد نیز شناخته می شود، مضر نیست و به طور کلی بر لذت جنسی تأثیر نمی گذارد. اما می تواند در توانایی شما برای پدر شدن فرزند اختلال ایجاد کند.
• اختلال در نعوظ: خطر اختلال نعوظ پس از درمان های پروستات کوچک است و به طور کلی با لیزر نسبت به جراحی سنتی کمتر است.
• نیاز به درمان مجدد: برخی از مردان پس از جراحی تبخیر لیزری نیاز به درمان بعدی دارند زیرا تمام بافت برداشته نمی شود یا ممکن است در طول زمان دوباره رشد کند. مردانی که انوکلاسیون لیزری دارند معمولاً نیازی به درمان مجدد ندارند زیرا تمام قسمتی از پروستات که می تواند جریان ادرار را مسدود کند برداشته می شود.

مدت زمان عمل پروستات با لیزر

مدت زمان عمل جراحی به اندازه پروستات بستگی دارد. معمولا عمل لیزر پروستات بسته به اندازه پروستات بزرگ شده می تواند حدود 30 دقیقه تا 2 ساعت طول بکشد. پزشکان این روش را به طور کامل برای بیماران توضیح خواهند داد. همان طور که در بالا گفته شد، قبل از شروع جراحی، بسته به شرایط بیمار، بی حسی نخاعی یا بیهوشی عمومی به بیماران داده می شود و ممکن است طول بکشد تا بیمار به هوش بیاید.

مراقبت بعد از عمل پروستات با لیزر

احتمالاً در ابتدا پروستات شما درد می کند. این با بهبودی بهبود می یابد. در اینجا مواردی وجود دارد که می توانید انتظار داشته باشید:
ممکن است شما را با کاتتر (سوند) به خانه بفرستند تا ادرار را از مثانه تخلیه کند. اگر چنین است، ممکن است برای یک هفته یا بیشتر از کیف پا استفاده کنید. کاتتر به ناحیه جراحی اجازه بهبود می دهد و به شما کمک می کند از ادرار دردناک جلوگیری کنید.
همچنین ممکن است پزشک آنتی بیوتیک ها را برای جلوگیری از عفونت تجویز کند و برای کاهش هر گونه ناراحتی، داروهای مسکن تجویز کند.
حدود یک هفته دیگر، برای برداشتن کاتتر به پزشک مراجعه خواهید کرد. اگر تورم همچنان ادرار را دشوار می کند، ممکن است کاتتر برای یک هفته دیگر باقی بماند. پس از برداشتن کاتتر، ممکن است نیاز به دفع بیشتر ادرار داشته باشید. این طبیعی است و باید با گذشت زمان بهتر شود.
جراحی با لیزر پروستات جریان ادرار را برای اکثر مردان بهبود می بخشد. نتایج اغلب طولانی مدت هستند. گاهی اوقات، جراحی لیزر تمام بافت پروستات را که مانع از جریان ادرار می شود حذف نمی کند یا بافت دوباره رشد می کند و به درمان بیشتری نیاز است. در صورت مشاهده هر گونه علائم ادراری بدتر به پزشک خود مراجعه کنید.

هزینه عمل پروستات با لیزر

هزینه درمان با لیزر پروستات به عوامل مختلفی بستگی دارد:
دارو ها، تجهیزات مصرفی حین عمل، انتخاب روش درمانی، خدمات پاراکلینیکی مثل تصویربرداری بسته به تشخیص پزشک و مشاوره یا ویزیت پزشکان و آزمایشات مورد نیاز برای هر فرد متفاوت است و نمی توان به طور قطعی قبل از مراجعه به مرکز درمانی قیمت دقیق را تعیین نمود.
همچنین اکثر بیماران نیازی به اقامت یک شبه در بیمارستان ندارند. اگر بستری طولانی تری در بیمارستان مورد نیاز باشد، هزینه های کلی بالاتر خواهد بود. در نهایت اینکه کدام روش جراحی برای شما بهترین گزینه است، به وضعیت پروستات شما و صلاحدید پزشک متخصص پروستات بستگی دارد. هر دو روش در درمان بزرگی پروستات موثر هستند. چنانچه به جراحی های تهاجمی نیاز نداشته باشید، احتمالا از جراحی لیزری برای شما استفاده می شود. در نقطه مقابل، اگر پروستات شما به شدت بزرگ شده باشد، معمولا از جراحی باز برای درمان آن استفاده می شود.