سونوگرافی ترانس رکتال چیست؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

سونوگرافی به کمک امواج صوتی که بی ضرر است، انجام می شود. در این روش تصویر برداری ، امواج اولتراسوند از طریق پروب به داخل بدن فرستاده می شود، امواج با برخورد به هر اندام از آن عبور می کنند یا بازمی گردند. پروب سونوگرافی امواج بازگشتی را دریافت می کند و آن را تبدیل به سیگنال های الکتریکی می کند. نهایتاً سیگنال ها به شکل تصویر سونوگرافی در مانیتور نمایش داده می شوند. سونوگرافی ترانس رکتال با تابش امواج اولتراسونیک به نواحی پروستات و بافت های اطراف سبب می گردد تصویری به عنوان خروجی بر روی مانیتور ظاهر شود، از این نوع سونوگرافی بیشتر مواقعی که فرد دچار مشکلاتی در ناحیه پروستات شده و نیاز به تخلیه مداوم مثانه خود داشته باشد استفاده می شود.

غده پروستات یکی از اندام های مردان می باشد که در ناحیه پایین شکم و در قسمت خروجی مثانه قرار دارد. این غده یک رشد دومرحله ای دارد به این معنی که بزرگ شدن آن در سنین بلوغ و بعد از سن 35 سالگی رخ می دهد؛ اما در صورت رشد بیش از اندازه و بزرگ شدن آن باید دلیل را جویا شد. بزرگی غده پروستات یکی از مواردی است که در صورت تشخیص به موقع و درمان آن می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و در نهایت عوارض آن را کاهش داد.

فواید انجام سونوگرافی

• اکثر تصویربرداری های فراصوت غیرتهاجمی اند (نیاز به هیچ سوزن و تزریقی ندارند).
• برخی از این آزمایش ها ممکن است به صورت موقت ناراحت کننده باشد،؛ اما دردناک نیستند.
• استفاده از امواج فراصوت شایع، ساده و مقرون به صرفه تری از روش های دیگر تصویربرداری است.
• تصویربرداری فراصوت کاملاً ایمن است و از هیچ گونه اشعه یونیزه ای استفاده نمی نماید.
• تصویربرداری فراصوت، تصویر واضحی از بافت های نرمی که به خوبی در تصاویر اشعه ایکس مشخص نمی شوند، ارائه می نماید.
• امواج فراصوت، تصاویر در لحظه ای فراهم می نماید که ابزار خوبی برای راهنمایی انجام فرایندهای کم تهاجمی مانند نمونه برداری سوزنی و استخراج مایع به شمار می رود.

کاربردهای سونوگرافی رکتال

1. چک کردن اندازه، موقعیت قرارگیری و شکل غده پروستات و ساختارهای نزدیک به آن در مردان
2. ارزیابی احتمال وجود توده های سرطانی و یا سایر بیماری های مرتبط با پروستات
3. تشخیص و نظارت بر روند درمان سرطان مقعد و یا پولیپ مقعد
4. هدایت دقیق سوزن بیوپسی به محل توده سرطانی مقعد یا پروستات جهت نمونه برداری آزمایشگاهی
5. کمک به قرار دادن دانه های رادیواکتیو برای درمان سرطان پروستات
6. سنجش میزان گردش خون در پروستات و بافت های مجاور آن

آمادگی قبل از انجام سونوگرافی رکتال

• سعی کنید در موعد مقرر در مرکز سونوگرافی حاضر باشید و یک همراه با خود داشته باشید.
• ممکن است از شما خواسته شود از مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپیرین حدود یک هفته قبل از تصویربرداری خودداری کنید.
• معمولاً برای انجام سونوگرافی رکتال نیازی به نخوردن مایعات و غذا نیست.
• ممکن است برای حفظ آرامش شما در حین تصویربرداری، به شما یک مسکن یا داروی بی حسی موضعی تجویز شود.

نحوه انجام سونوگرافی رکتال

برای انجام سونو رکتال، بیمار به پهلو چپ بر روی تخت دراز می کشد و زانوها را داخل شکم می برد. پروب سونوگرافی رکتال اندازه یک انگشت دست است. پروب به ژل سونوگرافی آغشته می شود و سپس از مقعد داخل بدن می شود. زمان دخول پروب به مقعد، ممکن است بیمار احساس ناراحتی یا اندکی درد در روده داشته باشد که مسئله ای طبیعی است. سونو ترانس رکتال معمولاً حدود 30 دقیقه زمان می‎برد و بیمار پس از انجام تصویربرداری می تواند به خانه برگردد.

بیوپسی پروستات با استفاده از سونوگرافی

گاهی بعد از معاینه توسط متخصص و PSA بالا احتمال ابتلا فرد به سرطان پروستات به مراتب افزایش می یابد، در نتیجه برای بررسی های دقیق تر لازم است تا بیوپسی پروستات با استفاده از سونوگرافی انجام شود. در طی این روش با ورود سوزن بیوپسی جهت برداشت نمونه مناسب، بیوپسی پروستات انجام می شود و حداقل 10 تا 12 نمونه بیوپسی برای بررسی های بیشتر برداشته می شود.

عوارض بیوپسی پروستات با استفاده از سونوگرافی ترانس رکتال

• وجود حساسیت و درد
• ادرار همراه با درد
• عفونت
• تکرار ادرار، ضعیف و کند بودن ادرار
• خونریزی از رکتوم که چند روز طول می کشد.
• وجود خون در ادرار و منی

این عوارض بعد از بیوپسی طبیعی می باشند.