علائم و درمان تنگی کانال نخاعی گردن

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

ابتدای طناب نخاعی در مغز قرار دارد و از میان کانال نخاعی عبور می کند و تا قسمت تحتانی ستون مهره ای کمر امتداد می یابد. تعدادی عصب از بین هر مهره گردن و ستون تحتانی فقرات به خارج از طناب نخاعی هدایت می شوند و به ترتیب عملکرد دست و پاها را برعهده دارند. تنگی کانال نخاعی (spinal stenosis) عارضه ای است که به موجب آن کانال نخاعی تنگ تر از حد نرمال خود می شود. باریک شدن کانال نخاعی ممکن است مقدار فضای موجود برای طناب نخاعی و حرکت عصب ها را محدود سازد.

هرچه تنگی کانال نخاع حادتر شود، به همان اندازه طناب نخاعی و عصب های موجود در آن نیز تحت فشار و تنش قرار خواهند گرفت. این عارضه ممکن است در هر قسمتی از کانال نخاع ایجاد گردد؛ اما بیشتر در ستون فقرات گردنی و پایین کمری شایع است. با پیشرفت بیشتر بیماری به مرور علائم و عوارضی هم به دنبال آن در فرد بیمار مشاهده می شود مانند اختلال حس، اختلال در عملکرد روده ها و حتی فلج عضلانی، بنابراین مراجعه به موقع به پزشک و پیگیری درمان مناسب از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. بیشتر افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی به عمل جراحی احتیاجی ندارند. برای بسیاری از بیماران درمان های غیر جراحی و گزینه های درمانی دیگری نیز وجود دارد که به طور مؤثری باعث کاهش درد و علائم و مدیریت آنها می شوند.

علل تنگی نخاع گردن

ستون فقرات از قرار گرفتن مهره های استخوانی روی هم تشکیل شده که از وسط این مهره ها نخاع عبور می کند. برخی از عارضه ها باعث کاهش سوراخ وسط مهره های ستون فقرات می شوند و در نهایت نخاع تحت فشار قرار می گیرد. علت بروز علایم تنگی نخاع گردن یکی از موارد زیر است:

تنگی کانال نخاعی مادر زادی

در برخی نوزادان کانال نخاعی دارای قطر کمتری است، این افراد در معرض تنگی کانال نخاعی گردن هستند.

وارد شدن ضربه به مهره های ناحیه گردن

در اثر وارد شدن ضربه ناگهانی به مهر ه های ناحیه گردن در تصادفات، سقوط از ارتفاع و اتفاقات این چنینی، ممکن است مهره های ناحیه گردنی آسیب ببیند یا دچار التهاب شوند که در نهایت منجر به بروز نشانه های تنگی کانال نخاعی گردنی خواهد شد.

استئوآرتریت و رشد بیش از حد استخوان ها

یکی از عوارض شایع بیماری تنگی کانال نخاع، رشد بیش از حد استخوان های ستون فقرات است. این عارضه باعث ایجاد خارهای استخوانی می شود و در نهایت فضای کانال نخاعی را کاهش می دهد. استئوآرتریت نیز عارضه ای است که با التهاب و تخریب مفاصل همراه است، می تواند منجر به تنگی کانال نخاعی شود.

فتق دیسک گردن

دیسک های بین مهره ای به عنوان مانعی از سایش مهره ها در ناحیه گردن عمل می کنند که در صورت بروز فتق دیسک فشار روی نخاع افزایش می یابد و باعث بروز علائم تنگی کانال نخاعی گردن خواهد شد.

سفت و ضخیم شدن رباط ها

رباط ها معمولا با افزایش سن ضخیم می شوند و با سفت شدن رباط ها احتمال بروز علائم تنگی کانال نخاعی گردن نیز افزایش می یابد.

علائم تنگی نخاع گردن

زمانی که فضای خالی بین ستون مهره در حال از بین رفتن و تنگی کانال در حال شکل گیری است، علائم با یکدیگر متفاوت خواهد بود. علائم بسته به محل تنگی کانال و عصبی که تحت فشار قرارگرفته نیز باعث ایجاد علائم متفاوت می شود. علائم رایج در بین اغلب بیماران به شرح زیر است:

1. احساس درد در ناحیه بازو یا دست
2. احساس درد در ناحیه گردن
3. احساس درد در ناحیه شانه
4. عدم توانایی در هماهنگ کردن دست ها در زمان انجام کاری به خصوص
5. ضعف در بازوها
6. احساس سوزن شدن یا گزگز در دست و بازوها

تشخیص تنگی کانال نخاعی گردن

پس از بررسی سابقه پزشکی و علائم، پزشک معاینه فیزیکی و عصبی را انجام می دهد. برای اهداف تشخیصی، از بیمار خواسته می شود که گردن خود را خم کند یا بچرخاند (مانور اسپورلینگ) تا علائم خود را تکرار کند. پزشک قدرت عضلانی، رفلکس های بیمار را آزمایش می کند و راه رفتن او را برای ارزیابی تعادل و راه رفتن مشاهده می کند. انواع مختلفی از تست ها برای ارزیابی عملکرد، حس و تعادل وجود دارد.
اشعه ایکس ساده یک آزمایش تصویربرداری خط اول تشخیص است که می تواند تغییرات ساختاری مانند کاهش ارتفاع دیسک، خار استخوان و اسپوندیلوز را نشان دهد. سایر مطالعات تصویربرداری مانند؛ اسکن رزونانس مغناطیسی MRI برای ارزیابی نخاع، اعصاب و سایر بافت های نرم می تواند در تشخیص تنگی کانال گردن تأثیرگذار باشد. مطالعات تصویربرداری به پزشک کمک می کند تا تنگی نخاعی را تأیید کند و علت آن را مشخص کند.

درمان تنگی کانال نخاعی گردن بدون جراحی باز

گزینه های درمانی ممکن است شامل مصرف داروهای ضد التهاب، شل کننده عضلات و داروهای مسکن باشد. تزریق استروئید در فضای اپیدورال (توسط فوق تخصص درد) نیز میتواند بسیار مفید باشد که این روش نیاز به بیهوشی و برش جراحی ندارد؛ اما باید زیر دستگاه تصویر برداری و در اتاق عمل استریل انجام شود تا محل پخش دارو در زیر دستگاه به طور کامل دیده شود. از روشهای بسیار مؤثر دیگر که توسط فوق تخصص درد انجام میشود، تزریق ترانسفورامینال یا تزریق ماده ضد التهاب در اطراف ریشه عصبی به طور اختصاصی بوده که در درصد بالایی از بیماران موجب بهبودی درد میشود. این روش نیز نیاز به بیهوشی و برش جراحی ندارد، همچنین ممکن است پزشک در مواردی فیزیوتراپی را توصیه نماید. در صورتی که این روشها مؤثر واقع نشود، برای برداشتن فشار از روی عصب ها باید جراحی انجام شود.