نورولیز گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

دکتر علی فرخانی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drfarkhani.com
آدرس مطب : اصفهان، خیابان شمس آبادی، چهارراه قصر، روبروی بانک ملت، کوی26 تلفن مطب : 32367465 - 031

ستون فقرات از ۳۳ استخوان متصل به هم و روی هم قرارگرفته تشکیل شده است. ستون فقرات اصلی ترین جز بدن انسان محسوب میشود که موجب محافظت از نخاع و همینطور در حرکاتی مانند خم شدن، چرخیدن، ایستادن به انسان کمک می کند. از اجزای تشکیل دهنده ی ستون فقرات، عضلات و استخوان های قوی، تاندون ها، رباط ها و عصب های حساس هستند که به سالم ماندن ستون فقرات کمک می کنند. هر گونه آسیب دیدگی و یا شکستگی در این ساختار باعث ایجاد درد خواهد شد. عصب های نخاعی بخش های خاصی را تحریک کرده و یک الگوی خط دار در بدن به نام درماتوم شکل می دهند. 31 جفت عصبی نخاعی وجود دارد که هریک از دو ریشه ی جلویی و عقبی درست شده اند. از 31 جفت عصب نخاعی 8 جفت در گردن، 12 جفت در ناحیه ی سینه، 5 جفت آن در ناحیه ی کمر، 5 جفت در ناحیه ی خارجی و یک جفت عصب کوکیسال در ناحیه دنبالچه ای نخاع قرار دارد. عصب های نخاعی پیام ها را بین نخاع و بدن انتقال داده و حس ها و حرکات را کنترل می کنند. در انتهای خارجی هریک از ریشه های عقبی، یک برجستگی به نام گانگلیون ریشه ی پشتی (dorsal root ganglion) وجود دارد.

گانگلیون ها گره های عصبی هستند که تعدادی عصب به آنها وارد می شوند و بعد از یکی شدن با یک دیگر شاخه های جدیدی از گانگلیون خارج می شوند. گانگلیون های سمپاتیکی قفسه سینه در جلو و کنار مهره های ستون فقرات قرار دارند. شاخه های ورودی به این گانگیون ها مستقیماً از اعصاب نخاعی، اعصابی که از نخاع خارج می شوند و با عبور از فاصله بین مهره های ستون فقرات به سمت اندام های هدفشان حرکت می کنند) منشأ می گیرند. همچنین خود این گانگلیون ها با یکدیگر ارتباط دارند و شاخه های نهایی خارج شده از آنها به سمت ارگان های بدن حرکت می کند و بسیاری از فعالیت های خودکار بدن را کنترل می کنند. هر گونه آسیب دیدگی در این ساختار باعث ایجاد درد خواهد شد. یکی از روش های مفید برای درمان دردهای شدید استفاده از نورولیز امواج رادیویی است که نوعی از جراحی است که در آن عصب از بین برده می شود. از بین بردن عصب معمولاً برای درمان دردهای شدید و مزمن غیر قابل کنترل کاربرد دارد. این روش شامل استفاده از امواج رادیویی برای گرم کردن نوک سوزن است. سپس پزشک سوزن را روی عصبی که باعث درد می شود، اعمال می کند. گرمای حاصل از سوزن باعث می شود عصب به طور مؤثر بلوک شده و توانایی عصب در ارسال سیگنال های درد به مغز را قطع می کند.

مزایای نورولیز گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

1. این درمان را می توان ظرف یک روز انجام داد و نیازی به بستری شدن در بیمارستان وجود ندارد.
2. این درمان کم تهاجمی بوده و نتایج فوری حاصل می شود.
3. در صورتی که به کاهش درد بیشتری نیاز باشد پزشک میتواند درمان را تکرار نماید.
4. بسیاری از بیماران به خصوص افرادی که از درد کمر یا گردن رنج میبرند، کاهش درد محسوسی را تجربه مینمایند.
5. هیچ نیازی به برش جراحی یا بیهوشی وجود ندارد.

نحوه نورولیز گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

بیمار در وضعیت خوابیده به شکم قرار گرفته و از روش پشتی استفاده می شود. نقطه هدف قسمت بالایی پشتی (کرانیودورسال) سوراخ بین مهره ای بوده و بنابراین مشابه همان نقطه هدف در روش کلاسیک پشتی پهلویی می باشد. نقطه ورود، نقطه میانی پدیکل در نمای قدامی خلفی است. این نقطه ورود در نمای پهلویی هم چک می شود که در آن هدف باید ربع فوقانی خلفی سوراخ باشد یعنی جایی که گانگلیون ریشه خلفی قرار دارد.

تحت راهنمایی فلوروسکوپی با نمای خلفی قدامی با استفاده از سیم کرشنر، تحت بی حسی موضعی یک سوراخ کوچک در لامینای مهره ایجاد می گردد. سپس کانول امواج رادیویی از طریق این سوراخ به داخل نقطه مناسب گذاشته می شود و محل آن در نمای پهلویی کنترل می گردد که باید در قسمت بالایی پشتی سوراخ بین مهره ای باشد.

استیلیت کانول خارج می گردد و پروب امواج رادیویی به جای آن گذاشته شده و تحریک با میزان 50 هرتز داده می شود. تحریک 2 هرتزی با آستانه ای کمتر از 5/1 برابر آستانه حسی نباید باعث بروز انقباض عضلات بین دنده ای شود. پس از اطمینان از محل مناسب 5/0 میلی لیتر ماده حاجب محلول در آب غیریونی تزریق می شود. پس از اطمینان از محل صحیح نوک سوزن، 1 تا 2 میلی لیتر لیدوکائین 1 تا 2% تزریق شده و نورولیز با درجه حرارت 67 درجه سانتی گراد برای 60 ثانیه انجام می گردد.

اقدامات قبل از نورولیز امواج رادیویی گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس (که در طی عمل ستون فقرات استفاده می شود) منجر به نقایص مادرزادی و احتمالاً سقط جنین می شود. زمانی که توانستید تأیید کنید باردار نیستید، اقدام به این درمان کنید. همچنین اگر در 4 هفته گذشته تب، درمان آنتی بیوتیکی، هر گونه بیماری یا بستر شدن در بیمارستان داشته اید، به پزشک اطلاع دهید. تمام آنتی بیوتیک ها را در روز درمان قطع کنید.

مراقبت بعد از نورولیز امواج رادیویی گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

1. ممکن است فعالیت های عادی را تا آنجا که سطح راحتی شما امکان پذیر است از سر بگیرید؛ اما در 24 ساعت اول پس از عمل هیچ گونه فعالیت شدیدی انجام ندهید.
2. شما می توانید هر آنچه را که می خواهید بخورید و تمام داروهای قبلی را از سر بگیرید.
3. در صورت داشتن آرامبخش نباید الکل بنوشید.
4. تا سه روز بعد از عمل از حمام، وان آب گرم و شنا خودداری کنید.
5. اگر از نظر بدنی شغلی سخت دارید، 1-2 روز مرخصی بگیرید.

کاندید نامناسب نورولیز امواج رادیویی گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

جهت انجام هر درمانی محدودیت هایی در نظر گرفته شده تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. در ادامه شرایطی که نمی توان این نوع درمان را انجام داد ذکر خواهیم کرد:

• در افرادی که به داروهای بی حس کننده موضعی حساسیت دارند.
• مبتلایان به عفونت باکتریایی موضعی یا سیستمیک
• بیماران باردار
• مبتلایان به اختلالات خونریزی
• بیمارانی که دچار تومور یا عفونت ستون فقرات می باشند.
• نارسایی کنترل نشده احتقانی قلب یا دیابت
• زمانی که خطر استفاده از واسطه های خاص (آسپرین، داروهای ضد پلاکت/رقیق کننده های خون) بیشتر از مزایای آنها باشد.
• بیماران دارای ضربان ساز که ممکن است نتوانند از روش های بلوک عصبی با فرکانس رادیویی استفاده کنند.

عوارض نورولیز گانگلیون های ریشه خلفی در فقرات سینه ای

یکی از مهمترین عوارض بعد از عمل، امکان آسیب به ریشه عصب یا طناب نخاعی در حین جای گذاری سوزن است. عارضه شایع دیگر، نوریت است. احتمال کمی برای بروز پنوموتوراکس یا هموتوراکس وجود دارد. عوارض دیگر شامل عفونت، افزایش درد، خونریزی و کبودی می باشد.