چه کسانی باید ماموگرافی انجام دهند؟

دکتر غلامرضا سیف [ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی ]آدرس وب سایت : www.drseif-radiology.ir
آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق تلفن مطب : 88553155 - 021

سرطان پستان نوعی از سرطان است که عملکرد تقسیم سلولی در سلول های پستان را دچار اختلال می کند. سلول های سرطانی پستان در شخصی که مبتلا شده، بدون کنترل و بیش از حدی که لازم است تکثیر می شوند. یکی از روش های تشخیص در سرطان پستان عکس سرطان سینه، ماموگرافی می باشد. برای تشخیص ضایعات و مشکلات موجود در پستان، تصویر سرطان سینه روشی ایمن برای تشخیص سرطان پستان است.

ماموگرافی یکی از روش های رایج تصویربرداری است که در تشخیص انواع عارضه ها و بیماری های پستان و همچنین تشخیص انواع سرطان سینه کاربرد دارد. این آزمایش با استفاده از تابش پرتوهای ضعیف شده اشعه ایکس، نقاط دچار ناهنجاری در بافت پستان را شناسایی می کند. با استفاده از یک دستگاه دیجیتال اشعه ایکس که به طور تخصصی برای تصویربرداری از بافت پستان ساخته شده است، متخصص رادیولوژی تصاویری از حداقل دو زاویه مختلف از هر یک از پستان ها ثبت می کند که به این مجموعه تصاویر، ماموگرام گفته می شوند.

در این تصاویر بافت پستان به صورت سفید کم رنگ مشاهده می شوند و بافت های چربی و توده های متراکم به شکل سفید پررنگ و شفاف تر دیده می شوند. این آزمایش کمک می کند تومورهای احتمالی سرطانی و یا بی خطر، همچنین کیست های بافت پستان پیش از اینکه قابل لمس و معاینه توسط پزشک، تشخیص داده شوند. ماموگرافی به صورت دوره ای به منظور پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه در زنان بالای 40 الی 45 سال انجام می شود. به طور کلی انجام ماموگرافی برای افراد زیر ۳۵ سال مجاز نیست و فقط در مواردی که پزشک تشخیص دهد که انجام ماموگرافی لازم است باید انجام شود .

دلایل انجام ماموگرافی

ماموگرافی تصویر برداری اشعه ایکس از پستان است که برای تشخیص تومورها یا سایر ناهنجاری ها طراحی شده است. از این روش می توان به منظور غربالگری یا تشخیص در ارزیابی توده پستان استفاده کرد. پزشک شما ممکن است به دلایل زیر ماموگرافی را توصیه کند:

• تشخیص توده در پستان که با معاینه پزشک می تواند متوجه آن شود.
• پیگیری یک ماموگرافی غیر طبیعی قبلی
• پیگیری پیشرفت توده ها یا بی نظمی ها

مزایای ماموگرافی

• عکسبرداری از پستان، خطر مرگ ناشی از سرطان پستان را کاهش می دهد. انجام این تست برای تشخیص انواع سرطان پستان از جمله سرطان مجاری و لبولار مهاجم بسیار مفید است.
• استفاده از ماموگرافی غربالگری تشخیص رشد کوچک غیر طبیعی بافت محدود شده به مجاری شیری در پستان را افزایش می دهد.
• پس از انجام معاینه با اشعه ایکس اثری از آن در بدن بیمار باقی نمی ماند.
• عکسبرداری با اشعه ایکس معمولاً هیچ عارضه جانبی ایجاد نمی کند.
• این عکسبرداری توانایی پزشک در تشخیص تومورهای کوچک را بهبود می بخشد. زمانی که توده های سرطانی کوچک باشند، بیماران گزینه های درمانی بیشتری خواهند داشت.

انواع ماموگرافی

• ماموگرافی غربالگری: از ماموگرافی غربالگری برای تشخیص تغییرات پستان در زنانی استفاده می شود که هیچ علائم و نشانه ای نداشته یا ناهنجاری های جدیدی در پستان خود مشاهده نمی کند. هدف از انجام این تست تشخیص سرطان قبل از مشاهده علائم بالینی است. این تست معمولاً شامل دو عکس است و می تواند توموری را تشخیص دهد که قابل احساس نیست.
• ماموگرافی تشخیصی: از این روش برای بررسی تغییرات مشکوک پستان مانند توده های جدید پستان، درد پستان، ظاهر غیر معمول پوست، ضخیم شدن نوک پستان و ترشحات از آن استفاده می شود. علاوه بر این، از ماموگرافی تشخیصی برای ارزیابی ناهنجاری های تشخیص داده شده در ماموگرافی غربالگری استفاده می شود. این روش یک ابزار اساسی است و بلافاصله پس از مشاهده تغییرات پستان، بدون در نظر گرفتن سن بیمار انجام می شود.

چه کسانی باید ماموگرافی انجام بدهند؟

• زنان بالای 40 سال باید هر یک تا دو سال یک بار این تصویربرداری پزشکی را انجام دهند.
• زنان بالای 35 سال در صورت سابقه فامیلی سرطان سینه، باید هر سال این تصویربرداری را انجام دهند.
• زنانی که سابقه یک سینه درگیر با سرطان داشته اند باید سالانه این تصویربرداری پزشکی را انجام دهند.
• برای تشخیص ماهیت توده های نا مشخص ناحیه سینه ممکن است پزشک درخواست انجام ماموگرافی را بدهد.
• در صورت بروز درد شدید، جوش، خارش و التهاب در سینه یا نوک سینه، تو رفتگی بافت سینه، بافت متورم و ضخیم در سینه، ترشحات خونی، آبکی و یا صورتی از نوک سینه به صورت خود بخود و نه با فشار نیاز به انجام ماموگرافی می باشد.

آمادگی لازم برای انجام ماموگرافی

• در روز تصویربرداری به هیچ عنوان از پودر بدن، کرم، دئودورانت یا لوسیون روی سینه خود استفاده نفرمایید.
• به تغییر در رژیم غذایی نیاز نیست و داروهای خود را مطابق معمول میل بفرمایید.
• به هنگام تصویربرداری از به همراه داشتن طلا و جواهرات اجتناب نمایید.
• در صورت احتمال بارداری حتماً پیش از انجام تصویربرداری، رادیولوژیست را در جریان قرار دهید.

نحوه انجام ماموگرافی

تکنسین یک پیراهن به شما خواهد داد. بسته به امکانات آزمایش، ممکن است در طی ماموگرافی بایستید و یا بنشینید. هر سینه بر روی صفحه پرتو ایکس مسطح قرار می گیرد. سپس کمپرسور پستان را به پایین فشار می دهد تا بافت را صاف کند. این عکس یک تصویر واضح از پستان را فراهم می کند.

نتایج ماموگرافی

ماموگرافی از بافت سینه شما ماموگرافی یا عکسهای سیاه و سفید می گیرد. ماموگرافی ها تصاویر دیجیتالی هستند که روی صفحه کامپیوتر نمایش داده می شوند. یک رادیولوژیست تصاویر را تفسیر می کند و یک گزارش مکتوب در مورد نتایج به دست آمده برای پزشک شما آماده می کند. رادیولوژیست به دنبال شواهدی مبنی بر شرایط سرطانی یا غیر سرطانی (خوش خیم) می گردد که ممکن است آزمایش های بیشتر، پیگیری یا درمان را به دنبال داشته باشند.
نتایج احتمالی به صورت زیر هستند:

• رسوب کلسیم (کلسیفیه شدن) در مجاری و سایر بافتها
• توده یا برجستگی ها
• نواحی بدون تقارن در ماموگرافی
• ناحیه های پر تراکم که فقط در یک سینه یا ناحیه خاصی از سینه در ماموگرافی دیده می شود.
• ناحیه های پر تراکم جدید که بعد از آخرین ماموگرافی شما پدیدار شده اند.

عوارض جانبی ماموگرافی

همانند هر نوع عکسبرداری اشعه ایکس، شما در معرض مقدار بسیار کمی از تابش در طول ماموگرافی قرار می گیرید. با این حال، خطر مواجهه با آن بسیار پایین است. اگر بیمار یک زن باردار است و قبل از تاریخ زایمان، مستلزم داشتن یک ماموگرافی است. معمولاً در طول پروسه یک پیش بند سربی می پوشد.