علت خمیدگی و تغییرات غیرمتعارف مفاصل کمر با افزایش سن

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

می توان انتظار داشت که با افزایش سن، خمیده تر بشویم و همچنین می توانیم انتظار کاهش قد و تغییر در فرم راه رفتن خود را داشته باشیم. از حدود 30 سالگی به بعد، تغییرات تدریجی در مردان و زنان رخ می دهد. در همه مردان و زنان با افزایش سن قد کاهش پیدا می کند. به طور متوسط هر 10 سال یک بار یک نفر حدود نیم اینچ از اوج قد خود را از دست می دهد. کاهش قد پس از 70 سالگی آشکارتر می شود. همه اینها پیری طبیعی است.

علت کوتاهی قد در سالخوردگی

• عوامل متعددی وجود دارد که ما را مستعد تغییر وضعیت بدنی با افزایش سن می کند و هر کدام در نظر گرفته می شوند. اما قبل از ذکر هر عامل، مهم است که بدانیم استخوان ها، ماهیچه ها و مفاصل ما همگی بخشی از سیستم اسکلتی عضلانی هستند که وضعیت بدن ما را مشخص می کنند. ستون فقرات یا ستون مهره ها از استخوان هایی (به نام مهره)، فضاهای مفصلی به نام دیسک های بین مهره ای و ماهیچه ها تشکیل شده است. سن تأثیر مشخصی بر روی هر سه دارد و به مرور زمان کمر به سمت جلو خم می شود و در نتیجه حالت خمیدگی فزاینده ای ایجاد می شود.
• استئوپنی و پوکی استخوان اصطلاحات پزشکی هستند که به ترتیب به معنی از دست دادن تراکم استخوان هستند - به ترتیب کم یا بیشتر. از دست دادن کلسیم در استخوان ها باعث از دست رفتن تراکم می شود. این امر در زنان در دوران یائسگی و در مردان در حدود سن 65 سالگی شروع می شود. ممکن است کاهش جزئی در اندازه استخوان های کمتر متراکم در ستون فقرات وجود داشته باشد که می تواند به وضعیت بدن کمک کند.
• عامل اصلی که به انحنای ستون فقرات کمک می کند، تغییر در دیسک های بین مهره ای است. بین هر مهره یک غضروف ژلاتین مانند وجود دارد که مهره را از هم جدا می کند. با افزایش سن، این دیسک ها سخت می شوند و انعطاف پذیری خود را از دست می دهند که نتیجه اجتناب ناپذیر فشرده شدن طول کل ستون فقرات و یک شیب به سمت جلو به نام کیفوز است. این تغییرات پیری با هم کیفوز پیری نامیده می شود و بخشی طبیعی از پیری در نظر گرفته می شود.
• توده عضلانی نیز با افزایش سن با فرآیندی به نام سارکوپنی تغییر می کند. ماهیچه ها منقبض می شوند و ممکن است با بافت چربی یا فیبری جایگزین شوند که هر کدام باعث ضعیف شدن عضله می شوند. کاهش قدرت عضلانی با افزایش سن به انحنای ستون فقرات کمک می کند.
• یکی دیگر از عواملی که بر ستون فقرات بدن تاثیر می گذارد، تغییر از بدنی لاغر به بدنی با چربی بیشتر است. این روند در 30 سالگی در هر دو جنس شروع می شود. چربی تمایل دارد در ناحیه کمر متمرکز شود. مردان تا حدود 55 سالگی و زنان 65 سالگی تمایل به افزایش وزن دارند. توزیع مجدد وزن به تغییرات در ستون فقرات کمک می کند.
• برخی از فرایندهای پاتولوژیک که می تواند با افزایش سن طبیعی رخ دهد، شکستگی استخوان ها و آرتریت است که استخوان ها و دیسک ها را سفت تر، خمیده تر و دردناک تر می کند.

علائم تغییرات کوتاهی قد با افزایش سن

با افزایش سن تغییرات و علائم زیر در افراد بروز می کند:

• استخوان ها شکننده تر می شوند و ممکن است راحت تر بشکنند. قد کلی کاهش می یابد، عمدتاً به این دلیل که تنه و ستون فقرات کوتاه می شوند.
• شکستگی مفاصل ممکن است منجر به التهاب، درد، سفتی و تغییر شکل بدن شود. تغییرات مفاصل تقریباً همه افراد مسن را تحت تأثیر قرار می دهد. این تغییرات از سفتی جزئی تا آرتریت شدید متغیر است.
• وضعیت کلی بدن ممکن است خمیده تر به نظر برسد. زانوها و باسن ممکن است خمیده تر شوند. گردن ممکن است کج شود و شانه ها باریک شوند در حالی که لگن پهن تر می شود.
• حرکات کند می شود و ممکن است محدود شود. الگوی راه رفتن کندتر و کوتاه تر می شود. همچنین راه رفتن ممکن است ناپایدار شود و تاب خوردن بازو کمتر شود. افراد مسن راحت تر خسته می شوند و انرژی کمتری دارند.
• قدرت و استقامت تغییر پیدا می کند. از دست دادن توده عضلانی باعث کاهش قدرت می شود.

روشهای پیشگیری از کوتاه شدن قد

مانند بسیاری از تغییرات مرتبط با سن، کارهایی وجود دارد که می توانیم برای جلوگیری یا به تاخیر انداختن تغییرات انجام دهیم. لیست زیر عواملی را که ما انتخاب می کنیم و می توانند وضعیت بدن ما را بهبود بخشند نشان می دهد.
با روش های زیر می توان تا حدی از کوتاهی قد در سالخوردگی جلوگیری کرد:

معاینه دوره ای:

با مراجعه دوره ای به پزشک و معاینه توسط ایشان و همچنین انجام آزمایشات مرتبط با طول قد، سلامت مفاصل و استخوان ها و همچنین سلامت عمومی بدن و عمل به توصیه های متخصص می توان از کوتاهی قد در سنین پیری تا حد زیادی جلوگیری کرد.

تغذیه مناسب:

داشتن رژیم غذایی متعادل با سبزیجات، میوه، بدون گوشت قرمز منجر به سلامتی می شود. همچنین مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D تراکم استخوان را بهبود می بخشد. زنان یائسه و افرادی که در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند، باید روزانه 800 واحد ویتامین D و 1200 میلی گرم کلسیم مصرف کنند. همچنین مصرف دخانیات و الکل بیش از حد نیز باعث از بین رفتن استخوان می شوند. بنابراین مصرف آن ها باید محدود شود.

ورزش و حرکات اصلاحی:

ورزش می تواند از بسیاری از تغییرات مرتبط با افزایش سن در عضلات، استخوان ها و مفاصل جلوگیری کند و همچنین این تغییرات را معکوس کند. تحقیقات نشان می دهد که:

• ورزش می تواند استخوان ها را قوی تر کند و به کاهش سرعت تحلیل استخوان کمک کند.
• افراد مسن می توانند قدرت و توده عضلانی را از طریق فعالیت های تقویت کننده عضلات افزایش دهند.
• تمرینات تعادلی و هماهنگی، مانند تای چی، می تواند به کاهش خطر افتادن کمک کند.
• فعالیت بدنی در سنین بالاتر ممکن است پیشرفت پوکی استخوان را به تاخیر بیندازد زیرا سرعت کاهش تراکم مواد معدنی استخوان را کاهش می دهد.
• ورزش های تحمل وزن مانند پیاده روی یا تمرین با وزنه بهترین نوع ورزش برای حفظ توده استخوانی است. پیشنهادی وجود دارد که حرکات پیچشی یا چرخشی، جایی که اتصالات عضلانی استخوان را می کشند، نیز مفید هستند.
• افراد مسن تری که در آب ورزش می کنند (که وزنی را تحمل نمی کنند) ممکن است در مقایسه با افراد مسن تر کم تحرک، باز هم افزایش توده استخوانی و عضلانی را تجربه کنند.
• کشش روش عالی دیگری برای کمک به حفظ انعطاف پذیری مفاصل است.

زمان شروع کوتاه شدن قد

در بسیاری از افراد بعد از رسیدن به سن بالای 30-40 سال متوجه کوتاه شدن قد آن ها می شویم. صفحات رشد در انسانها با پایان دوره بلوغ بسته می شود و افراد معمولا بعد از پایان بلوغ دیگر رشد قدی و طولی ندارند.