عوارض جانبی كاهش وزن

دکتر مریم ملکی [ متخصص پوست و مو ]آدرس وب سایت : www.doctormaleki.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان چهارباغ بالا ، جنب مجتمع پارک ، طبقه فوقانی بانک سپه تلفن مطب : 36662224 - 031

روش ها و راهبردهاي غلط و غيرعلمي و مضر در كاهش وزن نظير محدود كردن و بعضاً حذف دريافت غذا و مايعات، ايجاد دي هيدراسيون و تعريق فراوان در اثر پوشيدن البسه گرمازا، افزايش تمرينات در محيط گرم، استفاده از سونا و مصرف مواد ديورتيك و مسهل مي تواند خطرات مهم براي سلامتي را در برداشته باشد كه متأسفانه امروزه حتي باعث مرگ نيز شده است.

از ميان اين عوارض مي توان به افزايش خستگي، نگراني، عصبانيت و تندخويي، احساس گوشهگيري و عزلت، كاهش حجم پلاسماي خون كه باعث اختلال در عملكرد سيستم قلب ميشود (نظير افزايش ضربان قلب و كاهش حجم ضرب هاي و برون دهقلبي)، كاهش جريان خون در ناحيه گلومرولي و در نتيجه كاهش ميزان فيلتراسيون كليوي، تخليه گليكوژن عضله و كبد، افزايش از دستدهي الكتروليت ها، كاهش مصرف اكسيژن و اختلال در تنظيم درجه حرارت بدن اشاره كـــرد.

چنانچه ازيك برنامه غذائي اصولي پيروي كنيد و وزن خود را تدريجا كاهش دهيد (4-2 كيلوگرم درماه) نه تنها دچارعوارض نخواهيد شد بلكه لاغري ايجاد شده ماندگارو امكان چاق شدن مجدد شما كم خواهد بود.
يك رژيم غذائي اصولي شامل همه گروه هاي غذائي است و در آن كربوهيدرات هاي پيچيده ( نان و غلات و ... )، ميوه و سبزيجات به مقدار زياد،انواع پروتئين هاي مفيد ( گوشت مرغ ، ماهي و حبوبات) و لبنيات به مقدار متوسط وچربي،مغزهاي گياهي و مواد قندي ساده (قند و شكر و شير يني جات) به مقدار كم وجود دارد.
به عبارت ديگر تنها كساني دچار عوارض كاهش وزن مي شوند كه وزن خود را به سرعت كاهش دهند و از رژيم هاي غذائي غلط و غيراصولي پيروي كنند.
همان طور كه مي دانيم بدن براي انجام اعمال حياتي وفعاليت هاي طبيعي خود به مقدار مشخص كالري ومواد مغذي نظير پروتئين،كربوهيدرات،ويتامين واملاح و ... نيازدارد.

رژيم هاي غذائي غلط آن دسته از رژيم هاي غذايي هستند كه وعده لاغر شدن سريع را مي دهند و به همين خاطر توجه افراد چاق رابه خود جلب مي كنند اما در اين رژيم ها مواد مغذي كافي به بدن نمي رسد وبه همين خاطر سوتغذيه وعوارض ناشي ازآن بروز مي كند. بعلاوه لاغري ايجاد شده دائمي نيست و چاقي معمولا بسرعت بازگشت مي كند.

رژيم هاي كم خوري: مصرف همه مواد غذائي را محدود مي كنند.
رژيم هاي تك قطبي: شامل يك يا دو نوع ماده غذائي است و بقيه مواد غذائي مصرف نمي شوند مانند رژيم گريب فروت،سوپ كلم،سيب ، انگور،رژيم پرپروتئين و....
رژيم هائي كه ماده غذائي خاصي خذف مي شود: مثلا مواد نشاسته اي مانند نان،برنج وسيب زميني.
آب درماني: فقط آب و كمي دم كرده هاي گياهي مصرف مي شوند و عملا هيچ نوع ماده غذائي به بدن نمي رسد.

سفيدشدن وريزش موها وچين وچروك و شل شدن پوست صورت و بدن از عوارض بسيار شايع اين رژيم ها هستند.

ساير عوارض عبارتند از:

پوسيدگي دندان ها،پوكي استخوان، افت فشار خون،ضعف بدن وسرگيجه،ناراحتي هاي گوارشي،ضعف اعصاب، سنگ صفرا و....

آيا مي توان از عوارض گفته شده پيشگيري كرد؟

بلي. با داشتن يك رژيم غذائي اصولي با كالري مناسب مي توانيم هم وزن بدن را كاهش دهيم و هم مواد غذائي كافي را به بدن رسانده و از عوارض گفته شده پيشگيري كنيم.

اثرات منفي در دوره هاي تکراري کاهش وزن

خطر افزايش وزن.
تجمع چربي در قسمت فوقاني بدن.(چربي احشايي)
اختلالات چربي و ليپوپروتئين.
مشکلات توليد مثلي. (نازائي)
اختلالات مواد معدني استخواني.

کاهش وزن از طریق رژیم غذایی همراه با ورزش

این روش بهترین و اصولیترین روش برای کاهش وزن و داشتن وزن ایده آل است. در این روش از یک رژیم غذایی برنامه ریزی شده همراه با ورزش متعادل (مانند پیاده روی) استفاده می شود. این روش سلامت جسم و روح را به ارمغان می آورد و عوارضی مانند ریزش مو و چروکیدگی پوست و … را درپی نخواهد داشت. در طی رژیم باید عادات غذایی گذشته را ترک کنید و به عادات غذایی جدید انس بگیرید که این مهمترین اصل در درمان چاقی است.
با توجه به موارد فوق بهترین و سالمترین راه حل ارائه شده در مورد درمان چاقی این موارد می باشد:

الف) رژیم غذایی صحیح
ب) ورزش مناسب و کافی
ج) تغییر رفتار و اصلاح عادات بد غذایی

توصيه هاي عملي و كاربردي

به نمونه اي از نكات و راهكارهاي اساسي تغذيه اي براي رسيدن به سطح مطلوب و بهينه آمادگي در زير اشاره شده است كه بكارگيري و اجراي صحيح آن در درجه اول به طور انفرادي و سپس گروهي يا تيمي مي تواند متضمن كسب موفقيت و رفع كننده علل ناكامي و شكست ها با شد:

محاسبه و تخمين انرژي مورد نياز (كيلوكالري)
تأمين انرژي لازم از طريق غذا با در نظر گرفتن نسبت اجراي انرژي تام: پروتئين 15-12%، چربي 30% (با رعايت نسبت 10% اشباع، 10% پلي، 10% مونو)، كربوهيدرات بيش از 55% كه درصد بيشتر آن از نوع كربوهيدرات مركب يا پيچيده باشد، (با حصول اطمينان از تأمين 5/1-8/. گرم پروتئين در كيلوگرم وزن بدن و 600-500 گرم كربوهيدرات در شبانه روز).
رعايت تعادل و تنوع غذايي با تأكيد بر استفاده از گروه هاي غذايي و تهيه و تنظيم بر اساس عادات و الگوهاي سازگار.
تأمين آب، عناصر، ويتامين ها و فيبرغذايي مورد نياز.
پرهيز از مصرف بي رويه نمك در رژيم غذايي، زيرا نمك مي تواند عاملي جهت تشديد وضعيت دي هيدارسيون باشد.
پرهيز از مصرف بي رويه منابع پروتئيني كه عامل افزايش فعاليت كليه و از دست دادن آب اضافي از بدن و افزايش مصرف چربي همراه آن، از دست دهي كلسيم و در درازمدت پيدايش پوكي استخوان، بيماري كيسه صفرا و افزايش چربي خون مي باشد.
طراحي صحيح برنامه غذايي يا رژيمي
اطمينان از دريافت مايعات كافي
حفظ وزن بدني سالم و ايده آل از طريق تنظيم ارتباط بين دريافت غذاي متعادل و فعاليت بدني
انجام مشاوره با متخصصان مربوطه در مواقع ضروري.