خار پاشنه پا چه علائمی دارد؟

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

خار پاشنه یا فاشیای کف پا یکی از شایع ترین علل درد پاشنه پا است. فاشیای کف پا شامل التهاب یک نوار ضخیم از بافت که در کف پا قرار دارد و استخوان پاشنه را به انگشتان پا متصل می کند، می شود.

خار پاشنه پا معمولاً باعث درد کوبنده می شود که معمولاً با اولین قدم های فرد در صبح رخ می دهد. درد به طور معمول کاهش می یابد اما ممکن است پس از دوره های طولانی ایستادن یا زمانی که بعد از نشستن از جای خود بلند می شوید، بازگردد. التهاب فاشیای کف پا در دوندگان شایع تر است. افرادی که اضافه وزن دارند و کسانی که کفش هایی با کفی و حمایت ناکافی می پوشند نیز در معرض افزایش خطر ابتلا به خار پاشنه پا هستند.

علائم خار پاشنه پا

خار پاشنه پا معمولاً باعث ایجاد درد شدید در قسمت پایین پا در نزدیکی پاشنه پا می شود. درد معمولاً در چند قدم اول پس از بیدار شدن شدید است، اگرچه ممکن است با ایستادن طولانی مدت یا زمانی که بعد از نشستن از جای خود بلند شوید نیز ایجاد شود. درد معمولا بعد از ورزش بدتر می شود نه در حین آن.

علل خار پاشنه پا

فاشیای کف پا به شکل یک بند کمان است که قوس پا را نگه می دارد و هنگام راه رفتن ضربه را جذب می کند. اگر تنش و استرس روی این بند کمان خیلی زیاد شود، پارگی های کوچکی در فاشیا ایجاد می شود. کشش و پارگی مکرر می تواند فاشیا را تحریک یا ملتهب کند، اگرچه در بسیاری از موارد علت خار پاشنه پا نامشخص است.

عوامل خطرساز خار پاشنه پا

حتی اگر خار پاشنه پا می تواند بدون علت واضح ایجاد شود، برخی از عوامل می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. آن عوامل عبارتند از:

• سن: خار پاشنه پا بیشتر در سنین 40 تا 60 سالگی دیده می شود.
• انواع خاص ورزش: فعالیت هایی که فشار زیادی را روی پاشنه پا و بافت های متصل به آن وارد می کنند، مانند دویدن در مسافت طولانی، رقص باله و رقص هوازی می توانند به شروع خار پاشنه پا کمک کنند.
• مکانیک پا: صافی کف پا ، قوس بلند یا حتی الگوی غیرطبیعی راه رفتن می تواند بر نحوه توزیع وزن در هنگام ایستادن تأثیر بگذارد و فشار بیشتری را بر روی فاشیای کف پا وارد کند.
• چاقی: اضافه وزن استرس بیشتری بر فاشیای کف پا وارد می کند.
• مشاغلی که فرد را روی پا نگه می دارد: کارگران کارخانه، معلمان و سایرین که بیشتر ساعات کار خود را به راه رفتن یا ایستادن روی سطوح سخت می گذرانند، می توانند به فاشیای کف پا آسیب برسانند.

عوارض خار پاشنه پا

نادیده گرفتن خار پاشنه پا ممکن است منجر به درد مزمن پاشنه پا شود که مانع از فعالیت های منظم می شود. تغییر در شیوه راه رفتن به عنوان راهی برای تسکین درد خار پاشنه پا، ممکن است منجر به مشکلات پا، زانو، لگن یا کمر شود.

تشخیص خار پاشنه پا

خار پاشنه پا بر اساس تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود. در طول معاینه، پزشک نقاط حساس پا را بررسی می کند. محل درد می تواند به تعیین علت آن کمک کند.

• تست های تصویربرداری:

معمولاً هیچ آزمایشی لازم نیست. پزشک ممکن است تصویربرداری با اشعه ایکس یا رزونانس مغناطیسی (MRI) را پیشنهاد کند تا مطمئن شود مشکل دیگری مانند شکستگی باعث ایجاد درد در پای بیمار نمی شود.

درمان غیرجراحی خار پاشنه پا:

اکثر افرادی که مبتلا به خار پاشنه پا هستند، با درمان محافظه کارانه از جمله استراحت، یخ گذاشتن در ناحیه دردناک و کشش، طی چند ماه بهبود می یابند.

• درمان دارویی:

مسکن هایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم ممکن است درد و التهاب ناشی از خار پاشنه پا را کاهش دهند.

• درمان غیردارویی:

تمرینات کششی و تقویتی یا استفاده از وسایل خاص ممکن است علائم را تسکین دهد. آن تمرینات عبارتند از:

• فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپ می تواند یک سری تمرینات را برای کشش فاشیای کف پا و تاندون آشیل و تقویت عضلات ساق پا به شما نشان دهد. یک درمانگر همچنین ممکن است به شما یاد دهد که از چسب ورزشی برای حمایت از کف پای خود استفاده کنید.
• آتل های شبانه: فیزیوتراپ یا پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که هنگام خواب از آتلی استفاده کنید که ساق پا و قوس پای شما را بکشد. این کار فاشیای پلانتار و تاندون آشیل را در یک شب در یک موقعیت بلند نگه می دارد تا باعث افزایش کشش شود.
• ارتز: پزشک شما ممکن است برای کمک به توزیع یکنواخت تر فشار روی پاهای شما، پشتیبان های قوس دار (ارتز) را برای شما تجویز کند.

اگر اقدامات محافظه کارانه تر بعد از چند ماه جواب نداد، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

• تزریقات:

تزریق داروی استروئیدی در ناحیه حساس می تواند باعث تسکین موقت درد شود. تزریق های متعدد توصیه نمی شود زیرا می توانند فاشیای کف پا را ضعیف کرده و احتمالاً باعث پارگی آن شوند. با استفاده از تصویربرداری اولتراسوند، پلاسمای غنی از پلاکت به دست آمده از خون خود بیمار را می توان برای بهبود بافت تزریق کرد.

• درمان با امواج شوک برون بدنی:

در این روش، امواج صوتی به ناحیه درد پاشنه هدایت می شوند تا التیام بافت را تحریک کنند. معمولاً برای خار پاشنه پای مزمن که به درمان های محافظه کارانه تر پاسخ نداده است، استفاده می شود. برخی از مطالعات نتایج امیدوارکننده ای را نشان می دهند اما این که به طور مداوم موثر باشد همچنان ثابت نشده است.

• ترمیم بافت اولتراسونیک:

در این فناوری کم تهاجمی از تصویربرداری اولتراسوند برای هدایت یک کاوشگر سوزنی به داخل بافت آسیب دیده فاشیای کف پا استفاده می شود. با استفاده از انرژی اولتراسوند، نوک پروب به سرعت می لرزد تا بافت آسیب دیده را شکسته و سپس به بیرون مکش کند.

شیوه زندگی و درمان های خانگی خار پاشنه

برای کاهش درد خار پاشنه پا، این نکات خودمراقبتی را امتحان کنید:

• حفظ وزن سالم: حمل وزن اضافی می تواند استرس بیشتری را روی فاشیای کف پا وارد کند.
• انتخاب کفش های حمایتی: کفش هایی با پاشنه کم تا متوسط، کفی ضخیم، قوس خوب و بالشتک اضافی به کاهش فشار بر فاشیای کف پا کمک می کنند. همچنین سعی کنید که پا برهنه راه نروید.
• نپوشیدن کفش های ورزشی کهنه: کفش های ورزشی قدیمی که توان حمایت از پاهایتان را ندارند، تعویض کنید.
• عوض کردن ورزش: ورزش خود را تغییر دهید. به جای پیاده روی یا آهسته دویدن، یک ورزش کم تاثیر مانند شنا یا دوچرخه سواری را امتحان کنید.
• گذاشتن یخ: یک کیسه یخ پوشیده از پارچه را به مدت 15 دقیقه، سه یا چهار بار در روز روی محل درد نگه دارید. یخ می تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
• کشش پا و قوس کف پا: تمرینات خانگی ساده می توانند فاشیای کف پا، تاندون آشیل و عضلات ساق پا را کشش دهند.