بیماری های مقاربتی جنسی

دکتر میترا مولائی نژاد [ متخصص سلامت جنسی و باروری ]آدرس وب سایت : www.drmolaei.ir
آدرس مطب : تلفن مطب : 88305686 - 021

انواع بیماری های مقاربتی جنسی عبارتند از:

زگیل تناسلی Genital Warts ) HPV)

• همیشه لازم نیست برای انتقال یک بیماری مقاربتی ، آمیزش برقرار شود. برخی از ویروسها مانند HPV، از طریق تماس پوست با پوست نیز منتقل می شوند. این دسته از ویروسها می توانند زگیلهای تناسلی را ایجاد کنند.
• برخی از انواع آنها فقط زگیل ایجاد می کنند و بی خطر هستند اما برخی از آنها مانند انواع 16 و 18 می توانند سرطان دهانه رحم( سرویکس) و مقعد را نیز ایجاد نمایند.
• واکسنهایی برای انواع سرطانزا و غیر سرطانزا موجودند که معمولترین آنها واکسن گاردازیل است که به دختران 9 تا 26 ساله در سه نوبت تزریق می شود اما در کشور ما متاسفانه فعلا موجود نیست.

علائم

• زگیلهای صورتی گوشتی رنگ
• برجسته
• مسطح و یا گل کلمی و با سطح ناصاف
• اغلب بدون هیچ علامتی در ناحیه اطراف مقعد، لبهای کوچک و بزرگ در خانم ها و یا زیر کیسه بیضه در آقایان ظاهر می شوند.
• به خاطر داشته باشید در مورد انتقال این ویروسها حتی در تماس پوست با پوست نیز تاکید شده و نیز امکان انتقال از خود شخص به محل دیگر از بدن نیز به صورت auto infection وجود دارد. بنابراین استفاده از کاندوم قبل از آغاز هر نوع رابطه جنسی پیشنهاد می شود.
• با انجام پاپ اسمیر سالیانه در خانم ها، می توان به آلودگی با این ویروسها پی برد. هر چند تستهای تشخیصی دقیقی نیز برای این بیماری وجود دارد.
• این ضایعات بطور ناشایع ممکن است در مخاط پیشابراه، مخاط دهان، حنجره، نای و رکتوم نیز بوجود آید. زگیل مقاربتی در محیط مرطوب و گرم و در حاملگی رشد سریعتری دارد.

شپش ناحیه شرمگاهی Crabs ) Pubic Lice)

• شپش عانه، شپشی است که به موهای ناحیه عانه یا شرمگاهی می چسبد. گاهی به این نوع شپش، اصطلاحا خرچنگ می گویند که به علت شکل خاص این انگل است که با شکل سر و بدن شپشهای نواحی دیگر بدن متفاوت است. این موجودات از فردی به فرد دیگر در طی تماس نزدیک منتقل می شود. شپش شرمگاهی با محلولهای شپش کش موجود در داروخانه ها از بین می روند.

نشانه ها

• خارش شدید
• تخم های کوچک آویزان شده به موهای عانه
• شپش های در حال حرکت

گال Scabies

• گال یک خارش شدید و تهاجمی است که توسط یک موجود ریز از دسته مایتها ایجاد می شود که برای تخم گذاری نیازمند پوست انسان است.
• این بیماری همیشه یک بیماری مقاربتی نیست، بلکه ممکن است از طریق هر تماس پوست با پوستی منتقل شود. اما در میان افراد بالغ ، مایتها اغلب از طریق رابطه جنسی منتقل می شود.
• گال از طریق تجویز کرمهای ضد گال قابل درمان است.

نشانه ها

• خارش شدید بویژه در شب و ضایعات کورک مانند، ممکن است دوره کمون بیماری 2-6 هفته طول بکشد.

سوزاک یا گنوره ( Clap (Gonorrhea

• این بیماری همانطور که از نام آن پیداست در موارد علامتدار، موجب سوزش شدید ناحیه تناسلی می شود. گنوره به راحتی منتقل می شود و در صورت عدم درمان ، می تواند منجر به ناباروری در زن و مرد شود. داروهای آنتی بیوتیک می توانند این عفونت را درمان کنند. این بیماری یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی بوده و احتمال انتقال آلودگی از مرد به زن، 80 تا 90% و از زن به مرد حدود 25% پس از نزدیکی است. در زنان شایعترین محل درگیری اندوسرویکس یا مخاط داخل دهانه رحم است ولی ممکن است پیشابراه، واژن یا سایر مخاطهای بدن مانند رکتوم و حلق و گلو را نیز در مرد و زن آلوده کند.

نشانه ها

• شکایات شایع شامل سوزش ادرار و ترشح است اما در بسیاری از موارد نشانه اولیه ای وجود ندارد . در مراحل بعدی ممکن است دانه های پوستی ظاهر شوند و بعد از آن باکتری ، به مفاصل و خون گسترش می یابد.
• در مردان: ترشح ازآلت، بیضه های متورم.
• در زنان: ترشحات واژینال چرکی، درد لگنی، لکه بینی. علایم ممکن است خفیف بوده و به راحتی با یک عفونت ادراری ویا عفونت واژینال اشتباه شود. خونریزی غیر طبیعی رحم و درگیری لوله های رحمی نیز گاهی ممکن است رخ دهد. بهترین روش تشخیص گنوکوک، کشت دادن میکروب است .

سیفلیس Syphilis

• بسیاری از مردم به نشانه های اولیه سیفلیس توجه نمی کنند، این بیماری بدون درمان ممکن است منجر به فلج، کوری و مرگ شود. سیفلیس با آنتی بیوتیکی مانند پنی سیلین قابل درمان است. این بیماری که توسط یک اسپیروکت منتقل می شود ، قابلیت سرایت بالا داشته و بعد از یکبار تماس جنسی با فرد الوده ، احتمال ابتلای شخص حدود 10% خواهد بود.
• دوره قابلیت انتقال آن در مرحله اولیه ( شانکر- دانه سفت) ، مرحله ثانویه و 5 سال اول مرحله نهفته بیماری است. این بیماری دارای سه شکل بالینی است: 1-مرحله اولیه یا همان شانکر 2) مرحله ثانویه 3) مرحله سوم ( گوم)
• لازم به ذکر است که سیفلیس همیشه علامتدار نبوده و معمولا بین مرحله ثانویه و سوم بیماری، علامت و نشانه خاصی وجود نداشته و فقط تستهای خونی می توانند بیماری را نشان دهند. به این حالت سیفلیس نهفته می گویند. خوشبختانه در کشور ما تست VDRL جزء آزمایشهای ضروری پیش از ازدواج و در طی بارداری است.

نشانه ها و شکایات

• اولین نشانه معمولا یک دانه سفت، گرد و بدون درد است که در ناحیه تناسلی و یا ناحیه مقعد ظاهر می شود . این بیماری به راحتی از طریق تماس مستقیم با این ضایعه منتقل می شود. پس از مدتی لنفادنوپاتی یا تورم غدد لنفاوی یک یا دوطرفه و بدون درد نیز معمولا بروز می کند.این ضایعه معمولا پس از 1 تا 2 هفته ( با درمان) و 3 تا 6 هفته ( بدون درمان) برطرف شده و بهبود می یابد.
• در مرحله بعد، یا مرحله ثانویه، ممکن است دانه هایی در ناحیه کف دست و پا و سایر نقاط بدن ظاهر شود . تورم غدد لنفاوی، تب، از دست دادن موها و خستگی ازسایر نشانه هاست. دانه هایی که در این مرحله ظاهر می شوند معمولا خارش ندارند گاهی ضایعات شبه زگیلی ، مسطح و پهن در نواحی گرم و مرطوب مانند پرینه و ناحیه تناسلی ظاهر می شوند که بسیار مسری هستند. در مرحله نهفته ، تمام علایم در صورت عدم درمان برطرف می شود ولی تستهای خونی همچنان مثبت باقی می ماند. این مرحله ممکن است از یک تا 20 سال طول بکشد. در مرحله بعدی ، ارگانهای مختلف دیگر بدن مانند قلب و عروق ، مغز و سیستم عصبی، کبد و چشمها نیز درگیر می شوند.
• به خاطر داشته باشید تمامی مبتلایان به سیفلیس باید از نظر آلودگی به ویروس HIV نیز بررسی شوند.
• درمان با پنی سیلین تزریقی انجام می شود و همسر فرد و همه کسانی که با ترشحات و ضایعات مرطوب سیفلیس در تماس بوده اند نیز باید درمان شوند.

کلامیدیا Chlamydia

• کلامیدیا یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی است که اگر درمان نشود می تواند منجر به نازایی شود اما اغلب نشانه ها به فراموشی سپرده می شوند زیرا اغلب مبهم و غیر اختصاصی است . این بیماری شایعترین عفونت مقاربتی بوده و معمولا دهانه رحم را در خانمها درگیر می کند. این بیماری در بسیاری از موارد ( 30 تا 50% ) بدون علامت بوده و ممکن است تا سالها باقی بماند . کلامیدیا می تواند موجب عفونت ناحیه رکتوم و گلو و حلق نیز بشود.

نشانه ها

• نشانه های بیماری در مردان: سوزش و خارش در آلت، ترشح، دفع ادرار دردناک
• نشانه های بیماری در زنان: خارش ،سوزش ، ترشح که ممکن است بودار وبه شکل موکوسی چرکی باشد، درد در طی فعالیت جنسی(دیسپارونی)، ادرار دردناک، خونریزی پس از نزدیکی یا خونریزی غیر منتظره در پی تهیه نمونه با سواپ برای پاپ اسمیر، و تورم دهانه رحم.

هرپس سیمپلکس تیپ Herpes Simplex Virus Type1)1)

• تبخالهای دردناک که ممکن است در ناحیه لبها ظاهر شود، در اثر ویروس HSV تیپ 1 ایجاد می شوند که هم خانواده ویروسهای دیگری مانند ویروس آبله مرغان، سیتومگال و اپشتین بار ویروس است. این ویروس معمولا عامل بیماری مقاربتیSTD نیست ولی به راحتی بین اعضای خانواده و یا از طریق بوسیدن و تماس دهانی یا تناسلی با فرد آلوده منتقل می شود. اگرچه هیچ درمانی وجود ندارد، داروها می توانند دوره بیماری را کوتاه کنند و از انتقال ویروس جلوگیری کنند.
• این ویروس در اثر تماس مستقیم وارد پوست شده و از طریق اعصاب به گانگلیونهای عصبی رفته و در آنجا تا آخر عمر شخص باقی می ماند و براساس وضعیت سیستم ایمنی فرد و عوامل برانگیزاننده ای مانند تروما و صدمه، ابتلا به عفونتهای دیگر و استرسهای روانی، عود می کند.
• اولین و اساسی ترین خط درمانی هرپس اسیکلوویر است و هرچه در مراحل اولیه بیماری شروع شود، پاسخ به درمان نیز بهتر خواهد بود. این دارو به صورت کرم ، خوراکی و تزریقی در داروخانه ها موجود است و باید با نظر پزشک تجویز شود.
• تعدیل و تقویت سیستم ایمنی بدن ، نقش عمده ای در کاهش دفعات حمله ویروس و کوتاه کردن مدت علایم دارد. مصرف روی و ویتامین ث، کاهش مصرف مواد حساسیت زا، استفاده ازرژیمهای گیاهی و دریایی، و پرهیز از مصرف شکلات، پسته شامی، گردو و بادام زمینی در طی مدت بروز تبخال توصیه می شود.

نشانه ها و شکایات

• تب خالهایی که در ناحیه لب ظاهر می شوند
• تاولهای کوچک
• تب خالها در ناحیه تناسلی نیز ممکن است ظاهر شوند.

هرپس سیمپلکس ویروس تیپ 2 ( Herpes Simplex Virus Type 2 )

• اغلب تبخالهای تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 2 ایجاد می شوند. این ویروس به شدت مسری است و می تواند از طریق آمیزش و یا تماس مستقیم با یک ضایعه تب خالی منتقل شود.
• مانند ویروس هرپس سیمپلکس تیپ 1 ، درمانی ندارد. اما داروهای آنتی ویرال می توانند امکان انتقال را کاهش دهند و دوره بروز علایم را کوتاهتر کنند.

نشانه ها

• تاولهای ابدار دردناک
• ضایعات دلمه بسته در ناحیه تناسلی، مقعد، ران ها و باسن ها.
• ویروس می تواند از طریق تماس دهانی به لبها نیز منتقل شود.