ده علت شایع درد باسن

دکتر غلامرضا رئیسی [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drraissi.ir
آدرس مطب : تلفن مطب : -

درد باسن درد شایعی است که بسیاری افراد دچار آن می شوند . بسیاری از مراجعان به کلینیک طب فیزیکی را این افراد تشکیل می دهند. شایعترین علل درد باسن نشستن طولانی مدت در شرایطی است که بیمار، دچار درد ناشی از سیاتیک یا دیسک کمر شده است. دردهای مرتبط با باسن ممکن است به علت درد اطراف لگن و استخوان پلویس (استخوان لگن) ایجاد شده وشدتی متفاوت از کم تا زیاد داشته باشند. در بعضی شرایط درد باسن آنقدر شدید است که ناچارا، فرد باید فعالیت روزانه خود را کاهش داده و در نتیجه کیفیت زندگی تحت تاثیر قرار می گیرد. اکنون در مورد 10علت شایع درد باسن و پشت لگن صحبت می کنیم:

1- سیاتیک و درد باسن در پشت لگن :
سیاتیک توصیفی است برای دردی که در ناحیه عصب سیاتیک ایجاد می شود . بنابر این خود سیاتیک نوعی بیماری نیست بلکه علامت بیماری است.عصب سیاتیک طولانیترین عصب بدن است ودر قسمت پشت لگن بسمت باسن و پائین پا امتداد پیدا می کند. اگر عصب سیاتیک یا ریشه های عصبی آن به علتی(مانند بیماری دیسک کمر) تحت فشار قرار گیرد ،درد آن در قسمت پائین کمر و باسن بطرف پائین پاها و قسمت پشت ساق پاها انتشار پیدا می کند. شدت درد سیاتیک در بیماران متفاوت است ودر برخی افراد شدت کم ودر برخی دیگر متوسط یا شدید است.

2- درد مفصل ساکروایلیاک و درد باسن :
مفصل ساکروایلیاک بین استخوان سه گوش ساکروم در قاعده ستون مهره ها و استخوان ایلیوم (یا لگن) قرار دارد. درد این مفصل ممکن است با حرکت اندکی ایجاد شود که برخی آنرا اختلال عملکردی مفصل ساکروایلیاک می نامند. علت درد ساکروایلیاک ممکن است برخی انواع آرتریت و التهاب مفاصل باشد. افزایش وزن و تغییر در کشش لیگامانها وشل شدن آنها در حاملگی می تواند باعث درد این مفصل در زنان حامله شود.

3- استئوارتریت(آرتروز) و درد باسن :
آرتروز بعلت فرسودگی مفاصل ایجاد می شود آرتروز در مفاصل پشت لگن وباسن می تواند از علل ایجاد کننده درد باسن باشد. اگر مفصل دچار التهاب شود، درد بصورت متمرکزتر خود را نشان می دهد. در آتروز عضلات هم ممکن است گرفتار شده ودر نتیجه درد عضلانی ناحیه باسن هم ایجاد کند.

4- بورسیت و درد باسن در قسمت پشت لگن :
بورس کیسه حاوی مایع است. عمل بورس ها کاهش اصطکاک بین بافتها یی مانند استخوان عضله و لیگامانها در ناحیه مفصل است.عضلاتی که بیش از حد استفاده شوند ممکن است سفت شده و باعث سائیدگی و التهاب بورس شوند که از علل ایجاد درد است.دو بورس اصلی در ناحیه باسن،بورس تروکانتریک و بورس ایسکیال هستند. درد بورس ممکن است هنگام دراز کشیدن به یک سمت ایجاد شود.

5- درد استخوان دنبالچه و درد باسن :
این درد با عنوان درد کوکسیکس یا درد کوکسیژیال نامیده می شود.استخوان کوکسیکس بنام استخون انتهایی یا استخوان دمی هم نامیده شده است. در اینحالت درد در قسمت انتهایی ستون مهره ها در مجاور مقعد وجود دارد. درد کوکسیکس می تواند در لیگامانهای نگهدارنده استخوان کوکسی احساس شود. لیگامانها موقعی درد ناک میشوند که کشیده شده باشند. درد ایجاد شده شدتی متفاوت از کم تا زیاد دارد.

6- درد لیگامان ایلیولومبار و درد باسن :
این یک لیگامان کوچک اما قدرتمند در ناحیه پشت است که بین ستون فقرات ناحیه کمر را و استخوان ایلیوم(قسمتی از استخوان لگن) وصل شده و باعث نگهداری ستون فقرات کمر می شود.التهاب بعلت کشیدگی یا آسیب لیگامان ایلیولومبار ایجا دشده و باعث احساس درد ناحیه باسن می شود. علت کشیدگی بد نشستن است. ممکن است دردی شبیه سیاتیک هم ایجاد شود که متخصص طب فیزیکی با تجربه می تواند علت آنرا تشخیص داده ودرمان مناسب را تجویز کند.

7- درد عضله پیریفورم (پیریفورمیس)و درد باسن :
عضله پیریفورمیسعضله ای کوچک است که در عمق ناحیه باسن وپشت لگن قرار دارد.عصب سیاتیک از این عضله عبور می کند. اگر عضله پیریفورم دچار سفتی شود می تواند عصب سیاتیک را تحت فشار قرار داده ودرد وکرختی عصب سیاتیک را ایجاد کند. درد سیاتیک در قسمت باسن وپشت پاها امتداد پیدا می کند.اگر عصب سیاتیک در این عضله گیر بیفتد اینحالت سندرم پیریفورمیس نامیده می شود.علاوه بر این نقاط ماشه ای در عضله پیریفورمیس می تواند باعث انتشار درد به سایر نقاط باسن و ناحیه لگن شود.

8- نقاط ماشه ای و درد باسن در پشت لگن :
نقاط ماشه ای بعنوان نقاطی بسیار حساس در یک برجستگی ندول مانند ،در باند سفتی از عضله توصیف شده اند. فشار یا تحریک این نقاط باعث ایجاد درد در مکانهایی دور تر نسبت به محل ندول می شود. وجود نقاط ماشه ای در عضلات پشتی بنام کوادراتوس لامبوروم و در عضله سولئوس در ناحیه پشت ساق پا میتواند دردی ارجاعی در ناحیه باسن ایجاد کند.

9- درد عضلات باسن :
سه عضله اصلی ناحیه باسن ، عضلات گلوتئوس ماگزیموس،گلوتئوس مدیوس و گلوتئوس مینیموس نامیده می شوند. عضله گلتئوس ماگزیموس بزرگترین عضله بدن است .تمامی این عضلات ممکن است دچار مشکلات تاندونی شده ودر نتیجه درد در ناحیه باسن وپشت لگن ایجاد شود.همچنین تعدادی نقاط ماشه ای در این عضلات وجود دارد که ممکن است است منبع ایجاد درد ناحیه باسن باشند.در عضله گلتئوس ماگزیموس 3 نقطه ماشه ای ، در عضله گلتئوس مدیوس 3 نقطه ماشه ای ودر عضله گلتئوس مینیموس 7 نقطه ماشه ای وجود دارد.

10- تاندینوپاتی همسترینگ فوقانی و درد باسن :
این درد اکثرا در حالت نشسته ایجاد می شود و بصورت احساس سفتی ودرد در عضلات همسترینگ است.این بیماری بنام تاندینوپاتی پروکسیمال همسترینگ یا تاندونیت قسمت بالای همسترینگ هم نامیده شده و به التهاب محل چسبیدن عضلات همسترینگ به توبروزیته ایسیکیال( دراستخوان ایسکیال)گفته می شود. اینحالت ایجاد دردی می کند که در پائین باسن ودر قسمتی از استخوان لگن که در نشیمنگاه قرار دارد،احساس می شود. درد آن در باسن بصورت درد تیز و مانند دندان درد توصیف شده است.
درمان مشکلات فوق اکثرا با روشهای طب فیزیکی و توانبخشی امکانپذیر است.