فیبرومیالژیا چیست و چگونه درمان میشود؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

فیبرومیالژیا (fibromyalgia) یک اختلال مزمن است که با دردهای گسترده در عضلات، تاندون‌ها و بافت‌های نرم بدن همراه می‌شود. این بیماری معمولاً با علائمی مانند خستگی شدید، اختلالات خواب، و مشکلات شناختی نظیر اختلال در حافظه و تمرکز مشخص می‌گردد. هرچند علت دقیق فیبرومیالژیا هنوز مشخص نیست، عوامل مختلفی مانند ژنتیک، استرس، و حساسیت‌های عصبی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. درمان فیبرومیالژیا عمدتاً بر کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی متمرکز است و شامل داروها، درمان‌های فیزیکی، و تغییرات در سبک زندگی می‌باشد. این مقاله به بررسی علل، علائم و روش‌های درمانی مختلف فیبرومیالژیا پرداخته و به افراد کمک می‌کند تا با اطلاعات بیشتر در مورد مدیریت این بیماری آشنا شوند.

فیبرومیالژیا چیست؟

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که میلیون‌ها نفر را در سراسر دنیا تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری به‌ویژه در زنان بین 25 تا 60 سال شایع است و معمولاً با درد و خستگی شدید در عضلات و بافت‌های نرم بدن همراه است. این بیماری از طریق علائم بالینی و معاینات فیزیکی توسط پزشکان تشخیص داده می‌شود، اما نتایج آزمایش‌های رادیولوژیک و آزمایشگاهی معمولاً طبیعی هستند. علیرغم اینکه فیبرومیالژیا به بافت‌ها یا ارگان‌های داخلی آسیب نمی‌زند، درد و خستگی مزمن آن می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد.

علت فیبرومیالژیا

اگرچه علت اصلی فیبرومیالژیا به‌طور قطعی مشخص نشده است، اما برخی فاکتورها می‌توانند در بروز آن مؤثر باشند، از جمله:

• اختلالات هورمونی و شیمیایی در بدن
• استرس‌های مزمن
• ژنتیک

علائم فیبرومیالژیا

درد عضلانی در سراسر بدن اصلی‌ترین علامت این بیماری است، اما این درد با علائم دیگری مانند:

• خستگی مزمن
• اختلالات خواب
• اضطراب و افسردگی
• نقاط دردناک خاص در بدن که به فشار حساس هستند، همراه است.

نقاط درد فیبرومیالژیا

در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، 18 نقطه حساس به فشار در بدن وجود دارد که فشار وارد کردن به آن‌ها باعث درد شدید می‌شود، در حالی که افراد سالم تنها فشار را احساس می‌کنند. این نقاط معمولاً در نواحی خاصی مانند گردن، شانه‌ها و پایین کمر قرار دارند. درد ناشی از فیبرومیالژیا یک درد واقعی است و برخلاف تصور برخی افراد که آن را به مشکلات روانی نسبت می‌دهند، این درد منشا ذهنی ندارد. بررسی‌های پزشکی نشان داده است که درد ناشی از فیبرومیالژیا بر اساس اختلالات شیمیایی و عصبی بدن ایجاد می‌شود.

آزمایش فیبرومیالژیا

آزمایش‌های فیبرومیالژیا شامل موارد زیر می‌شود:

• آزمایش خون: برای رد کردن بیماری‌های مشابه مانند کم‌خونی یا اختلالات تیروئید.
• آزمایش نقاط حساس: ارزیابی درد در نقاط خاص بدن.
• آزمایش خواب: بررسی اختلالات خواب که ممکن است به تشدید علائم کمک کنند.
• ارزیابی روانی و عصبی: بررسی اثرات بیماری بر سیستم عصبی و وضعیت روانی.
• بررسی تاریخچه پزشکی: ارزیابی علائم و وضعیت سلامتی بیمار برای تشخیص دقیق‌تر.

این آزمایش‌ها به کمک پزشک برای تشخیص دقیق فیبرومیالژیا انجام می‌شوند.

فیبرومیالژیا و تنگی نفس

تنگی نفس یکی از علائم شایع در برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا است. این مشکل معمولاً به دلیل اضطراب، اختلالات خواب، یا درد مزمن که باعث محدود شدن تنفس می‌شود، بروز می‌کند. اگرچه تنگی نفس به طور مستقیم ناشی از فیبرومیالژیا نیست، اما این شرایط می‌تواند بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارد. بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا با مشکلات تنفسی مواجه هستند که می‌تواند نیاز به مراقبت پزشکی اضافی داشته باشد.

تاثیر فیبرومیالژیا بر زندگی روزانه

فیبرومیالژیا می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر زندگی روزمره فرد بگذارد. درد و خستگی مزمن می‌تواند باعث تحریک‌پذیری، اضطراب و افسردگی شود و حتی فرد را از انجام فعالیت‌های ساده روزانه مانند ورزش، کارهای خانه و نگهداری از کودکان ناتوان سازد.

روش‌های درمان فیبرومیالژیا

در حال حاضر، درمان‌های مختلفی برای کنترل علائم فیبرومیالژیا وجود دارد:

• دارو درمانی: داروهایی مانند آمی تریپتیلین، سیمبالتا، لیریکا و ساولا برای کاهش درد و اختلالات خواب تجویز می‌شوند.
• ورزش منظم: فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، ورزش‌های کششی و ورزش‌های آبی به کاهش درد و خستگی کمک می‌کنند.
• ماساژ و طب سوزنی: این روش‌ها می‌توانند به کاهش درد و آرامش بدن کمک کنند.
• رژیم غذایی خاص: پرهیز از برخی غذاها مانند کافئین، گوجه فرنگی و نوشیدنی‌های رژیمی می‌تواند علائم بیماری را کاهش دهد.

قرص برای درمان فیبرومیالژیا

درمان دارویی فیبرومیالژیا معمولاً شامل مسکن‌ها، ضد افسردگی‌ها و داروهای ضد تشنج است. داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن می‌توانند به کاهش درد کمک کنند. ضد افسردگی‌هایی مانند دولوکستین و فلوکستین همچنین ممکن است برای کنترل درد و بهبود کیفیت خواب تجویز شوند. داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین برای کاهش علائم عصبی دردناک نیز مفید هستند. با این حال، پزشک باید داروی مناسب برای هر بیمار را با توجه به علائم و تاریخچه پزشکی او تعیین کند.

آخرین درمان فیبرومیالژیا در آمریکا

در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما روش‌های درمانی جدیدی در آمریکا برای مدیریت این بیماری به کار می‌روند. برخی از درمان‌ها شامل استفاده از داروهای جدید، درمان‌های فیزیکی و رویکردهای روانشناختی مانند درمان شناختی-رفتاری هستند. همچنین، پژوهش‌ها در زمینه درمان‌های ژنتیکی و سلول‌های بنیادی در حال پیشرفت هستند که ممکن است در آینده به درمان‌های موثرتری منجر شوند. تحقیقات در زمینه نانو تکنولوژی نیز ممکن است گزینه‌های درمانی نوینی را ارائه دهد.

برای بیماری فیبرومیالژیا چه بخوریم؟

برای مدیریت و کاهش علائم فیبرومیالژیا، رعایت رژیم غذایی مناسب اهمیت زیادی دارد. مواد غذایی زیر می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت کمک کنند:

• ماهی‌های چرب: ماهی‌هایی مانند سالمون و تن که غنی از اسیدهای چرب امگا-3 هستند.
• سبزیجات و میوه‌ها: میوه‌ها و سبزیجات تازه مانند توت‌فرنگی، اسفناج و کلم که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
• مغزها و دانه‌ها: بادام، گردو و دانه کتان که چربی‌های سالم و امگا-3 دارند.
• غذاهای غنی از فیبر: غلات کامل مانند جو دوسر و برنج قهوه‌ای برای بهبود عملکرد گوارش و کاهش التهاب.
• ادویه‌های ضد التهاب: زردچوبه و زنجبیل که خواص ضد التهابی دارند.
• آب و مایعات: مصرف آب کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن که می‌تواند علائم فیبرومیالژیا را تشدید کند.

همچنین توصیه می‌شود از مصرف مواد غذایی فرآوری‌شده، شکر، کافئین و الکل خودداری کنید، زیرا این مواد ممکن است علائم بیماری را تشدید کنند.

آیا بیماری فیبرومیالژی خطرناک است؟

فیبرومیالژیا خود به خود یک بیماری تهدیدکننده زندگی نیست، اما می‌تواند تأثیرات زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. درد مزمن، خستگی، و مشکلات خواب می‌توانند به شدت توان فرد را کاهش دهند و او را از انجام فعالیت‌های روزانه باز دارند. همچنین، فیبرومیالژیا ممکن است با سایر مشکلات سلامتی مانند افسردگی و اضطراب همراه باشد. بنابراین، اگرچه فیبرومیالژیا خطرات تهدیدکننده زندگی ندارد، می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد.

آیا درمان قطعی برای فیبرومیالژیا وجود دارد؟

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. با این حال، بسیاری از بیماران با برنامه‌ریزی مناسب، تغییر سبک زندگی و درمان‌های مختلف می‌توانند علائم را کنترل کرده و به کیفیت زندگی بهتری دست یابند.

برای درمان فیبرومیالژیا به کدام دکتر باید مراجعه کرد؟

برای درمان فیبرومیالژیا، معمولاً باید به متخصص درد، روماتولوژیست یا نورولوژیست مراجعه کرد. این متخصصان قادر به تشخیص و درمان علائم مختلف فیبرومیالژیا هستند. علاوه بر این، برخی از بیماران ممکن است نیاز به مشاوره با روانپزشک یا روانشناس داشته باشند تا اضطراب و استرس مرتبط با بیماری را مدیریت کنند. پزشک عمومی نیز می‌تواند به عنوان اولین نقطه تماس برای ارجاع به متخصصین مناسب عمل کند.