کدام مبتلایان به سرطان سینه باید شیمی درمانی شوند؟

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

شیمی‌درمانی یکی از روش‌های اصلی درمان سرطان پستان است که با هدف کاهش اندازه تومور، جلوگیری از گسترش سلول‌های سرطانی و افزایش شانس بقا به کار می‌رود. این روش درمانی، با استفاده از داروهایی که به طور سیستمیک در بدن عمل می‌کنند، سلول‌های سرطانی را هدف قرار داده و در بسیاری از موارد، در کنار جراحی یا پرتودرمانی استفاده می‌شود. با وجود تأثیرات مثبت شیمی‌درمانی در کنترل سرطان، این روش چالش‌ها و عوارضی نیز به همراه دارد که آگاهی از آن‌ها برای بیماران و خانواده‌هایشان ضروری است. در این مقاله، جنبه‌های مختلف شیمی‌درمانی در سرطان پستان بررسی می‌شود.

انواع شیمی‌درمانی در بیماران مبتلا به سرطان پستان

1. بیمارانی که سرطان پستان دارند و جراحی شده اند و سایر اعضای بدن آنها سالم است.
2. بیمارانی که در بررسی های اولیه، گسترش بیماری به دیگر اعضای بدن آنها دیده نمی شود ولی به علت بزرگ بودن توده و یا درگیری وسیع غدد لنفی زیر بغل یا موارد خاص دیگر ابتدا شیمی درمانی می‌شوند و پس از آن تحت جراحی قرار می گیرند.
3. در مواردی که بیماری به اعضای دیگر بدن مانند کبد، ریه، استخوان و... سرایت کرده است. در این گروه روش اصلی درمان شامل شیمی درمانی و یا هورمون درمانی است.

داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی

در شیمی درمانی داروهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که انتخاب دارو و روش شیمی درمانی بستگی به وسعت بیماری دارد و بطور کلی به دو روش تزریقی و خوراکی انجام می شود.شایع ترین داروهایی که در این بیماری کاربرد دارند، عبارتند از :

• آدریامایسین
• اپیروبیسین
• سیکلوفسفامید
• دوستاکسول
• پکلیتاکسول
• جمسیتابین
• ناولبین
• داکسیل

متخصص شیمی درمانی بر اساس ویژگی های تومور شامل سایز و محل تومور، مرحله بیماری، تهاجمی بودن تومور، میزان گسترش آن در بدن، سن بیمار و وضعیت سلامت هر فرد، بهترین ترکیب دارویی را انتخاب خواهند کرد. توجه داشته باشید که روشهای استاندارد مختلفی وجود دارد و بین پزشکان ممکن است در انتخاب یکی از این روشهای استاندارد تفاوتهایی وجود داشته باشد، این امر نباید باعث سردرگمی شما شود.

جلسات شیمی‌درمانی

جلسات شیمی‌درمانی معمولاً به صورت دوره‌ای انجام می‌شوند و بین هر جلسه، مدتی برای بهبودی بدن در نظر گرفته می‌شود. هر جلسه می‌تواند بین چند ساعت تا یک روز طول بکشد و تعداد کل جلسات بسته به نوع سرطان و پروتکل درمانی تعیین می‌شود.

تعداد جلسات شیمی‌درمانی در سرطان سینه

تعداد جلسات شیمی‌درمانی برای سرطان سینه بسته به مرحله سرطان، نوع داروهای تجویزشده و وضعیت کلی بیمار متفاوت است. به‌طور کلی، تعداد جلسات شامل موارد زیر است:

• 4 تا 8 دوره درمانی: هر دوره ممکن است شامل 1 تا 4 جلسه شیمی‌درمانی باشد.
• فاصله بین جلسات: معمولاً بین هر جلسه 2 تا 3 هفته فاصله در نظر گرفته می‌شود تا بدن فرصت بازیابی داشته باشد.
• مدت‌زمان کلی درمان: معمولاً شیمی‌درمانی سرطان سینه بین 3 تا 6 ماه طول می‌کشد.

پزشک معالج با توجه به شرایط بیمار، بهترین پروتکل درمانی را تنظیم می‌کند.

هزینه شیمی‌درمانی سرطان سینه

هزینه شیمی‌درمانی بستگی به عوامل مختلفی مانند نوع داروها، تعداد جلسات و مرکز درمانی دارد. در بسیاری از کشورها، بیمه‌ها بخشی از این هزینه‌ها را پوشش می‌دهند. هزینه‌های جانبی مانند آزمایش‌ها و ویزیت‌های پزشک نیز باید در نظر گرفته شود.

عوارض شیمی‌درمانی سرطان سینه

شیمی‌درمانی برای درمان سرطان سینه با هدف از بین بردن سلول‌های سرطانی انجام می‌شود، اما به دلیل اثرگذاری سیستمیک، می‌تواند عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند. این عوارض شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع و استفراغ: یکی از شایع‌ترین عوارض شیمی‌درمانی است که با داروهای ضدتهوع قابل کنترل است.
• ریزش مو: به دلیل تأثیر داروها بر فولیکول‌های مو، ریزش مو معمولاً پس از چند هفته آغاز می‌شود.
• ضعف و خستگی: کاهش انرژی ناشی از آسیب به سلول‌های سالم بدن.
• ضعف سیستم ایمنی: افزایش خطر ابتلا به عفونت به دلیل کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون.
• کاهش اشتها و تغییر در طعم غذاها: تأثیر داروها بر حس چشایی و گوارش.
• مشکلات گوارشی: اسهال یا یبوست ممکن است در برخی بیماران رخ دهد.
• کاهش گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها: می‌تواند باعث کم‌خونی، خونریزی یا کبودی‌های غیرعادی شود.
• تأثیر بر باروری: در برخی موارد ممکن است عملکرد تخمدان‌ها مختل شود.

مدیریت این عوارض از طریق مشورت با پزشک و انجام مراقبت‌های لازم می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند.

از کجا بفهمیم شیمی‌درمانی جواب داده؟

پاسخ‌دهی شیمی‌درمانی به عوامل متعددی از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری و واکنش بدن به داروها بستگی دارد. پزشک با استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن یا MRI، آزمایش خون و بررسی علائم بالینی بیمار، تأثیر شیمی‌درمانی را ارزیابی می‌کند. کاهش اندازه تومور یا کاهش علائم سرطان از نشانه‌های موفقیت درمان است.

اگر شیمی‌درمانی نکنیم چه می‌شود؟

عدم انجام شیمی‌درمانی می‌تواند منجر به رشد و گسترش بیشتر سلول‌های سرطانی شود. این انتخاب ممکن است تأثیر قابل‌توجهی بر شانس بقا داشته باشد، به‌ویژه در مراحل پیشرفته سرطان. البته، تصمیم برای انجام یا عدم انجام شیمی‌درمانی باید با توجه به شرایط بیمار، نوع سرطان و توصیه پزشک اتخاذ شود.

آیا شیمی‌درمانی باعث مرگ می‌شود؟

شیمی‌درمانی به‌طور مستقیم باعث مرگ نمی‌شود، اما عوارض جانبی آن، مانند ضعف سیستم ایمنی یا عفونت‌های شدید، می‌توانند خطرناک باشند. با مدیریت صحیح عوارض و تحت نظر بودن بیمار، این خطرات به حداقل می‌رسند. هدف اصلی شیمی‌درمانی کنترل یا از بین بردن سرطان است، نه تهدید جان بیمار.

شیمی‌درمانی چند درصد جواب می‌دهد؟

موفقیت شیمی‌درمانی بسته به نوع سرطان و مرحله آن متفاوت است. در برخی انواع سرطان پستان، شیمی‌درمانی می‌تواند تا 70-90 درصد مؤثر باشد. پاسخ‌دهی دقیق به درمان نیز به عواملی مثل سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی و نوع داروهای استفاده‌شده وابسته است.

عوارض شیمی‌درمانی از جلسه چندم شروع می‌شود؟

عوارض شیمی‌درمانی معمولاً از جلسات ابتدایی شروع می‌شوند و شدت آن‌ها به مرور زمان ممکن است افزایش یابد. برخی بیماران ممکن است عوارض خفیفی در جلسه اول تجربه کنند، در حالی که در دیگران این عوارض پس از چند جلسه مشخص‌تر می‌شوند. تنظیم داروها و مراقبت‌های حمایتی می‌تواند این عوارض را کاهش دهد.