علت انجام بیوپسی یا نمونه برداری از پستان چیست؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

بیوپسی پستان یک فرایند است که در طول آن نمونه کوچکی از بافت پستانی برای بررسی‌های آزمایشگاهی استخراج می‌شود. بیوپسی پستان یک راه برای ارزیابی توده‌های مشکوک سینه و کسب اطمینان از خوش‌خیم یا سرطانی بودن آنها است.

بیوپسی پستان نمونه‌ای از بافت مشکوک پستان را در اختیار پزشک قرار می‌دهد تا بتوان با استفاده از بررسی آن، هرگونه ناهنجاری در سلول‌هایی که تشکیل‌دهنده توده‌های پستانی هستند را شناسایی کرد. این آزمایش به دنبال، تصویربرداری از بافت پستان به روش‌های ماموگرافی و سونوگرافی و در صورت مشاهده توده‌های مشکوک انجام می‌شود و به پزشک در انتخاب بهترین روش درمان با این توده‌ها کمک می‌کند.

انواع بیوپسی پستان

• چندین نوع بیوپسی یا نمونه‌برداری پستان وجود دارد که بسته به محل و سایز تومور، روش مناسب انتخاب می‌شود. بیوپسی ممکن است تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام شود. برای بیهوشی یا بی‌حسی موضعی، از تزریق داروی بی‌حسی برای بی‌حس کردن پستان استفاده می‌شود. برای بیهوشی عمومی به شما دارو داده می‌شود تا هنگام بیوپسی در خواب عمیق فرو روید.
• بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ریز (FNA): یک سوزن بسیار ظریف و نازک وارد توده یا ناحیه‌ای می‌شود که مورد نگرانی است. نمونه کوچکی از مایع یا بافت برداشته می‌شود. بیوپسی FNA ممکن است انجام شود تا مشخص شود آیا توده به صورت کیست (توده پر از مایع) یا به صورت توده جامد است.
• بیوپسی core needle: یک سوزن بزرگ وارد توده یا ناحیه‌ای می‌شود که مورد نگرانی است. بخش‌های استوانه‌ای کوچکی از بافت به نام هسته برداشته می‌شوند. در این روش، نیاز به هیچ برشی نیست.
• بیوپسی باز (جراحی): برشی در پستان ایجاد می‌شود. جراح بخشی یا تمام توده یا ناحیه موردنظر را برمی‌دارد. در برخی موارد، توده ممکن است کوچک و عمیق بوده و پیدا کردن آن سخت باشد. سپس، ممکن است روشی به نام لوکالیزاسیون با سیم مورد استفاده قرار گیرد. برای این کار، یک سوزن نازک یا یک سیم نازک وارد پستان می‌شود. تصاویر اشعه ایکس به هدایت آن به سمت توده کمک می‌کنند و جراح سیم را برای پیدا کردن توده دنبال می‌کند.

ممکن است از ابزارها و روش‌های خاصی برای هدایت سوزن و کمک به انجام مراحل بیوپسی استفاده شود که شامل موارد زیر می‌شود:

• بیوپسی استریوتاکتیک: در این روش، با استفاده از رایانه و ماموگرام یک تصویر سه بعدی از پستان ساخته می‌شود. سپس تصویر سه‌بعدی سوزن را به محل دقیق توده سینه یا ناحیه مورد نگرانی هدایت می‌کند.
• بیوپسی هسته ای به کمک خلأ: یک برش کوچک در پستان ایجاد می‌شود. یک لوله توخالی از طریق برش وارد می‌شود و با استفاده از MRI، اشعه ایکس یا اولتراسوند هدایت می‌شود. بافت پستان به آرامی داخل پروب کشیده می‌شود. یک چاقوی چرخنده درون لوله، بافت را از پستان جدا می‌نماید. چندین نمونه از بافت را می‌توان در یک زمان برداشت.
• بیوپسی هدایت شده توسط سونوگرافی: در این روش، از تصاویر اولتراسوند توده یا بافت پستان استفاده می‌شود. این تصاویر به هدایت سوزن به محل دقیق نمونه‌برداری کمک می‌کنند.

دلایل انجام بیوپسی پستان

پزشک ممکن است در شرایط زیر انجام بیوپسی پستان را توصیه کند:

1. زمانی که شما یا پزشکتان احساس وجود توده یا سفت شدن در پستان را دارید و پزشک شما به سرطان پستان مشکوک است.
2. ماموگرافی، یک نقطه مشکوک در پستان را نشان می‌دهد.
3. سونوگرافی، یک یافته مشکوک را نشان می‌دهد.
4. ام آر آی از پستان یک یافته مشکوک را نشان می‌دهد.
5. فرد دچار تغییرات غیرمعمول در نوک سینه یا ترشحات خونین شده است.

نحوه بیوپسی پستان

امروزه اکثر نمونه‌های بیوپسی بافت پستان همان روش‌های جراحی تهاجمی که در گذشته وجود داشتند، نیستند. در حقیقت، امروزه انجام این روش بسیار ساده است در حالی که روش‌های قدیمی‌تر نیازمند جراحی آن‌ همراه بیهوشی عمومی بودند. در نوع معمول امروزی، تنها از یک بی‌حس‌کننده موضعی، مانند لیدوکایین، استفاده می‌کنند تا سطح ناحیه سینه را بی‌حس کنند. تنها ممکن است درد و سوزش ناشی از بی‌حس‌کننده از عوارض این روش باشند. سپس، از طریق راهنمایی تصویری، رادیولوژیست یک سوزن نازک را به سینه وارد می‌کند تا قطعه کوچکی از بافت برداشته شود. کل پروسه ممکن است چیزی حدود 10 دقیقه طول بکشد.

سپس بافت برداشته شده به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می‌شود و پاتولوژیست نیز بافت را تحت یک میکروسکوپ قرار داده و به رادیولوژیست اطلاعات بیشتری در مورد آنچه که موجب غیرعادی به نظر رسیدن بافت سینه شده بود، ارائه می‌دهد.

مراقبت‌های لازم پس از بیوپسی پستان

- ناحیه نمونه برداری را تمیز نموده و خشک کنید. در صورت وجود بخیه، آنها را طی مراجعه بعدی بایستی بکشید. اگر خبری از بخیه نبود، می توانید بانداژ یا پانسمان را برداشته و به حالت عادی حمام کنید.

- ممکن است ناحیه نمونه برداری، چند روز بعد از عمل درد داشته باشد. طبق توصیه پزشک، از داروهای مسکن استفاده کنید. آسپیرین یا برخی داروهای دیگر ممکن است احتمال خونریزی شما را افزایش دهد. توجه داشته باشید پزشکتان بایستی حتماً داروهای مسکن را تأیید نماید.

- می‌توانید به رژیم غذایی عادی خود بازگردید، مگر اینکه پزشکتان نظر دیگری داشته باشد. ممکن است به شما گفته شود از فعالیت بدنی شدید خودداری کنید.

زمان مراجعه به پزشک جهت بیوپسی پستان

در صورتی که بیمار علائم زیر را دارا باشد باید به پزشک مراجعه کند:

• پوست سینه قرمز یا تحریک شده
• پوست شفاف در پستان
• کمرنگ شدن پوست در پستان
• تورم پوست پستان
• تخلیه نوک پستان از شیر
• عقب نشینی نوک پستان یا چرخش
• خارش نوک پستان
• تغییر در اندازه یا شکل یک سینه
• درد سینه

عوارض بیوپسی پستان

اگرچه بیوپسی پستان نسبتاً ساده و خطرات آن کم است؛ اما هر عمل جراحی خطری را به همراه دارد.برخی از عوارض جانبی احتمالی بیوپسی پستان شامل موارد زیر است:

• بسته به اندازه بافتی که برداشته می‌شود، ظاهر پستان شما تغییر می‌کند.
• کبودی پستان
• تورم پستان
• درد در محل تزریق
• عفونت محل بیوپسی

بیشتر این عوارض جانبی موقت است. در صورت پا برجا ماندن، قابل درمان هستند. حتماً دستورالعمل پزشک خود را برای مراقبت بعد از بیوپسی دنبال کنید. عوارض ناشی از بیوپسی بسیار نادر است.