چه کسانی کاندایدی مناسب ماموگرافی هستند؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

بر اساس تحقیقات، سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در میان بانوان است. به همین دلیل توصیه می شود در بانوان بالای چهل سال هر سال یک نوبت آزمایش دوره ای ماموگرافی برای تشخیص تومور در سینه ها انجام شود. تشخیص زودهنگام سرطان سینه با ماموگرافی و انجام راهکارهای درمانی مؤثر نقش مهمی در بهبودی و از بین بردن تومورهای پستان دارد. در صورت بروز علائمی مانند توده قابل لمس، ضخیم شدن پوست یا سوزش پوستی، ترشحات یا برداشتن نوک پستان، زخم فرساینده نوک پستان یا درد پستان، خانم هایی با سن بالاتر از 30 سال، باید در معرض ماموگرافی تشخیصی قرار گیرند. ماموگرافی روشی برای آزمایش و بررسی بافت پستان است.

ماموگرافی در واقع استفاده از پرتوهای خفیف اشعه ایکس به منظور آزمایش بافت سینه است. این آزمایش به منظور شناسایی و تشخیص بیماری های پستان در زنانی انجام می شود که با ناهنجاری هایی از قبیل وجود درد پستان و فرو رفتگی نوک پستان مواجه شده اند. البته این آزمایش به صورت دوره ای به منظور پیشگیری از ابتلا به سرطان سینه در زنان سالم بالای 40 الی 45 سال نیز انجام می شود. این آزمایش کمک می کند تومورهای احتمالی سرطانی و یا بی خطر، همچنین کیست های بافت پستان پیش از اینکه قابل لمس و معاینه توسط پزشک، تشخیص داده شوند.

دلایل انجام ماموگرافی

ماموگرافی تصویربرداری اشعه ایکس از پستان است که برای تشخیص تومورها یا سایر ناهنجاری ها طراحی شده است. از این روش می توان به منظور غربالگری یا تشخیص در ارزیابی توده پستان استفاده کرد. پزشک شما ممکن است به دلایل زیر ماموگرافی را توصیه کند:

• تشخیص توده در پستان که با معاینه پزشک می تواند متوجه آن شود.
• پیگیری یک ماموگرافی غیر طبیعی قبلی
• پیگیری پیشرفت توده ها یا بی نظمی ها

مزایای ماموگرافی

• عکس برداری از پستان، خطر مرگ ناشی از سرطان پستان را کاهش می دهد. انجام این تست برای تشخیص انواع سرطان پستان از جمله سرطان مجاری و لبولار مهاجم بسیار مفید است.
• این عکس برداری توانایی پزشک در تشخیص تومورهای کوچک را بهبود می بخشد. زمانی که توده های سرطانی کوچک باشند، بیماران گزینه های درمانی بیشتری خواهند داشت.
• استفاده از ماموگرافی غربالگری تشخیص رشد کوچک غیر طبیعی بافت محدود شده به مجاری شیری در پستان را افزایش می دهد.
• پس از انجام معاینه با اشعه ایکس اثری از آن در بدن بیمار باقی نمی ماند.
• عکسبرداری با اشعه ایکس معمولاً هیچ عارضه جانبی ایجاد نمی کند.

انواع ماموگرافی

• ماموگرافی غربالگری: از ماموگرافی غربالگری برای تشخیص تغییرات پستان در زنانی استفاده می شود که هیچ علائم و نشانه ای نداشته یا ناهنجاری های جدیدی در پستان خود مشاهده نمی کند. هدف از انجام این تست تشخیص سرطان قبل از مشاهده علائم بالینی است. این تست معمولاً شامل دو عکس است و می تواند توموری را تشخیص دهد که قابل احساس نیست.
• ماموگرافی تشخیصی: از این روش برای بررسی تغییرات مشکوک پستان مانند توده های جدید پستان، درد پستان، ظاهر غیر معمول پوست، ضخیم شدن نوک پستان و ترشحات از آن استفاده می شود. علاوه بر این، از ماموگرافی تشخیصی برای ارزیابی ناهنجاری های تشخیص داده شده در ماموگرافی غربالگری استفاده می شود. این روش یک ابزار اساسی است و بلافاصله پس از مشاهده تغییرات پستان، بدون در نظر گرفتن سن بیمار انجام می شود.

کاندیدای مناسب انجام ماموگرافی

انجام اشعه ایکس پستان برای افرادی که علائم و نشانه های سرطان پستان را دارند، به عنوان یک آزمایش تشخیصی بسیار ضروری به شمار می رود. این آزمایش برای افراد با علائم زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:

• وجود توده در بافت پستان یا توده در زیر بغل
• ضخیم شدن یا تورم پستان
• گودی پوست پستان
• تغییر در اندازه یا شکل پستان
• احساس سنگینی در یکی از پستان ها یا هر دو
• جمع شدگی نوک پستان
• ترشحات نوک پستان
• درد پستان
• قرمزی، پوسته پوسته شدن، جوش یا تحریک پستان یا نوک آن
• خارش پستان ها

توجه به این نکته مهم است که مردان نیز مانند زنان ممکن است به سرطان پستان مبتلا شوند. به همین دلیل انجام ماموگرافی برای آنها نیز توصیه می شود.

آمادگی جهت انجام ماموگرافی

1. در صورت بارداری یا در صورتی که تصور می کنید احتمالاً باردار هستید، پزشک را مطلع کنید.
2. هیچ گونه تغییری در رژیم غذایی لازم نیست. داروهای خود را طبق معمول مصرف کنید.
3. در روز آزمایش از پودر بدن، کرم، دئودورانت یا لوسیون روی سینه خود استفاده نکنید. ممکن است این مواد با اشعه X تداخل داشته باشند.
4. در زمان انجام ماموگرافی از شما خواسته می شود که تمام لباس های بالاتنه خود را در بیاورید و گان بپوشید.
5. از شما خواسته می شود تمام جواهرات را دربیاورید.

نحوه انجام ماموگرافی

تکنسین یک پیراهن به شما خواهد داد. بسته به امکانات آزمایش، ممکن است در طی ماموگرافی بایستید و یا بنشینید. هر سینه بر روی صفحه پرتو ایکس مسطح قرار می گیرد. سپس کمپرسور پستان را به پایین فشار می دهد تا بافت را صاف کند. این عکس یک تصویر واضح تر از پستان را فراهم می کند. در طی این فرآیند، پزشک تصاویر را مرور خواهد کرد.

عوارض جانبی ماموگرافی

• همانند هر نوع عکس برداری اشعه ایکس، شما در معرض یک مقدار بسیار کمی از تابش در طول ماموگرافی قرار می گیرید. با این حال، خطر مواجهه با آن بسیار پایین است.
• اگر بیمار یک زن باردار است و قبل از تاریخ زایمان، مستلزم داشتن یک ماموگرافی است، معمولاً در طول پروسه یک پیش بند سربی می پوشد.