جراحی میکروفرکچر زانو چیست و چگونه انجام میشود؟

شبکه اطلاع رسانی پزشک آن لاین [ پرتال اطلاع رساني ]آدرس وب سایت : www.pezeshkonline.ir

جراحی میکروفرکچر زانو (knee Microfracture surgery) نوعی روش درمانی است که به درمان مشکلات مرتبط با آسیب غضروف زانو می پردازد. هنگامی که غضروف زانو دچار آسیب جزئی می شود و بخش کوچکی از آن تخریب می شود، جراحی میکروفرکچر به کار می رود تا رشد دوباره ی غضروف را در مقیاس کم تحریک نماید. این روش درمانی در آسیب های شدیدتر غضروف زانو کاربرد ندارد. این جراحی برای دو نوع آسیب به کار می رود:

• آسیبی که در غضروف های سر استخوان های درشت نی و ران باشد.
• آسیبی که در زیر کشکک زانو باشد.

هدف نهایی این نوع جراحی این است که از آسیب های بیشتر زانو جلوگیری کرده یا سرعت ایجاد آنها را کاهش دهد. در نتیجه ی این جراحی، احتمال ایجاد آرتروز زانو در آینده کاهش چشمگیری پیدا می کند. همین مسئله می تواند فرد را از جراحی تعویض جزئی یا کلی مفصل زانو بی نیاز کند.

جراحی میکروفرکچر زانو چگونه انجام می شود؟

این جراحی به صورت آرتروسکوپیک انجام می شود. روش جراحی آرتروسکوپیک روشی است که در آن از وسیله ای به نام آرتروسکوپ استفاده می شود. آرتروسکوپ یک لوله ی نازک و دراز است که در سر خود یک دوربین کوچک دارد. در جراحی میکروفرکچر زانو ابتدا چند شکاف کوچک در سطح پوست ایجاد می شود و آرتروسکوپ از طریق یکی از این شکاف ها وارد محل زخم می شود و تصاویری را بصورت زنده بر روی نمایشگری که پزشک به آن دسترسی دارد در اختیار پزشک قرار می دهد. پزشک با استفاده از تصاویر آرتروسکوپ محل آسیب را بررسی می کند. از طریق شکاف های دیگر ایجادشده، ابزار کوچک جراحی و برش وارد محل آسیب می شوند و پزشک با استفاده از آنها تمام غضروف های ناپایدار را برش داده و جدا می کند تا لبه ی پایداری برای غضروف های باقیمانده ایجاد شود. در این روش جراحی، برش و برداشتن کامل آسیب ها یک نکته ی ضروری است.

پس از اتمام این مرحله، چندین سوراخ در سر استخوانی که غضروف سطح آن برش خورده ایجاد می شود. هر سوراخ یک میکروفرکچر نام دارد و فاصله ی هر میکروفرکچر با بقیه حدود 3 تا 4 میلی متر است. با ایجاد این میکروفرکچرها، سلول های مغز استخوان و سلول های خونی راهی برای بیرون آمدن پیدا کرده و در سطح استخوان یک ساختار ضخیم به نام سوپرکلات (super clot) ایجاد می کنند که به طول کامل سطح باز ایجادشده را می پوشاند. سوپرکلات که سرشار از سلول های مغز استخوان است پایه های ایجاد ساختار غضروفی را فراهم می کند. فرایند تبدیل سوپرکلات به ساختاری نرم و منعطف یک فرایند تدریجی است. بطور معمول حدود 2 تا 6 ماه زمان لازم است تا فرد تاثیر جراحی میکروفرکچر زانو در کاهش درد و افزایش عملکرد زانو را حس نماید. فرایند بهبود پس از این مدت نیز ادامه داشته و وضعیت زانو بین 2 تا 3 سال بطور مداوم پیشرفت کرده وبهبود می یابد.

جراحی میکروفرکچر زانو برای چه کسانی کاربرد دارد؟

• افرادی که در ناحیه ی محدودی دچار آسیب غضروف شده اند.
• افرادی که زانوی آنها به دلیل آسیب محدود غضروف دچار ورم یا درد شده است.
• افرادی که از نظر فیزیکی فعال هستند اما به دلیل آسیب غضروف زانو امکان شرکت در فعالیت های ورزشی را ندارند.

جراحی میکروفرکچر زانو برای چه کسانی توصیه نمی شود؟

• افرادی که دچار آرتروز وسیعی در زانو هستند.
• افرادی که راستای زانوی آنها نامناسب است و دارای انواع انحراف زانو هستند.
• افرادی که زانوی ناپایدار دارند.
• افرادی که فعالیت فیزیکی کافی ندارند.
• افرادی که زانوی ملتهب دارند؛ مثلا در اثر روماتیسم مفصلی زانو .
• تمایلی به سپری کردن دوران بهبود پس از جراحی ندارند.

جراحی میکروفرکچر زانو کدام یک از علائم آسیب غضروف زانو را برطرف می کند؟

• برخی انواع ورم زانو: در صورتی که ورم زانو در اثر شل شدگی رباط هایی در زانو باشد که بصورت معلق در زانو در آمده اند جراحی میکروفرکچر زانو می تواند این مشکل را برطرف نماید.
• درد زانو : زمانی که غضروف زانو بصورت جزئی آسیب دیده باشد پس از یک دوره ی فعالیت فیزیکی مانند راه رفتن یا بالارفتن از پله ها دچار درد می شود. جراحی میکروفرکچر زانو می تواند با بهبود وضعیت غضروف زانو این دردها را از بین ببرد.
• دررفتگی زانو: هنگامی که وزن زیادی بر روی زانو اعمال شود ممکن است فرد احساس دررفتگی در زانو داشته باشد که می توان این علائم را با جراحی میکروفرکچر زانو از بین برد.
• قفل شدن زانو : زمانی که غضروف آسیب ببیند، ذرات کوچک آن در بین بافت ها بصورت معلق جریان یافته و در هنگام بستن زانو مانع عملکرد صحیح آن شود و زانوی فرد بازه ی حرکتی خود را از دست داده و قفل شود. با جراحی میکروفرکچر زانو می توان زانو را از این مشکل رها ساخت.
• صدادادن زانو: آسیب های غضروف زانو می تواند منجر به صدادادن زانو شود. در این حالت استفاده از جراحی میکروفرکچر زانو با کاهش آسیب های غضروف زانو منجر به از بین رفتن این صداها می شود.

عوارض جانبی جراحی میکروفرکچر زانو چیست؟

این جراحی معمولا یک روش جراحی ایمن است که خطری جدی برای فرد ایجاد نمی کند. با این حال مشکلات مختلفی پس از جراحی میکروفرکچر زانو ممکن است ایجاد شوند. از جمله مشکلات و عوارض جانبی این نوع جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس درد از جمله اگر جراحی در استخوان کشکک زانو ایجاد شده باشد.
• احساس وجود ذرات ریز (احساسی مانند وجود ذرات ریز شن) در زانو از جمله هنگامی که استفاده از آتل یا سایر ابزار کمکی به زانو کنار گذاشته می شوند. این حالت به ندرت با درد همراه است و بصورت خودبخودی رفع می گردد.
• تخریب تدریجی غضروف با گذشت زمان: غضروف جدید ایجادشده در زانو به اندازه ی غضروف اولیه نیرومند نیست و ممکن است پس از گذشت زمان به تدریج از بین برود.
• محل تخریب اولیه ی غضروف ها ممکن است به تدریج گسترش یابد که به افزایش علائم آسیب ها منجر می شود.
• در برخی موارد، شش تا هشت هفته پس از جراحی ممکن است به دلیل عفونت، مایعات در زانو جمع شوند. معمولا این مشکل پس از چند هفته و بصورت خودبخودی و تدریجی رفع می شود با این حال بهتر است با پزشک متخصص مشورت کرد.
• افزایش سفتی زانو در برخی افراد مشاهده شده است.
• خطرات مرتبط با مواد بی حس کننده یا بیهوش کننده مانند واکنش حساسیت زا یا آلرژیک به داروهای بیهوشی و مشکلات تنفسی
• خونریزی
• عفونت
• ایجاد لخته های خونی