همه چیز در مورد سرطان سینه

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

سرطان سینه یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین بیماری‌های زنان است که نیازمند تشخیص و درمان دقیق و به‌موقع است. در این میان، گرید سرطان سینه به عنوان یکی از عوامل تعیین‌کننده در برنامه‌ریزی درمان و پیش‌بینی پیش‌آگهی بیماری اهمیت زیادی دارد. گرید سرطان سینه به درجه تهاجم و سرعت رشد سلول‌های سرطانی اشاره دارد و به سه دسته اصلی گرید 1، گرید 2 و گرید 3 تقسیم می‌شود. گرید پایین‌تر (گرید 1) نشان‌دهنده سلول‌هایی با رشد آهسته‌تر و تهاجم کمتر است، در حالی که گرید بالاتر (گرید 3) به سلول‌هایی با رشد سریع‌تر و تهاجم بیشتر اشاره دارد. در این مقاله، به بررسی جامع سرطان سینه، علائم آن و راه های پیشگیری و درمان پرداخته خواهد شد.

علت سرطان سینه

علت سرطان سینه بیشتر در سابقه خانوادگی نهفته است. به طورکل زنانی که در افراد درجه یک و دو مانند مادر و خواهر و خاله خود چنین عارضه ای را دیده اند باید نسبت به این بیماری محتاط تر باشند. درواقع سندرم سرطان پستان ارثی، به دلیل جهش در ژن‌های خاصی مانند BRCA1 و BRCA2 ایجاد می‌شود. این ژن‌ها نقش مهمی در ترمیم DNA دارند و جهش در آنها، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را به طور قابل توجهی افزایش دهد. علاوه بر ژنتیک علت های دیگری هم برای این بیماری وجود دارد. به طور کل علت سرطان سینه می تواند در افزایش سن آنها و سن باروری آنها هم نهفته باشد. زنانی که در سن کم عادت ماهیانه شان شروع شده است و یا در سن بالا یائسه شده اند و همچنین زنانی که دیرتر اقدام به بارداری می کنند و مدت طولانی از روش های کنترل بارداری و قرص های هورمونی ضدبارداری استفاده می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. همچنین علت های دیگری مانند ورزش نکردن و کم تحرکی، اضافه وزن، رژیم غذایی نادرست و مصرف الکل و دخانیات هم می تواند از دیگر علت های ابتلا به این بیماری باشد.

علائم سرطان سینه

• تغییرات در شکل و اندازه سینه

از علائم احتمالی ابتلا به سرطان سینه تغییرات سلولی نواحی پشت نوک سینه است. تغییرات حاصل می‌تواند موجب تورفتگی و یا تغییر اندازه این ناحیه شود.

• وجود توده یا ضخامت در سینه یا زیر بغل

توده یا ضخامتی که در نزدیکی پستان یا زیر دست که در دوره‌ی قاعدگی ظاهر می‌شود، می‌تواند از علائم سرطان سینه باشد، حتی توده‌ای که به کوچکی یک نخود لمس شود.

• تغییرات پوستی (قرمزی، پوسته پوسته شدن، فرورفتگی)

تغییرات نوک پستان یکی از مهمترین علائم سرطان سینه در زنان محسوب می شود. این تغییرات به طور کلی شامل قرمزی، فرورفتگی و همینطور پوسته پوسته شدن همراه خارش در نوک سینه است.

• ترشح غیرمعمول از نوک سینه

ترشحات غیرعادی از پستان، مانند خروج مایعات غیرمعمول، خونریزی یا رنگ تیره

• سرطان سینه و درد دست

بیماری سرطان سینه ممکن است باعث ایجاد درد دست شود. این درد معمولاً در ناحیه کتف و اطراف آن بیشتر حس می‌شود. این موضوع در شرایطی بیشتر می‌شود که سرطان سینه به قسمت‌های دیگر بدن گسترش یابد. از دیگر دلایلی که باعث ایجاد درد دست راست می‌شود، تحریک غدد لنفاوی زیر بغل است. در واقع غدد لنفاوی به صورت غیر طبیعی متورم می‌شوند و بازوها و سایر نقاط دست‌ها را درگیر می‌کنند.

عوامل خطر سرطان سینه

عوامل ژنتیکی و وراثتی

داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه، به ویژه در زنانی که مادر، خواهر یا دخترشان مبتلا به سرطان سینه می باشد، ریسک ابتلا به این سرطان را دو برابر افزایش می دهد. برخی جهش های ژنتیکی ارثی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند. جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 شایع ترین علل ارثی ابتلا به این نوع سرطان می باشند. همچنین جهش های نادر دیگر ممکن است برخی از خانم ها را در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دهد.

عوامل محیطی و سبک زندگی

• نوبت کاری در شب

زنانی که در نوبت کاری شب فعالیت می‌کنند، خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان دارند و علت آن در دست بررسی است.

• تماس با پرتوهای یونیزان

افرادی که در کودکی تحت پرتودرمانی قفسه سینه قرار گرفته‌اند، بازماندگان جنگ‌های اتمی یا نشت مواد رادیواکتیو بیشتر در خطر سرطان پستان قرار دارند.

عوامل متفرقه

برخی سموم و حشره کش‌ها مثل DDT استروژن دارند و مدتها در بدن باقی می‌مانند. با این حال ارتباطی بین سرطان پستان و این عوامل شناخته نشده است.

ارتباطی بین میدان‌های الکترومغناطیسی، انواع پروتز پستان ، مام زیر بغل، رنگ مو، لیزر موی زائد زیر بغل، انواع روشهای مکانیکی از بین بردن موی زائد زیر بغل، نوع پوشش پستان مثل انواع سینه بند (سوتین)، ماساژ یا فشار بر پستان با افزایش خطر سرطان دیده نشده است.

استروژن و پروژسترون همچنین باعث رشد برخی سرطان های پستان می شوند که به آنها سرطان های پستان حساس به هورمون (وابسته به هورمون) گفته می شود. سلول های سرطانی پستان حساس به هورمون حاوی پروتئین هایی به نام گیرنده های هورمونی هستند که با اتصال هورمون ها به آنها فعال می شوند. گیرنده های فعال شده باعث تغییر در بیان ژن های خاص می شوند که می توانند رشد سلول را تحریک کنند.

انواع سرطان سینه

سرطان پستان در دو دسته متفاوت رخ می دهد: تهاجمی و غیر تهاجمی.

سلول های سرطانی تهاجمی پستان از موانع بافت طبیعی سینه عبور کرده و از طریق جریان خون و غدد لنفاوی در بخش های دیگر بدن پخش می شوند.سلول های سرطانی غیر تهاجمی (درجا) در یک نقطه خاص از پستان باقی می مانند، بدون اینکه در بافت های اطراف پخش شوند.

• کارسینوم داکتال درجا (DCIS)

کارسینوم داکتال درجا (DCIS) یک سرطان تهاجمی است که در آن سلول‌ های سرطانی غیر طبیعی که در مجاری شیر شروع به شکل‌ گیری کرده‌ اند، فراتر از مجاری به قسمت‌ های دیگر بافت پستان گسترش یافته‌ اند. سلول های سرطانی مهاجم همچنین می توانند به سایر قسمت های بدن گسترش یابند که گاهی اوقات به آن کارسینوم مجرای نفوذی نیز می گویند. IDC شایع ترین نوع سرطان سینه است که تقریباً 70 تا 80 درصد از کل تشخیص سرطان سینه را تشکیل می دهد. کارسینوم داکتال تهاجمی نوعی سرطان سینه است که بیشتر مردان را درگیر می کند.

• کارسینوم لوبولار درجا (LCIS)

کارسینوم لوبولار درجا یا LCIS یک سرطان غیر تهاجمی است و عبارت است از ایجاد شرایط غیرعادی در سلول‌های غدد پستانی که تولیدکننده شیر هستند. کارسینوم لوبولار درجا سرطان نیست؛ اما در صورتی که فردی به آن مبتلا شود احتمال و ریسک بروز سرطان پستان در او بیشتر می‌شود. در صورت عدم درمان آن هم به خارج از لوبول‌ها متاستاز نمی‌دهد.

• کارسینوم داکتال تهاجمی (IDC)

کارسینوم داکتال مهاجم (IDC) یک سرطان تهاجمی است که در آن سلول‌ های سرطانی غیر طبیعی که در مجاری شیر شروع به شکل‌ گیری کرده‌ اند، فراتر از مجاری به قسمت‌ های دیگر بافت پستان گسترش یافته‌ اند. سلول های سرطانی مهاجم همچنین می توانند به سایر قسمت های بدن گسترش یابند که گاهی اوقات به آن کارسینوم مجرای نفوذی نیز می گویند. IDC شایع ترین نوع سرطان سینه است که تقریباً 70 تا 80 درصد از کل تشخیص سرطان سینه را تشکیل می دهد. کارسینوم داکتال تهاجمی نوعی سرطان سینه است که بیشتر مردان (سرطان سینه در مردان) را درگیر می کند.

• کارسینوم لوبولار تهاجمی (ILC)

بیماری کارسینوم لوبولار تهاجمی یا ILC، به‌طورمعمول دومین نوع سرطان شایع در بین بانوان است. این نوع سرطان سینه از لوبول‌های تولیدکننده شیر فعالیت خود را شروع می‌کند و با عبور از پوشش داخلی لوبول به بافت اطراف سینه شخص بیمار حمله می‌کند.

انواع نادر سرطان سینه

انواع نادر دیگری از سرطان سینه نیز وجود داشته که شیوع کم‌تری دارند:

• سرطان سینه التهابی

این سرطان1-5 درصد همه ی سرطان های سینه را تشکیل می دهد. این نوع از سرطان پستان تمایل زیادی برای گسترش نسبت به سرطان داکتال مهاجمی معمولی و یا سرطان لوبولار دارد. این بیماری نوع کمیابی از سرطان پستان است که باعث قرمزی، تورم و افزایش دمای پوست پستان می شود. در سرطان التهابی سلولهای سرطانی در عروق لنفاوی پوست پستان جای دارند و به جای این که به صورت یک غده رشد کنند، به صورت همه جانبه در پستان گسترش می یابند.

• بیماری پاژه از نوک پستان

بیماری پاژه تقریبا همیشه با کارسینوم مجرایی ثابت همراه است، از سرطان پستان از مجاری پستان شروع می شود و به پوست و به نوک پستان گسترش می یابد و سپس به محوطه دایره شکل و تیره مانند اطراف نوک پستان سرایت می کند. این نوع سرطان بسیار نادر است و تنها حدود یک درصد از تمامی موارد سرطان پستان را شامل می شود. پوست نوک پستان اغلب پوسته پوسته و قرمز می شود و به همراه خونریزی یا ترشح است.

• سرطان سینه سه گانه منفی

در این سرطان گیرنده های هورمونی ER, PR و HER2 هر سه منفی است. این سرطان ها در خانم های جوان تر شایع تر است. سرطان سینه سه گانه منفی سریع تر رشد می کند و منتشر می شود. چون سلول های سرطانی گیرنده هورمونی ندارند هورمون درمانی در درمان این موارد تاثیر گذار نیست. چون HER2 زیادی ندارد. شیمی درمانی برای درمان این بیماری تاثیر گذار است؛ ولی داروها برای آن جواب گو نیستند.

• آنژیوسارکوما سینه

سارکوماهای سینه جزء سرطان های کمیاب است و یک درصد از کل سرطان های سینه را تشکیل می دهد. شروع آنژیوسارکوما از سلول های پوشاننده رگهای خونی یا رگهای لنفاوی است. این نوع از سرطان می تواند بافت سینه یا پوست روی آن را نیز درگیر کند.

تفاوت گرید ( درجه ) و استیج ( مرحله ) در سرطان

گرید یعنی درجه شباهت سلول های سرطانی با سلول های طبیعی بدن ، که هر چه شباهت این سلول ها به سلول های طبیعی بدن بیشتر باشد گرید پایین تر است ، یعنی سلول های سرطانی از نظر ظاهری تفاوت زیادی با سلول های طبیعی بدن ندارند . به طور کلی سه گرید داریم : ۱ و ۲ و ۳

استیج یعنی مرحله بیماری و به طور کلی چهار استیج در سرطان پستان در نظر گرفته شده است.

عواملی که بر اساس آن استیج بیماری تعیین می شود بالاتر بررسی شد .

به طور کلی مرحله‌ بیماری یا استیج بیماری مهم‌ تر از گرید بیماری است . توجه ما عمدتا به استیج بیماری است و بیشتر استیج (مرحله) بیماری است که پیش آگهی بیمار را برای ما تعیین می‌ کند . نه اینکه گرید نقش نداشته باشد ولی اگر بخواهیم این دو را مقایسه کنیم استیج مهم‌ تر است .

سرطان سینه در خانم ها

این بیماری شایع‌ترین سرطان تهاجمی در زنان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان بعد از سرطان ریه به شمار می‌رود. سرطان سینه می‌تواند در هر سن و جنسیتی ایجاد شود؛ اما در زنان شایع‌تر است. بررسی‌ها نشان داده است که حدود 1 در 8 زن به سرطان سینه مبتلا می‌شود. این بیماری اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد و حتی موجب مرگ وی شود.

سرطان سینه در آقایان

سرطان سینه اغلب به عنوان یک بیماری زنانه در نظر گرفته می شود؛ اما در حقیقت می تواند در مردان نیز ایجاد شود. در مردان در واقع، مقادیر کمی از بافت پستان وجود دارد که همانطور که در زنان اتفاق می افتد، می تواند تغییر کند و جای خود را به تشکیل سینه بدهد. سرطان پستان در مردان می‌تواند از قسمت‌های مختلف بدن شروع شود؛ اما بیشتر آنها در مجاری که شیر را به نوک پستان منتقل می‌کند، اتفاق می‌افتند. ابتلا به سرطان سینه در مردان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. قرار گرفتن در معرض پرتو‌ها، بالا بودن سطح استروژن خون، سندرم Klinefelter، سیروز کبدی و وراثت می‌توانند عواملی هستند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند.

تفاوت تومورهای بدخیم با خوش خیم سینه

تومورها انواع مختلفی دارند. تومور می تواند خوش خیم (برای سلامتی خطرناک نباشد) یا بدخیم باشد (احتمال خطرناک بودن دارد). تومورهای خوش خیم به عنوان سرطان در نظر گرفته نمی شوند؛ زیرا سلولهای آنها از نظر ظاهری به حالت طبیعی و سالم نزدیک هستند، به آرامی رشد می کنند و به بافتهای اطراف حمله نمی کنند و به قسمت های دیگر بدن نیز سرایت نمی کنند؛ اما تومورهای بدخیم سرطانی هستند. سلولهای بدخیم اگر بدون درمان رها شوند، سرانجام می توانند از محدوده تومور اصلی فراتر رفته و به قسمتهای دیگر بدن گسترش یابند.

تشخیص سرطان سینه

• معاینات فیزیکی توسط پزشک

معمولا قبل از هرچیز، برای تشخیص هرگونه توده و اطمینان از سلامت پستان های بیمار، معاینه ی فیزیکی انجام می شود. در این مرحله، هر دو پستان بطور جداگانه بررسی می شوند. سپس ناحیه ی زیر بغل و استخوان ترقوه مورد بررسی قرار می گیرد. احتمال دارد لازم شود، ظاهر سینه هم از نظر وجود هرگونه برآمدگی یا جوش بررسی شود و با فشار نوک سینه، وضعیت آن، از نظر خروج مایعات غیر طبیعی مورد بررسی قرار گیرند. در نهایت در صورت مشاهده ی هرگونه توده ی مشکوک، توصیه می شود فرد آزمایش های بیشتری انجام دهد.

• ماموگرافی

برای تشخیص سرطان سینه، ماموگرافی یکی از ابزارهای مهم است. این فناوری از اشعه ایکس استفاده می‌کند تا تصاویر دقیقی از بافت‌های سینه تهیه کند. سونوگرافی نیز به‌عنوان روشی مکمل به ماموگرافی استفاده می‌شود که در تشخیص تومورهایی که در ماموگرافی قابل روشن‌تر شدن نیستند، مفید است. در روش ماموگرافی سینه بر روی دستگاه اشعه ایکس قرار داده می شود و سپس بین دو صفحه فشرده می شود. این روش برای تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه به کار برده می شود. دوز اشعه ایکس در ماموگرافی پایین است. اگر پزشک در تصویر بدست آمده از ماموگرافی مورد مشکوکی را مشاهده کند، بررسی های بیشتری را بر روی بیمار انجام خواهد داد.

• سونوگرافی سینه

سونوگرافی یکی دیگر از روش هایی است که برای تشخیص سرطان سینه به کار برده می شود. در این روش امواج صوتی با فرکانس بالا به بافت سینه فرستاده می شوند و بافت سینه مشخص می گردد. پزشک بافت سینه و ناحیه زیر بغل را به دقت بررسی می نماید تا مطمئن شود توده ای که در بافت سینه قرار دارد یک توده جامد و یا کیست پر از مایعات است.

• MRI

ام آر آی یکی از روش های بسیار دقیق برای تشخیص سرطان پستان است. در این روش، بیمار درون یک لوله بزرگ خوابانده می شود. این لوله مانند یک آهنربای بسیار قوی عمل می کند که می تواند تصاویر دقیقی را از بدن انسان تهیه نماید. البته باید در اینجا به موضوع مهمی اشاره کنیم. ام آر آی روش معمولی برای تشخیص سرطان سینه نیست و در حالت های خاص، به طور مثال زمانی که بیمار دارای ژن جهش یافته BRCA است، مورد استفاده قرار می گیرد.

• بیوپسی (نمونه‌برداری)

بیوپسی یک نمونه بافت را از یک توده جدا می کند تا سرطانی یا خوش خیم بودن آن را مشخص کند و یک روش جراحی سرپایی است. روش های مختلفی برای انجام بیوپسی سینه بسته به اندازه و محل تومور وجود دارد. اگر تومور کوچک باشد و مشکوک نباشد، جراح یا رادیولوژیست ممکن است بیوپسی سوزنی انجام دهد. دکتری که این روش را انجام می دهد، سوزن را در سینه شما وارد می کند و یک قطعه نمونه از بافت را برمی داردکه ممکن است با یا بدون راهنمایی تصویربرداری بسته به توصیه پزشک انجام شود. ممکن است در شرایط خاصی نیاز به بیوپسی جراحی داشته باشید. این کار تمام یا بخشی از توده را از بین می برد. جراح ممکن است غدد لنفاوی بزرگ شده را بردارد.

• خود آزمایی سینه و توجه به علامت ها

بهترین زمان برای خودآزمایی پستان ها دو یا سه روز پس از دوره قاعدگی است؛ زیرا در این زمان به دلیل کاهش هورمون ها پستان ها از حساسیت و تراکم کمتری برخوردارند و مانع از تصور توده کاذب در سینه می شود. نحوه تست سرطان سینه در منزل و خودآزمایی سینه به این شکل است که باید در مقابل یک آینه بایستید دست ها را آویزان در دو سمت بدن و سپس در بالا و بعد به جلو بکشید و به اندازه های دو پستان دقت کنید. بعد به پشت دراز بکشید یکی از دست ها را بالاببرید و با آخرین بند سه انگشت میانی به تدریج داخل سینه را به آرامی و به شکل دایره مانند در جهت عقربه های ساعت لمس کنید و تمام سینه را بررسی کنید و بعد کشاله های زیر بغل را هم به همین شکل لمس کنید. در انتها نوک سینه ها را هم بررسی کرده و از نداشتن ترشحات مطمئن شوید.

• تومور مارکرها

تومور مارکر یا «نشانگر تومور» موادی است که توسط سلول‌های سرطانی یا بدن ما در پاسخ به سرطان تولید می‌شوند که اغلب از جنس پروتئین‌ها هستند. این مواد شامل آنتی‌ژن سرطانی CA 15-3، CA 27.29، CEA، CA-125، و سلول‌های تومور در گردش (CTC) است.

مراحل سرطان سینه

باتوجه ‌به اندازه تومور و گسترش سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی یا سایر نقاط بدن پزشک مرحله رشد توده سرطان سینه را تشخیص می‌دهد. روش‌های متفاوتی برای مرحله‌بندی سرطان پستان وجود دارد. یکی از راه‌ها مرحله‌بندی از ۰ تا ۴ است. این ۵ مرحله به‌صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

• مرحله صفر: به‌عنوان سرطان مجاری شناخته می‌شود. در این مرحله سلول‌های سرطانی محدود به مجاری هستند و به بافت‌های اطراف حمله نکرده‌اند.
• مرحله ۱: در این مرحله اندازه تومور تا ۲ سانتی‌متر می‌رسد. هیچ گره لنفاوی را تحت تأثیر قرار نداده است. ممکن است گروه‌های کوچکی از سلول‌های سرطانی در غدد لنفاوی گسترش یابد و سرطان غدد لنفاوی را تشکیل دهند.
• مرحله ۲: عرض تومور ۲ سانتی‌متر است و شروع به گسترش در گره‌های مجاور کرده است. همچنین ممکن است اندازه آن بین ۲ تا ۵ سانتی‌متر باشد، اما به غدد لنفاوی سرایت نکرده باشد.
• مرحله ۳: اندازه تومور تا ۵ سانتی‌متر می‌رسد و به چندین غده لنفاوی سرایت کرده است. همچنین ممکن است بزرگ‌تر از ۵ سانتی‌متر بوده، اما به غدد لنفاوی نرسیده باشد.
• مرحله ۴: سرطان به اندام‌های مختلف، اغلب استخوان‌ها، کبد، مغز یا ریه‌ها سرایت کرده است.

سرطان سینه استیج صفر در واقع همان کارسینوم مجرای شیری درجا(DCIS) است. بیماری زمانی رخ می دهد که سلول های غیر طبیعی در امتداد داکت های شیری ایجاد می شوند؛ ولی این سلول ها به بافت های مجاور ، جریان خون و گره های لنفاوی اطراف سرایت نکرده اند.

معیار های تعیین کننده مراحل سرطان سینه

در گذشته ، تعین مرحله سرطان پستان بر اساس سیستم TNM صورت می گرفت که به این صورت تحلیل می شود :

• اندازه تومور سرطانی و اینکه آیا نزدیک به بافت رشد کرده یا نه (T)
• آیا سرطان در غدد لنفاوی است (N)
• آیا سرطان به سایر قسمت های بدن فراتر از پستان گسترش یافته است (M)

اعداد یا حروف بعد از T ، N و M جزئیات بیشتری در مورد هر مشخصه ارائه می دهند . مقادیر بالاتر به معنای پیشرفت سرطان است . در سال ۲۰۱۸ ، AJCC دستورالعمل های مرحله بندی سرطان سینه را برای افزودن سایر ویژگی های سرطان به سیستم T ، N ، M برای تعیین مرحله سرطان به روز کرد :

• اندازه تومور: اندازه گیری میزان سلول های سرطانی که طبیعی به نظر می رسند .
• وضعیت گیرنده استروژن و پروژسترون: آیا سلول های سرطانی گیرنده هورمون های استروژن و پروژسترون دارند .
• وضعیت HER2: آیا سلول های سرطانی بیش از حد پروتئین HER2 تولید می کنند .

ویژگی‌های هر مرحله سرطان سینه

در مواردی که سرطان پستان در گام های اولیه تشخیص داده شود، سرطان سینه از نوع غیر تهاجمی بوده و آن را مرحله صفر می نامند. در این مرحله معمولاً سلول های پیش سرطانی شروع به رشد کرده اند؛ اما تومور هنوز به صورت موضعی بوده و نتوانسته فراتر از مجاری شیری گسترش یابد.

مرحله 1

در مرحله یک سرطان سینه، ممکن است تومور اولین گام های تهاجم خود را بردارد. در اصل، تومور بدخیم پس از رسیدن به اندازه ای با قطر حدود ۲ سانتی متر، شرایط گسترش به نواحی اطراف را خواهد داشت. معمولا در سرطان سینه مرحله یک، تومور در یکی از دو حالت زیر قرار می گیرد:

• مرحله A1

در مرحله A1، تومور با قطر حدود ۲ سانتی متر و یا کوچک تر خواهد بود. بنابراین، هنوز شرایط گسترش آن به خارج از سینه فراهم نشده است.

• مرحله B1

در مرحله B1 سلول های سرطان سینه ممکن است از طریق ایجاد خوشه های کوچک، به غدد لنفاوی نیز دسترسی پیدا کرده باشند. طی این مرحله معمولاً یا تومور مجزایی در پستان دیده نمی شود و یا اندازه آن به کمتر از ۲ سانتی متر می رسد.

مرحله 2

در مرحله دو، سرطان سینه به نوعی آماده حمله به بافت های مجاور خواهد بود. سرطان سینه مرحله دو در یکی از مراحل زیر دسته بندی می شود:

• اندازه تومور کمتر از دو سانتی متر است؛ اما توانسته به غدد لنفاوی زیر بازو دسترسی پیدا کند.
• اندازه تومور به ۲ تا ۵ سانتی متر رسیده و ممکن است به غدد لنفاوی زیر بازو نیز برسد. هر چند در برخی موارد تومور هنوز نتوانسته به غدد لنفاوی دسترسی یابد.
• اندازه تومور به بیش از ۵ سانتی متر می رسد؛ اما هیچ یک از گره های لنفاوی هدف تومور قرار نگرفته اند.
• هیچ تومور مجزایی در بافت سینه وجود ندارد؛ اما سرطان سینه در یک تا سه غده لنفاوی زیر بازو و یا نزدیک استخوان سینه با اندازه بزرگتر از ۲ میلیمتر یافت می شود.

سرطان سینه مرحله دوم نیز مانند آنچه برای مرحله یک بیان کردیم می تواند به دو قسمت A2 و B2 تقسیم بندی شود. این مراحل عبارتند از:

• در مرحله A2 ممکن است تومور در سینه دیده نشود و یا اندازه آن به کمتر از دو سانتی متر برسد؛ اما حالت هایی نیز وجود دارند که سرطان تا غدد لنفاوی پیشرفت کرده باشد. البته در برخی بیماران، اندازه تومور به بیش از ۲ سانتی متر و زیر ۵ سانتی متر رسیده است؛ با این حال هنوز نتوانسته به غدد لنفاوی گسترش پیدا کند.
• در سرطان سینه مرحله B2 اندازه تومور می تواند به بیش از دو سانتی متر و کمتر از ۵ سانتی متر برسد. در این شرایط گاهی سلول های سرطان سینه در غدد لنفاوی یافت می شوند. این در حالی است که حتی در مرحله B2 سرطان سینه نیز ممکن است اندازه تومور به بیش از ۵ سانتی متر برسد، بدون آن که تاثیری بر غدد لنفاوی گذاشته باشد.

مرحله 3

مرحله سه سرطان سینه تقریبا یکی از پیشرفته ترین مراحل بیماری به حساب می آید. طی این مرحله، سرطان بخش عمده ای از بافت های سینه را درگیر کرده و توانسته به نواحی اطراف آن نیز منتقل شود. با این حال هنوز تومور به نقاط خیلی دور بدن دسترسی پیدا نکرده است و می توان به درمان آن امیدوار بود. اندازه تومور در سرطان سینه مرحله A3 ممکن است در دو حالت قرار گیرد. در واقع، اندازه تومور در این شرایط گاهی به بیش از ۵ سانتی متر هم می رسد و یک تا سه غده لنفاوی زیر بازو را نیز درگیر می کند. این در حالی است که اندازه تومور می تواند کمتر یا بیشتر بوده و در چندین غده لنفاوی پخش شده باشد.

در سرطان سینه مرحله ۳، تومور در هر اندازه ای وجود دارد و توانسته است به بافت های نزدیک سینه از جمله پوست و ماهیچه های روی قفسه سینه حمله کند. در چنین شرایطی، ممکن است غدد لنفاوی داخل سینه و زیر بازو با بیماری روبرو شده باشند.

افرادی که به سرطان سینه مرحله 3 مبتلا هستند در یکی از دسته های زیر قرار می گیرند:

• تومور توانسته است به ۱۰ یا تعداد بیشتری از غدد لنفاوی زیر بازو حمله کند.
• ممکن است بخشی از غدد لنفاوی بالا یا زیر استخوان ترقوه و نزدیک گردن (در سمت سینه بیمار) دچار آسیب شده باشند.
• غدد لنفاوی داخل سینه و زیر بازو تحت تاثیر تومور و بیماری سرطان قرار گرفته اند.

مرحله 4

در افرادی که به بیماری سرطان سینه مرحله ۴ مبتلا شده اند، سرطان عملاً به نقاط دوردست بدن مانند ریه ها، کبد و استخوان ها و یا حتی مغز گسترش پیدا کرده است. در چنین شرایطی، گزینه های درمانی معمولاً محدود بوده و ممکن است حتی درمان پاسخ موثر و رضایت بخشی ارائه ندهد. به همین دلیل نیز سرطان سینه مرحله ۴ تقریباً به عنوان مرحله غیر قابل درمان بیماری به حساب می آید. در واقع، طی این مرحله، اندام های اصلی بدن با بیماری درگیر می شوند. با این حال، هنوز می توان از روش های درمانی مناسبی استفاده نمود و حتی در برخی موارد نیز درمان می تواند رضایت بخش و مثمر ثمر واقع شود.

به همین دلیل آزمایشات غربالگری منظم، جهت تشخیص سرطان پستان، بسیار مهم است. تشخیص زودهنگام سرطان پستان و درمان آن با جدیدترین فناوری ها، از مهم ترین راهکارها برای پیشگیری از مرگ و میر ناشی از آن است. اگر تشخیص در مراحل اولیه و زمانی که کوچک است و گسترش پیدا نکرده صورت پذیرد، موفقیت در درمان راحت تر و سریعتر خواهد بود.

طول عمر مبتلایان به سرطان سینه

با در نظر داشتن برخی فاکتورها می‌توان پیش بینی‌هایی در مورد طول عمر مبتلایان به سرطان پستان ارائه داد.

بر اساس آمار، طول عمر مبتلایان به سرطان سینه به صورت کلی بدین صورت است:

• 95 درصد از بیماران پس از تشخیص سرطان پستان به مدت حداقل 1 سال و یا بیشتر زنده می‌مانند.
• 85 درصد از بیماران پس از تشخیص به مدت حداقل 5 سال و یا بیشتر زنده می‌مانند.
• 75 درصد از بیماران پس از تشخیص به مدت حداقل 10 سال و یا بیشتر زنده می‌مانند.

انواع روش های درمان سرطان سینه

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان به دنبال موثرترین و قطعی ترین راه برای درمان هستند. برخی از آنها به دلیل تشخیص زودرس ممکن است نیازی به انجام درمان های پیچیده نداشته باشند در صورتی که برخی دیگر برای ریشه کن کردن سرطان و تخلیه کامل توده های بدخیم و سرطانی سینه باید از روش های جراحی یا درمان های ترکیبی کمک بگیرند. به طور کلی روش های مختلفی برای درمان سرطان سینه وجود دارد و پزشکان با توجه به نوع سرطان سینه، شدت علائم و گستردگی بیماری موثرترین راه را برای از بین بردن سلول های سرطانی توصیه می‌کند.

درمان غیر جراحی:

انواع روش های درمان غیرجراحی سرطان سینه وجود دارد که پزشک ممکن است آنها را به تنهایی یا همراه با جراحی تجویز کند. نوع روش‌های تجویز شده به عوامل مختلفی از جمله مرحله سرطان، نوع تومور و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. انواع روش های غیر جراحی برای درمان سرطان پستان شامل موارد زیر است:

• شیمی درمانی یا کموتراپی سرطان سینه
• هورمون درمانی در سرطان سینه
• پرتودرمانی در درمان سرطان سینه
• ایمونوتراپی
• پادتن درمانی
• رادیوتراپی یا اشعه درمانی
• پاتولوژی

درمان با جراحی :

البته جراحی سرطان سینه بسته به شرایط شما و پیشرفت بیماری به انواع مختلف تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:.

• ماستکتومی : ماستکتومی عمل جراحی برای برداشتن یک یا هر دو سینه بطور کامل به منظور درمان سرطان سینه است. این جراحی می تواند در موارد مشکوک به سرطان با هدف پیشگیری انجام شود. میزان برداشت بافت سینه در این روش، بستگی به گسترش تومور و درگیری بافت‌های اطراف سینه دارد. ممکن است علاوه بر برداشت توده سرطانی و بافت سینه، لازم باشد گره‌های لنفاوی زیر بغل و عضلات سینه‌ای نیز برداشته شوند. در روش لامپکتومی معمولاً کمترین بافت مورد نیاز از پستان برداشته می‌شود. از طرف دیگر برای خارج کردن تومور و حاشیه ای از بافت سالم اطراف آن را حذف می کند، بنابراین جراح می‌تواند بخش کوچکی از بافت پستان را بردارد. در مقابل ماستکتومی روشی است که برای پیشگیری یا درمان بیماری سرطان استفاده می‌شود.
• لامپکتومی : جراحی لامپکتومی معمولا یک عمل سرپایی است و حدودا یک ساعت طول می‌کشد تا به اتمام برسد و در نهایت بیمار در همان روز می‌تواند مرخص شود. در طول جراحی لامپکتومی جراح با دقت تومور و همچنین اندکی از بافت سالم پستان را در اطراف تومور بر می‌دارد تا هیچ سلول سرطانی در سینه باقی نماند.
• درمان گیاهی : درمان های گیاهی مسلما نمی توانند به طور یقین بافت سرطانی را حذف کنند؛ اما می توانند یک عامل یاری دهنده و پیشگیرانه برای بعد از عمل جراحی محسوب شوند. مواد گیاهی مانند سویا، کلم، برنج قهوه ای، زیتون، نان و غلات سبوس دار و ماهی آزاد در کاهش تولید سلول های سرطانی بسیار موثرند.

پیشگیری از سرطان سینه

• تغییرات در سبک زندگی (ورزش)

تحقیقات نشان می‌دهد که تغییر در سبک زندگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را حتی در زنانی که در معرض خطر بالا ابتلا به آن هستند، کاهش دهد. ورزش منظم و رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل به همه توصیه می‌شود. ورزش می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد. خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که ورزش می‌کنند، نسبت به زنانی که ورزش نمی‌کنند، کمتر است. فعالیت بدنی به تنظیم انسولین و استروژن کمک می‌کند. این‌ها هورمون‌هایی هستند که می‌توانند جلوی رشد سلول‌های بدخیم در بافت سینه را بگیرند.

• خودآزمایی منظم سینه

خودآزمایی سینه راهی است که شما می توانید از طریق آن پستان های خود را از نظر وجود تغییرات بافتی، لمس توده و غیره بررسی کنید. در این تکنیک شما با نگاه کردن به هر دو سمت سینه، تفاوت ها و تغییرات آنها را بررسی خواهید کرد. اگر متوجه موردی غیر معمول گشتید، باید آن را بلافاصله با پزشک خود در میان بگذارید.

• مشاوره ژنتیک و آزمایش‌های پیشگیرانه

مشاوره ژنتیک سرطان پستان به افراد در آگاهی از خطر سرطان پستان و نقش ژنتیک در بروز آن کمک می کند. متخصص ژنتیک پزشکی در جلسه مشاوره اقدامات مرتبط جهت پیشگیری و درمان را توضیح می دهد. این مشاوره برای افرادی که زمینه ژنتیکی سرطان یا سرطان پستان دارند، ضروری است. در جلسه مشاوره ژنتیک سرطان پستان، پزشک متخصص سابقه خانوادگی شما را بررسی می‌کند، آزمایش‌های لازم را تجویز می‌کند و با توجه به آنها خطر ابتلا به سرطان در شما و افراد خانواده را ارزیابی می‌کند.

سرطان پستان و تغذیه

• غذای سالم و به میزان مناسب به کاهش بسیاری از بیماری ها و سرطان کمک می کند.
• غذاها و نوشیدنی هایی را انتخاب کنید که به حفظ و نگهداری وزن سالم کمک می کند.
• از سبزیجات، میوه ها و دیگر غذاهای کم کالری به جای غذاهای پرکالری بیشتر استفاده کنید.
• مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر را محدود کنید.
• مصرف گوشت فرآوری شده و گوشت قرمز را محدود کنید.
• به جای استفاده از غلات تصفیه شده از غلات کامل استفاده کنید.
• نیترات، نیتریت و نمکی که برای فرآوری گوشت اضافه می شود می تواند با تولید رادیکال های آزاد باعث آسیب به DNA شود.

زمان مراجعه به پزشک

زنان از سن 40 سالگی بایستی برای انجام ماموگرافی به پزشک ارجاع گردند. اگر هر کدام از علائم گفته شده را احساس کردید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید و با او درباره بیماری خود مشورت کنید.

زندگی با سرطان سینه

• مدیریت عوارض جانبی درمان

استفاده از راهکارهای مدیریت درمان از جمله تاکید بیشتر بر آموزش بیماران و ارتقای آگاهی های آنها قبل از شروع دوره درمانی، تشکیل جلسات مشاوره با کارشناسان و روان پزشکان به صورت اجباری برای این بیماران و تشکیل گروه های حمایتی توسط بیماران سرطانی روبه بهبود و نیز تاکید بر درمان های معنوی جهت رویارویی بهتر و هوشمندانه تر بیماران با عوارض جانبی درمان سرطان، کمک قابل توجهی خواهد کرد.

• حمایت روانی و اجتماعی

درمان‌های روان‌شناختی و اجتماعی می‌توانند به افراد مبتلا کمک کنند تا الگوهای فکری خود را تغییر دهند و مهارت‌های مقابله‌ای خود را بهبود ببخشند تا برای مقابله با استرس‌ها و درگیری‌ها آمادگی بیشتر داشته باشند. درمان‌های روان‌شناختی علاوه بر حمایت از بهبودی، می‌توانند با شناسایی و تغییر افکار و رفتارهای غیر مفید، به افراد کمک کنند. این درمان ها به ایجاد مهارت در مقابله با شرایط استرس زا کمک می کند و می تواند توسط یک روانشناس، روانپزشک یا سایر متخصصان سلامت آموزش دیده ارائه شود.

• بازتوانی و بازگشت به زندگی عادی

توانبخشی سرطان شامل طیف گسترده‌ای از درمان‌ها است که برای کمک به فرد برای به حداکثر رساندن عملکرد فیزیکی، عاطفی، معنوی، اجتماعی و مالی طراحی شده‌اند. توانبخشی سرطان، گامی حیاتی در مسیر بهبودی و بازگشت به زندگی عادی پس از تشخیص این بیماری است. بازتوانی یا توان‌بخشی، به برنامه‌های درمانی گفته می‌شود که به فرد کمک می‌کند که پس از یک بیماری یا آسیب، توان ازدست رفته ی خود را دوباره به دست آورد. بازتوانی ممکن است جنبه ی حسی، حرکتی یا شناختی و روانی داشته باشد و به شکل‌های گوناگون و برای پاسخ به نیازهای مختلف ارائه می‌شود. فیزیوتراپی، حرکات اصلاحی ورزشی، طب فیزیکی، کاردرمانی، کنترل لنف ادم، گفتار درمانی، بازتوانی و روان‌شناختی، مثال‌هایی از فعالیت‌هایی است که با هدف توانبخشی و بازگشت به زندگی عاذی انجام می‌شود.

نتیجه‌گیری

سرطان سینه یکی از انواع سرطان است که از پستان آغاز می شود و هنگامی آغاز می شود که رشد سلول ها از کنترل خارج شود. سرطان سینه بیشتر در زنان دیده می شود؛ اما مردان نیز می توانند به آن مبتلا شوند با این حال، به ندرت رخ می دهد. سرطان سینه اگر به موقع شناسایی و درمان نشود یک بیماری خطرناک و جدی است. هر چه سریعتر این بیماری را تشخیص دهید (در مراحل اولیه) درمان آن راحت‌تر می‌شود. جهت تشخیص این بیماری، روش های مختلفی وجود دارد که معرفی گردید. اگر پزشک تشخیص دهد که به سرطان پستان مبتلا هستید، دوره‌‌ی درمان را آغاز می‌کند. انتخاب شیوه‌‌ی درمان بستگی به نوع سرطان و میزان پیش‌روی آن دارد. برای درمان سرطان سینه شیوه‌های مختلفی از جمله روش های جراحی و غیر جراحی وجود دارد. از طرفی راهکارهایی وجود دارند که پیروی از آنها خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد. با توجه به شیوع سرطان پستان و تاثیر نامطلوب این بدخیمی بر کیفیت زندگی افراد، ضرورت تأمل و پرداختن به این موضوع ضروری می باشد. همچنین با افزایش حمایت اجتماعی افراد و آگاهی آنها، می توان تا حدود بسیار زیادی مشکلات ناشی از سرطان پستان را کاهش داد.

سوالات متداول

• چه عواملی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند؟

عوامل خطر شامل سن بالاتر، سابقه خانوادگی سرطان سینه، جهش‌های ژنتیکی (مانند BRCA1 و BRCA2)، مصرف الکل، چاقی و نداشتن فعالیت بدنی است.

• آیا همه توده‌های پستان سرطانی هستند؟

خیر، بسیاری از توده‌های پستان خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند. با این حال، هرگونه تغییر یا توده در پستان باید توسط پزشک بررسی شود.

• آیا همه افرادی که دارای جهش‌های ژنتیکی BRCA1 یا BRCA2 هستند، به سرطان سینه مبتلا می‌شوند؟

خیر، داشتن جهش‌های BRCA1 یا BRCA2 به معنی افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه است؛ اما به این معنا نیست که همه افرادی که این جهش‌ها را دارند حتماً به سرطان مبتلا خواهند شد. مشاوره ژنتیکی و پیشگیری‌های مناسب می‌تواند به مدیریت این خطر کمک کند.

• پس از درمان سرطان سینه، آیا احتمال عود بیماری وجود دارد؟

بله، احتمال عود سرطان سینه وجود دارد؛ اما میزان آن بستگی به نوع و مرحله سرطان اولیه و نوع درمان انجام‌شده دارد. پیگیری‌های منظم پزشکی و مراقبت‌های پس از درمان بسیار مهم هستند.

• آیا درمان سرطان سینه در بارداری امکان پذیر است؟

بله، درمان سرطان سینه در دوران بارداری امکان‌پذیر است و با برنامه‌ریزی دقیق می‌توان سلامت مادر و جنین را حفظ کرد.

• تفاوت کیست و توده سرطانی در چیست؟

تفاوت کیست و توده سرطانی در این است که کیست معمولاً حاوی مایع است و خوش‌خیم (غیرسرطانی) است، در حالی که توده سرطانی معمولاً سفت و جامد است و ممکن است نشانه‌ای از سرطان باشد.

• آیا سرطان پستان همیشه متاستاز می دهد؟

خیر، سرطان پستان همیشه متاستاز نمی‌دهد. متاستاز زمانی رخ می‌دهد که سرطان به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد؛ اما این اتفاق در همه موارد سرطان پستان رخ نمی‌دهد.