پانورکس چیست؟

دکتر محمد اعظمی [ متخصص رادیولوژِی ]آدرس وب سایت : www.radiologymarkazi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان شمس ابادی، روبروی عیسی بن مریم، ساختمان صبا تلفن مطب : 32202762 - 031

امروزه بسیاری از بیماری ها بدون عدم امکانات و دستگاه های مجهز رادیولوژی و سونوگرافی ، تشخیص درستی داده نمی شوند و به همین دلیل درمان درستی هم انجام نمی شود. راديوگرافي در مشخص كردن ضايعات فك و اطراف دندان ها، دندانه ای نهفته، ميزان استخوان باقيمانده براي درمان های ايمپلنت و … به كار مي رود.پانوركس يكي از مرسوم ترین رادیوگرافی های تشخيصي در دندانپزشكي است. در اين نوع راديوگرافي دندانپزشك می تواند كل دندانها و استخوان های فك بالا و پایين بيمار را در يك كليشه ببيند. دستگاه پانورکس یکی از دستگاههای بسیار مهم در دندان پزشکی است که وظیفه آن عکسبرداری از دندان ها به صورت پاناروما و کامل برای تشخیص پوسیدگی ها و ... می باشد. حسگرهای مورد استفاده در این دستگاه، تأثیر مستقیم و بسزایی در افزایش کیفیت درمان های دندان پزشکی خواهد داشت. علاوه بر افزایش کیفیت گرافی، از مزایای دیگر دستگاه می توان به کاهش مدت زمان تصویربرداری کلی دندان ها اشاره کرد. زمان تصویربرداری نسبت به دستگاه پانورکس قدیم از ۱۷ ثانیه به ۱۰ ثانیه کاهش یافته است. همچنین بلافاصله بعد از انجام تصویربرداری میتوان تصویر پانورکس را در مانیتور مشاهده و در صورت نیاز با تغییر تنظیمات تصویر بهتری بهینه کرد.

کاربرد پانورکس

• تشخیص دندان های عقل پنهان و برنامه ریزی جراحی. شایع ترین مورد استفاده از این دستگاه مشخص نمودن دندان عقل و آسیب آن به فک است.
• تشخیص نبود استخوان پریودنتال و درگیری پری اپیکال
• ردیابی منشأ درد دندان
• ارزیابی های لازم برای قرارگیری ایمپلنت دندانی
• ارزیابی ارتودنسی، قبل و بعد از اعمال آن
• تشخیص ناهنجاری های پیشرفته مانند کروبوبیسم، دیسپلازی cleido cranial
• سرطان مرتبط با فک
• اختلالات TMJ و anlylosis
• تشخیص osteosarcom،ameloblastoma، renal osteodystrophy مؤثر بر فک ها و hypophosphatemia
• تشخیص و ارزیابی قبل و بعد از جراحی ناهنجاری های دهان و فک و صورت برای مثال شکستگی های dentoalveolar و فک پایین
• سنگ های غدد بزاقی (Sialolithiasis)
• سایر تشخیص ها و نیازهای درمانی

ویژگیهای پانورکس

• ایجاد تصاویر با کیفیت عالی به همراه کاهش چشمگیر دوز اشعه و کوتاهترین زمان تصویربرداری
• کاربری بسیار آسان شامل قابلیت انتخاب کیفیت تصاویر، تنظیمات برای پایین آوردن تأثیر اشعه بر روی شخص، قابلیت تصویربرداری سه بعدی (۳D) و توموگرافی با امکان قابلیت به روز رسانی عملکرد توموسنتر، حذف اختلالات تصویری ناشی از حرکت بیمار با سرعت بالای اسکن پانوراما (۹ ثانیه) و سفالو (۴ ثانیه)
• قابلیت ویرایش، ذخیره، ارسال و مدیریت تصاویر بر روی شبکه (HIS,RIS,PACS)

مزایای پانورکس

• پوشش کامل دندان ها و استخوان صورت
• دوز پایین تابش اشعه به بیمار
• راحتی انجام پروسه بر روی بیمار (قرار نگرفتن هیچگونه فیلمی در دهان بیمار)
• توانایی استفاده از آن در بیمارانی که نمی توانند دهان خود را باز کنند به طور مثال در اثر trismus
• نیاز به مدت زمان بسیار کوتاه برای ثبت تصاویر
• راحتی ذخیره سازی اطلاعات نسبت به روش های سنتی

نحوه عملکرد پانورکس

دستگاه به گونه ای طراحی شده است که می توان از بیمار ایستاده یا نشسته نیز تصویربرداری کرد. ابتدا تکنسین سر شما را در یک مرکز واحد قرار می دهد و این وضعیت را محکم تثبیت می کند. سپس یک بایت بلاکر در دهان شما قرار داده می شود تا از تراز مناسب دندان ها اطمینان حاصل شود. قرار گرفتن صحیح سر، دهان و دندان ها برای به دست آوردن یک تصویر واضح بسیار مهم است. درحالی که بازوی چرخان دستگاه در اطراف محیط سر شما حرکت می کند و تصاویر در حال گرفتن هستند، شما باید کاملاً بی حرکت بمانید. این روند معمولاً 12 تا 20 ثانیه طول می کشد.

نحوه آمادگی پیش از انجام پانورکس

ممکن است از شما خواسته شود که به عنوان یک اقدام احتیاطی برای محافظت از بدن خود در برابر پرتو ایکس، یک پیش بند سربی بپوشید. وجود هر نوع فلز در ناحیه ای که در حال تصویربرداری است، ممکن است باعث تداخل در روند کار شود.

بسیاری از آزمایشات تصویربرداری در دوران بارداری انجام نمی شوند تا جنین در معرض اشعه قرار نگیرد. در صورت نیاز به عکسبرداری با اشعه ایکس، اقدامات احتیاطی برای به حداقل رساندن تماس نوزاد با تشعشعات انجام می شود.

عوارض پانورکس

هیچ مشکل یا نگرانی برای انجام رادیولوژی وجود ندارد و میزان اشعه دریافتی با رعایت احتیاط هایی مانند پیشبند سربی دولایه آنقدر ناچیز خواهد بود که حتی قابل اندازه گیری نیز نیست. رادیولوژی دندان معمولاً در دوران شیردهی یا بارداری توصیه نمی شود.