بسیاری از افراد کمردرد دارند و کمردرد آنها حتی هنگام خواب نیز متوقف نمی شود. کمردرد و مشکلات خواب بر روی یکدیگر تأثیر می گذارند و این چرخه را ادامه می دهند. طبیعی است هنگامی که کمرتان درد میکند، نمی توانید راحت بخوابید و گاهی اوقات ممکن است هنگام خوابیدن درد بدتر شود چون در وضعیت درست نمی خوابید.در اینجا اقدامات ساده ای برای خواب بهتر با کمردرد و کاهش علائم کمردرد یاد می گیرید.

علت کمردرد در خواب چیست؟

کمردرد هنگام خواب یکی از مشکلات رایج است که می تواند کیفیت استراحت را کاهش داده و باعث خستگی در طول روز شود. این مشکل معمولاً ناشی از فشار غیرطبیعی روی ستون فقرات و عضلات اطراف آن است. عواملی مانند وضعیت نامناسب خواب، تشک بسیار نرم یا بسیار سفت، و آسیب های قبلی دیسک یا مفاصل کمر می توانند شدت درد را افزایش دهند. همچنین سبک زندگی کم تحرک و ضعف عضلات کمر و شکم می تواند زمینه درد را تشدید کند.

علت درد گودی کمر هنگام خواب

درد ناحیه گودی کمر، یا همان لوردوز کمری، اغلب در اثر وارد شدن فشار بیش از حد به مهره ها و عضلات پشت ایجاد می شود. علت درد گودی کمر هنگام خواب می تواند خوابیدن روی شکم یا استفاده از بالش های بلند باشد، زیرا این وضعیت ها باعث افزایش قوس کمر و تشدید درد می شوند. علاوه بر این، ضعف عضلات حمایت کننده ستون فقرات و سفتی عضلات پشت نیز فشار روی گودی کمر را بیشتر می کند.
برای کاهش درد گودی کمر در خواب، استفاده از تشک های با سفتی متوسط تا کمی سفت، قرار دادن بالش مناسب برای حمایت گردن و حفظ وضعیت مناسب خواب توصیه می شود. تمرینات تقویتی و کششی کمر و شکم قبل از خواب نیز می تواند فشار روی ستون فقرات را کاهش داده و کیفیت خواب را بهبود دهد.

انواع کمردرد شبانه

انواع مختلف کمردرد شبانه می توانند بر کیفیت خواب تأثیر بگذارند و شناسایی محل و علت درد به انتخاب روش های مناسب پیشگیری و درمان کمک می کند.

درد وسط کمر در خواب

درد وسط کمر در خواب اغلب ناشی از وضعیت نادرست بدن هنگام خوابیدن، تشک یا بالش نامناسب، کشیدگی عضلات یا مشکلات ستون فقرات مانند آرتروز و بیرون زدگی دیسک است. گاهی مشکلات داخلی مانند کلیه یا کیسه صفرا هم می توانند نقش داشته باشند. اصلاح وضعیت خواب و مراقبت از ستون فقرات معمولاً به کاهش این درد کمک می کند.

کمر درد هنگام خوابیدن به پشت

علت درد کمر هنگام خوابیدن به پشت معمولاً به وضعیت قرارگیری ستون فقرات و فشار وارده بر آن در این حالت بستگی دارد. در این وضعیت، اگر ستون فقرات در حالت طبیعی خود قرار نداشته باشد، فشار اضافی بر نواحی مختلف کمر وارد می شود که می تواند منجر به درد شود.

دلایل کمر درد هنگام خوابیدن به پشت:

• وضعیت نامناسب ستون فقرات
• تشک یا بالش نامناسب
• ضعف عضلات کمر و شکم
• مشکلات دیسک یا مفاصل فاست
• بیماری ها یا التهاب های ستون فقرات

درد بالای کمر در هنگام خواب

درد بالای کمر در هنگام خواب معمولاً ناشی از وضعیت نامناسب خواب، تشک یا بالش غیراستاندارد، تنش عضلانی یا مشکلات ستون فقرات است. برای کاهش این درد، انتخاب تشک با سفتی مناسب، استفاده از بالش حمایتی و حفظ وضعیت صحیح ستون فقرات در حین خواب اهمیت دارد. همچنین، کشش های ملایم و تقویت عضلات پشت و شانه می تواند به پیشگیری و کاهش درد کمک کند.

روش تشخیص علت کمردرد موقع خواب

تشخیص علت کمردرد هنگام خواب نیازمند بررسی دقیق سابقه پزشکی، علائم همراه و وضعیت خواب فرد است. پزشک معمولاً ابتدا با پرسش درباره محل درد، شدت، مدت زمان و عواملی که درد را تشدید یا کاهش می دهند، شروع می کند. سپس معاینه فیزیکی شامل بررسی انعطاف پذیری ستون فقرات، قدرت عضلات و وضعیت حرکتی انجام می شود.

روش های اصلی تشخیصکمردرد هنگام خواب عبارتند از:

بررسی سابقه پزشکی و الگوی خواب

پرسش درباره وضعیت خوابیدن، نوع تشک و بالش، فعالیت های روزانه و بیماری های زمینه ای.

معاینه فیزیکی ستون فقرات و عضلات کمر

ارزیابی انعطاف پذیری، قدرت عضلانی، حساسیت به لمس و نقاط دردناک.

آزمایش های تصویربرداری در صورت نیاز

استفاده از تصویربرداری مانند رادیوگرافی، ام آر آی یا سی تی اسکن برای بررسی دیسک ها، مفاصل و مشکلات ساختاری ستون فقرات.

آزمایش های عملکردی و عصبی

در صورت شک به فشار روی عصب ها، انجام تست های عصبی و ارزیابی عملکرد عضلات.

بررسی علل غیرستونی یا ارگان های داخلی

گاهی درد کمر شبانه ناشی از مشکلات دیگر بدن است، مانند سنگ کلیه، مشکلات گوارشی یا اختلالات مثانه، که باعث درد منتشر به ناحیه کمر می شوند و ربط مستقیم به ستون فقرات ندارند.

روش های پیشگیری از کمردرد هنگام خواب

انتخاب تشک مناسب

• آیا هنگامی که بیدار می شوید درد پایین کمر دارید؟ تشکتان کهنه و قدیمی شده است؟ توصیه می شود هر 5 یا 7 سال یکبار تشک خود را بررسی کنید و در صورتی که خراب شده است آن را عوض کنید. در پژوهش صورت گرفته توسط Journal of Applied Ergonomics تقریباً 63% از افراد گزارش کردند با تعویض سیستم خواب خود، بهبود قابل توجهی در وضعیت کمر داشته اند.
• اگر وضعیت مالی اجازه خرید تشک جدید می دهد این کار را انجام دهید. هنگام خرید تشک جدید کفش های خود را در بیاورید و با حالت مورد علاقه خود بر روی آن دراز بکشید و چند دقیقه بمانید تا مطمئن شوید پشتیبانی مناسبی برای کمرتان دارد و حالت بدن را خراب نمی کند. تشک سفت یا نیمه سفت معمولاً بهترین گزینه است.
• اگر نمی توانید تشک جدید بخرید، برای پشتیبانی بهتر، تخته یا ملافه بین تشک و چهارپایه چوبی زیر آن، قرار دهید یا موقتاً تشک خود را بر روی زمین پهن کنید و روی زمین بخوابید.
• هنگامی که به پشت می خوابید یک بالش در زیر زانوهای خود و هنگامی که به پهلو می خوابید یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید (شکل بالا).
• برای حفظ انحنای کمر در هنگام خواب، یک حوله لوله کنید و دور کمر خود پیچید و در جلو آن را گره بزنید.

احتیاط هنگام دراز کشیدن و بلند شدن از روی تخت

• هنگامی که به رختخواب میروید، بر روی لبه تخت بنشینید و دستان خود را برای پشتیبانی از وزن بدن بر روی تخت قرار دهید، زانوها را خم کنید و به پهلو و دراز بکشید.
• هنگام بلند شدن از تخت، ابتدا به پهلو بچرخید ، هر دو زانوی خود را خم کنید و با کمک دستان خود که بر روی تخت قرار گرفته است وزن خود را بالا بکشید (شکل بالا). از خم شدن به جلو از ناحیه کمر که باعث وارد آمدن فشار زیاد بر کمر می شود خودداری کنید.

• توصیه هایی برای خواب بهتر

• استراحت مفید است اما نباید بیشتر از یکی دو روز پس از آسیب کمر، در رختخواب دراز بکشید. این کار می تواند کمردرد را بدتر کند.
• اگر درد کمر شدید است و باید دراز بکشید، هرازگاهی بلند شوید و راه بروید. این کار سفتی و درد کمر را کاهش داده و به خواب بهتر شبانه کمک می کند.
• مصرف کافئین و الکل را محدود کنید به خصوص شب هنگام ، تا خواب بهتری داشته باشید.
• پیش از خوابیدن پرخوری نکنید. هرگز نباید پیش از خوابیدن نباید یک وعده غذای کامل و زیاد داشته باشید چرا که منجر به مشکلات گوارشی و مشکلات خواب می شود.
• تکنیک های آرام سازی ذهن مانند تنفس عمیق و شل کردن عضلات را امتحان کنید.

• اگر شب ها کمر دردتان بدتر می شود و حالت بدن تأثیری در کاهش آن ندارد به پزشک مراجعه کنید. ممکن است این کمردرد نشانه مشکل جدی تری باشد. از جمله مشکلات خیلی مهم که بیمار ابراز میدارد، درد در هنگام پهلو به پهلو شدن و خشکی صبحگاهی است که اکثرا نشانه آرتروز مهره های کمری است.

درمان کمردرد شبانه

درمان کمر درد در خواب بسته به علت و شدت درد می تواند متفاوت باشد و معمولاً شامل ترکیبی از روش های غیردارویی، دارویی و در موارد خاص مداخلات تخصصی است.

روش های غیر دارویی

• اصلاح وضعیت خواب و تشک مناسب: استفاده از تشک و بالش هایی که ستون فقرات را در حالت طبیعی نگه دارند، فشار روی مهره ها و عضلات کمر را کاهش می دهد.
• تمرینات تقویتی و کششی: تمرین های منظم برای تقویت عضلات کمر و شکم و کشش عضلات پشت می تواند درد شبانه را کاهش دهد و انعطاف پذیری ستون فقرات را بهبود بخشد.
• فیزیوتراپی و ماساژ: تکنیک های فیزیوتراپی و ماساژ درمانی می توانند تنش عضلانی را کاهش دهند و جریان خون را در ناحیه کمر بهبود بخشند.
• اصلاح سبک زندگی: کاهش وزن، افزایش فعالیت بدنی و پرهیز از نشستن طولانی مدت می تواند فشار روی کمر را کاهش دهد و به کاهش درد کمک کند.

روش های دارویی

مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی یا مسکن های سبک می تواند در کوتاه مدت درد را کاهش دهد، البته این روش باید تحت نظر پزشک انجام شود.

مداخلات تخصصی

در صورت عدم پاسخ به روش های غیرتهاجمی، پزشک ممکن است گزینه هایی مانند تزریق های تخصصی در مفاصل کمر یا روش های جراحی محدود را بررسی کند.

جمع بندی: چه زمانی برای کمردرد هنگام خواب به پزشک مراجعه کنیم؟

اکثر کمردردهای شبانه خفیف و گذرا هستند و با اصلاح وضعیت خواب، تشک مناسب و تمرینات ساده قابل کنترل می شوند، اما در مواردی مانند درد شدید یا مداوم، درد همراه با بی حسی یا ضعف در پاها، درد بعد از آسیب، یا وجود علائم غیرطبیعی مانند تب و کاهش وزن غیرقابل توضیح، مراجعه به پزشک ضروری است. تشخیص به موقع و درمان مناسب می تواند از پیشرفت مشکلات جدی جلوگیری کرده و کیفیت خواب و زندگی روزانه را بهبود دهد.

سوالات متداول در مورد علت کمردرد هنگام خواب

نسخه اصلی مطلب علت کمر درد شبانه و روش رفع کمر درد هنگام خوابیدن به پشت را در سایت دکتر علی نقره کار بخوانید.

---