آرتروز ستون فقرات یکی از شایع ترین بیماری های تخریب مفصل است که مهره ها و دیسک های بین آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در این بیماری، غضروف های محافظ بین مهره ها فرسوده شده و ممکن است خارهای استخوانی (استئوفیت) تشکیل شود، که منجر به درد، التهاب و کاهش انعطاف پذیری ستون فقرات می گردد. ستون فقرات شامل ۲۶ مهره است که با قرارگیری روی یکدیگر و اتصال توسط دیسک ها، علاوه بر محافظت از نخاع و اعصاب نخاعی، امکان ایستادن و انجام حرکات روزمره را فراهم می آورند. آرتروز ستون فقرات می تواند انجام فعالیت های تحمل کننده وزن مانند پیاده روی، و حتی امور روزمره ای مانند لباس پوشیدن یا حمام کردن را دشوار کند و کیفیت زندگی بیمار را کاهش دهد.
آرتروز ستون فقرات نوعی بیماری تخریب مفصل است که مهره ها و دیسک های بین آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در این بیماری، غضروف های محافظ بین مهره ها به تدریج فرسوده شده و کارکرد طبیعی مفاصل کاهش می یابد. علاوه بر این، تشکیل خارهای استخوانی یا استئوفیت ممکن است رخ دهد که باعث محدودیت حرکت، درد مزمن و التهاب در ناحیه ستون فقرات می شود. آرتروز ستون فقرات می تواند باعث کاهش انعطاف پذیری و قدرت بدنی شود و انجام فعالیت های تحمل کننده وزن مانند پیاده روی یا ورزش های سبک را دشوار کند.
تشخیص به موقع و مدیریت مناسب این بیماری با روش های غیرجراحی، شامل فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و تمرینات تقویتی، می تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
برای درک بهتر اینکه آرتروز ستون فقرات چیست و چرا برخی افراد بیش از دیگران به این بیماری مبتلا می شوند، مهم است با عوامل مؤثر در ایجاد این عارضه آشنا شویم.
۱. افزایش سن
با بالا رفتن سن، غضروف های محافظ بین مهره ها فرسوده می شوند و انعطاف پذیری ستون فقرات کاهش می یابد، که زمینه را برای بروز آرتروز فراهم می کند.
۲. فرسایش دیسک های بین مهره ای
دیسک ها به عنوان بالشتک بین مهره ها عمل می کنند و با گذر زمان ممکن است تحلیل رفته یا ترک خورده شوند، که فشار بیشتری بر مفاصل ستون فقرات وارد می کند و روند آرتروز را تشدید می کند.
۳. حرکات غیرعادی یا نامناسب ستون فقرات
حرکات مکرر یا نادرست در طول روز، مانند بلند کردن اجسام سنگین به روش اشتباه یا خم شدن طولانی مدت، می تواند فشار بر مهره ها را افزایش دهد و باعث تخریب مفاصل شود.
۴. عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلیل سابقه خانوادگی و ژنتیک، احتمال بیشتری برای ابتلا به آرتروز ستون فقرات دارند. استعداد ارثی در تحلیل غضروف ها و شکل گیری خارهای استخوانی نقش مهمی دارد.
۵. سبک زندگی و عادات روزمره
سبک زندگی کم تحرک، نشستن طولانی مدت، اضافه وزن و تغذیه نامناسب می تواند فرایند فرسایش ستون فقرات را تسریع کند و خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهد.
علائم و نشانه های آرتروز ستون فقرات معمولاً در زمان هایی که فعالیت جسمانی کاهش یافته یا بعد از بیدار شدن از خواب تشدید می شوند. درد در ناحیه گردن یا پایین کمر شایع ترین علامت این بیماری است و اغلب اولین نشانه ای است که بیماران تجربه می کنند.
سایر علائم آرتروز ستون فقرات شامل موارد زیر است:
شناخت به موقع این علائم و مشاوره با پزشک می تواند در تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب آرتروز ستون فقرات تأثیرگذار باشد و از پیشرفت سریع بیماری جلوگیری کند.
شایع ترین نوع خطر در بروز آرتروز ستون فقرات اختلالی است که به علت از بین رفتن غضروف بین مفاصل فاست و به دنبال بالا رفتن سن به وجود می آید. این اختلال می تواند باعث بروز سایر بیماری های ستون فقرات از قبیل زائده های استخوانی وتنگی کانال نخاعیشود. علاوه بر بالا رفتن سن و رسیدن به دوران پیری عوامل زیر نیز در بروز آرتروز ستون فقرات نقش دارند:
پزشک یک سابقه پزشکی از شما می گیرد و معاینه فیزیکی را انجام می دهد تا ببیند آیا فرد دچار درد، حساسیت به لمس، از دست دادن حرکت شامل گردن یا پایین کمر است یا علائم نشانه دهنده علائم درگیر شدن عصب از جمله ضعف، تغییرات بازتابی یا از دست دادن حس می باشد یا خیر. پزشک ممکن است برخی آزمایشات خاص دیگر را برای تشخیص آرتروز ستون فقرات انجام دهد. این آزمایش ها عبارتند از:
📌 برای مشاوره تخصصی در زمینه آرتروز گردن ، درمان آرتروز زانو و آرتروز کمر می توانید با کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر سلمان فلاح در اصفهان تماس بگیرید.
📞 شماره تلفن: 91011414 - 031
💬 واتساپ: ۰۹۳۰۳۹۷۰۰۲۰ (همراه با شرح حال دقیق و مدارک پزشکی)
✨ بهترین برنامه درمانی متناسب با وضعیت شما ارائه می شود.
اغلب برنامه های درمانی آرتروز ستون فقرات ترکیبی از چند روش هستند و بر اساس ارزیابی عواملی مانند شدت بیماری، مفاصل درگیر، ماهیت علائم بیمار، سایر بیماری ها، سن، شغل، سبک زندگی و فعالیت های روزمره تنظیم می شوند.
استفاده از طب سوزنی به عنوان درمان مکمل می تواند درد مفاصل کمر را کاهش دهد. این روش با آزادسازی عضلات دچار گرفتگی و خشکی و تحریک تولید اندورفین، مسکن طبیعی بدن، باعث تسکین درد و بهبود حرکت ستون فقرات می شود.
درمان کایروپراکتیک شامل دستکاری، متحرک سازی و کشش غیرفعال ناحیه باسن و ستون فقرات است. این روش می تواند فشار روی مفاصل را کاهش داده و انعطاف پذیری ستون فقرات را بهبود بخشد.
اوزون درمانی با فعال سازی سیستم آنتی اکسیدان درونی بدن، به کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از التهاب مزمن کمک می کند. تزریق صحیح اوزون به صورت درون دیسی، درون عضلانی یا از طریق عروق خونی باعث ایجاد پاسخ درمانی دستگاه بیولوژیک و کاهش درد می شود. این روش در کنار سایر درمان های غیرجراحی ستون فقرات، مانند درمان تنگی کانال نخاعی با لیزر و طب فیزیکی، می تواند گزینه ای مؤثر برای مدیریت درد و حفظ عملکرد ستون فقرات باشد.
دستگاه تی ان اس جریان الکتریکی ملایمی به ناحیه کمر منتقل می کند و با تحریک فیبرهای عصبی پوست، انتقال سیگنال های درد از مفاصل مبتلا را کاهش می دهد.
تمرینات هدفمند برای تقویت عضلات پشتیبان کمر و بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات نقش مهمی در کاهش درد و پیشگیری از پیشرفت بیماری دارند. تمامی حرکات و تمرینات باید تحت نظر پزشک و طبق برنامه مشخص انجام شوند.
مداخلات غیرجراحی در کلینیک های طب فیزیکی ، شامل تمرینات تخصصی، روش های دستی و تجهیزات کمکی، می توانند توان حرکتی ستون فقرات را بهبود بخشند و درد را کاهش دهند.
نکته:
در مواردی که بیمار دچار انگشت چکشی پا است، این عارضه ممکن است با مشکلات ستون فقرات و نحوه راه رفتن مرتبط باشد. در مراحل اولیه، انگشت چکشی نرم و انعطاف پذیر است و با اصلاح وضعیت پا و اقدامات غیرجراحی در کلینیک طب فیزیکی می توان علائم آن را کنترل کرد. در صورت تأخیر در درمان، انگشت سفت و خشک شده و ممکن است نیاز به مداخله جراحی پیدا کند.
علاوه بر روش های فوق، رعایت سبک زندگی سالم، حفظ وزن مناسب، تغذیه متعادل و اجتناب از حرکات نامناسب ستون فقرات، مکمل مهمی برای کاهش علائم و پیشگیری از پیشرفت آرتروز ستون فقرات هستند.
بله، درمان آرتروز ستون فقرات به کاهش درد، بهبود حرکت و پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک می کند و شامل روش های غیرجراحی، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب و در موارد خاص جراحی است.
برخی روش های طب سنتی مانند استفاده از گیاهان ضد التهاب، ماساژ تخصصی و روغن های طبیعی می توانند به تسکین درد و بهبود انعطاف پذیری کمک کنند، اما بهتر است همراه با درمان های پزشکی مدرن استفاده شوند.
درد موضعی، خشکی و کاهش انعطاف پذیری ستون فقرات از مهم ترین علائم این بیماری هستند.
بله، عوامل ژنتیکی می توانند استعداد ابتلا به آرتروز را افزایش دهند، اما سبک زندگی و مراقبت های بدنی نقش مهمی در پیشگیری دارند.
تمرینات تقویتی و کششی می توانند عضلات پشتیبان ستون فقرات را تقویت کرده و فشار روی مفاصل را کاهش دهند، به همین دلیل ورزش منظم یکی از بخش های مهم مدیریت بیماری است.
بله، وزن اضافی فشار بیشتری بر مهره ها و دیسک ها وارد می کند و فرسایش مفاصل را تسریع می کند.
افراد بالای ۵۰ سال، کسانی که سابقه خانوادگی دارند، افراد کم تحرک یا کسانی که شغل های سنگین دارند، بیشتر در معرض ابتلا هستند.
بله، دریافت کافی این مکمل ها می تواند به حفظ سلامت استخوان ها و کاهش خطر پیشرفت آرتروز ستون فقرات کمک کند.
در برخی موارد، فرسایش شدید مهره ها و دیسک ها ممکن است باعث فشار روی نخاع و اعصاب شود و بی حسی، ضعف یا درد ارجاعی در اندام ها ایجاد کند.
بله، این روش ها می توانند درد را کاهش دهند، فشار روی مفاصل و اعصاب را کمتر کنند و بهبود حرکت ستون فقرات را تسهیل کنند.