انقباض کپسولی پروتز یکی از شایع ترین عوارض جراحی پروتز سینه است که می تواند شکل ظاهری سینه و حتی احساس راحتی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. این عارضه زمانی رخ می دهد که بافت فیبروزی اطراف پروتز بیش از حد منقبض شود و باعث سفتی، درد یا تغییر فرم سینه گردد. اهمیت شناخت این مشکل در پیشگیری، تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب نهفته است. در ادامه، دلایل بروز انقباض کپسولی، زمان وقوع، روش های پیشگیری، تشخیص و درمان آن بررسی خواهد شد.

چرا انقباض کپسولی در پروتز سینه اتفاق می افتد؟

تئوری های مختلفی وجود دارد که همه آن ها نقش مهمی در شکل گیری انقباض کپسولی دارند. بدن انسان باهوش است و سیستم ایمنی فرد می داند چه زمانی یک جسم خارجی در بافت ها قرار داده شده است. به منظور جداسازی ایمپلنت، بدن یک کیسه یا کپسول از بافت اسکار در اطراف آن ایجاد می کند تا آن را محصور کند. کپسول اطراف ایمپلنت سینه یک بافت طبیعی است که می تواند مفید باشد. با این حال، اگر آن کپسول منقبض یا ضخیم شود، ممکن است ایمپلنت را فشرده و بد شکل کند. این انقباض همان چیزی است که باعث درد، جابه جایی پروتز سینه ، و سفت شدن سینه می شود. برخی از افراد بیش از دیگران مستعد ایجاد انقباض کپسولی هستند. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اگر انقباض کپسولی با ایمپلنت های سینه ایجاد شود، ممکن است با جایگزینی آن دوباره عود کند؛ زیرا این روشی است که بدن با اجسام خارجی برخورد می کند.

انقباض کپسولی می تواند در اطراف هر نوع ایمپلنت سینه (هم سالین و هم سیلیکون) اتفاق بیفتد. گاهی اوقات به دلیل مشکلات بعد از عمل، مانند عفونتی که در حین جراحی ایمپلنت به طور پنهانی وارد می شود، ایجاد خواهد شد. اما سایر مسائل پس از عمل، مانند سروما (تجمع سرم خون در ناحیه جراحی) یا هماتوم (تجمع خون در زیر پوست)، نیز می توانند در ایجاد انقباض کپسولی نقش داشته باشند. در چند سال اخیر، مطالعاتی انجام شده است که نشان می دهد تشکیل یک بیوفیلم (باکتری ها و ترشحات آن ها) روی ایمپلنت به شکل گیری انقباض کپسولی کمک می کند.

انقباض کپسولی پروتز سینه چه زمانی اتفاق می افتد؟

انقباض کپسولی می تواند در هر زمانی پس از جراحی ایمپلنت رخ دهد. گاهی تنها ۱۲ ماه بعد از عمل ایجاد می شود و در برخی موارد ممکن است سال ها طول بکشد تا ظاهر شود.

چگونه می توان از انقباض کپسولی پروتز سینه پیشگیری کرد؟

مطالعات زیادی در مورد انقباض کپسولی انجام شده است. عاملی که بیشترین شواهد را دارد، محل قرارگیری ایمپلنت در حین جراحی است. قرار دادن ایمپلنت سینه زیر عضله حدود ۴٪ بروز انقباض کپسولی دارد، در حالی که قرار دادن آن زیر غده ای (بالای عضله) بین ۱۴ تا ۲۰٪ گزارش شده است. شواهد نشان می دهد که ایمپلنت های با سطح بافت دار شیوع کمتری دارند و ماساژ ایمپلنت بعد از عمل می تواند احتمال انقباض کپسولی را کاهش دهد. همچنین، رادیوتراپی یک عامل افزایش دهنده خطر انقباض کپسولی در بیمارانی است که بازسازی ایمپلنت انجام داده اند. آسان تر کردن فعالیت های بدنی و خودداری از آسیب یا ضربه به سینه نیز در حفظ جایگاه ایمپلنت مؤثر است. توجه به این نکات به بیماران کمک می کند تا برخی از معایب پروتز سینه مانند انقباض کپسولی را به حداقل برسانند.

انقباض کپسولی پروتز سینه چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص انقباض کپسولی بیشتر بر اساس معاینه بالینی انجام می شود، اما مطالعات تصویربرداری مانند MRI می توانند دید دقیق تری از وضعیت پروتز و بافت اطراف آن ارائه دهند. اغلب، انقباض کپسولی با پارگی ایمپلنت همراه است. شدت انقباض کپسولی را می توان با استفاده از مقیاس بیکر طبقه بندی کرد. در مواردی که انقباض کپسولی شدید باشد، ممکن است باعث تغییر شکل پروتز و افتادگی سینه بعد از پروتز شود که نیاز به بررسی و درمان توسط جراح متخصص دارد. این طبقه بندی شامل چهار درجه است:

1. درجه I: سینه نرم است و طبیعی به نظر می رسد و کپسول انعطاف پذیر است.
2. درجه II: سینه طبیعی به نظر می رسد، اما لمس آن تا حدودی سخت است.
3. درجه III: سینه سفت است، دارای مقداری انحراف ناشی از انقباض است، یا سینه به شکل گرد در می آید، یا ایمپلنت به طور کلی به سمت بالا متمایل می شود.
4. درجه IV: مشابه درجه III اما با سخت شدن بیشتر کپسول و درد همراه است.

انقباض کپسولی پروتز سینه چگونه درمان می شود؟

به طور کلی دو دسته روش برای درمان این مشکل استفاده می شود؛ روش های غیرجراحی و روش های جراحی.

روش های غیرجراحی درمان انقباض کپسولی پروتز سینه

این روش ها به اندازه روش های جراحی کارساز نیستند. اما می توانند برای درجه II یا III انقباض کپسول در پروتز سینه کاربردی باشند. این روش ها عبارتند از:

• استفاده از امواج صوتی برای نرم کردن پستان
• مصرف ویتامین E به صورت خوراکی
• استفاده از لکوترین های ضد التهاب مانند مونته لوکاست

روش های جراحی درمان انقباض کپسولی پروتز سینه

1. کپسولوتومی: در طول کپسولوتومی، جراح ایمپلنت موجود و کپسول بافت اطراف آن را برمی دارد و ایمپلنت جدیدی را که در ورقه ای از مواد ماتریکس پوستی (جایگزین پوستی که عمدتاً از کلاژن ساخته شده است) پیچیده شده، وارد می کند. مواد ماتریکس پوستی یک لایه محافظ اضافی ایجاد می کنند و بدن یک کپسول جدید از بافت اسکار در اطراف آن تشکیل می دهد.
2. کپسولوتومی باز: در طول کپسولوتومی باز، جراح سعی می کند با ایجاد برش های کوچک کپسول بافت اطراف ایمپلنت را باز کند و همچنین ممکن است مقداری از کپسول را بردارد. هدف این است که کپسول باز شود و به ایمپلنت فضای بیشتری برای حرکت بدهد. در برخی موارد، جراح ایمپلنت را نیز برمی دارد و آن را با ایمپلنت جدید جایگزین می کند.
3. بازسازی اتولوگ: در طی بازسازی اتولوگ، جراح ایمپلنت را برمی دارد و سینه را با یک فلپ بافت پیوند شده از ناحیه دیگری از بدن، مانند شکم یا باسن، بازسازی می کند. مزیت مهم این روش این است که خطر عود انقباض کپسولی را از بین می برد، زیرا کپسول بافتی در اطراف فلپ تشکیل نمی شود. با این حال، بازسازی اتولوگ یک جراحی پیچیده تر با زمان بهبودی طولانی تر نسبت به کپسولوتومی یا کپسولوتومی باز است.

جمع بندی: با مراقبت از سفت شدن سینه بعد از پروتز جلوگیری کنید

انقباض کپسولی پروتز عارضه ای است که می تواند نتیجه نهایی جراحی پروتز سینه را تحت تأثیر قرار دهد، اما با رعایت مراقبت های بعد از عمل و پیگیری توصیه های پزشک قابل پیشگیری است. توجه به علائمی مانند درد، تغییر شکل یا سفت شدن سینه بعد از پروتز و مراجعه به پزشک در مراحل اولیه، کمک می کند از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود. در نهایت، انتخاب جراح باتجربه، رعایت نکات مراقبتی و معاینات منظم بعد از جراحی، بهترین راه برای حفظ نتایج طبیعی و ماندگار پروتز سینه خواهد بود.

نسخه اصلی مطلب انقباض کپسولی در پروتز سینه به چه شرایطی گفته میشود؟ را در سایت دکتر سید محمد رضا حکیمیان بخوانید.

---