عوامل خطرناک تغییر پذیری که بر بروز سرطان پستان موثر هستند

دکتر سید محمد رضا حکیمیان [ بورد جراحی و فلوشیپ جراحی سرطان ]آدرس وب سایت : www.drhakimian.com
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان توحید میانی ، کوچه 23 تلفن مطب : 36294896 - 031

سرطان پستان هنگامی ایجاد می شود که DNA در سلول های پستان جهش یافته یا تغییر می یابد و عملکرد های خاصی که رشد و تقسیم سلولی را کنترل می کنند، غیر فعال می شوند. در بسیاری موارد این سلول های جهش یافته می میرند یا مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می گیرند. اما برخی از سلول ها از سیستم ایمنی فرار می کنند، رشد کرده و توموری در پستان ایجاد می نمایند. در حالی که ممکن است علت دقیق سرطان پستان یک فرد نا شناخته باشد، برخی عوامل خطر به شدت با این بیماری در ارتباط هستند، از جمله چاقی و مصرف زیاد الکل.

عوامل خطر عمومی و کلی ابتلا به سرطان سینه

• سالخوردگی: زنان بالای 60 سال با احتمال بالا تری به سرطان سینه مبتلا می شوند. تنها حدود 10 تا 15 درصد مبتلایان به سرطان سینه، از بین زنان زیر 45 سال می باشد. البته، این موضوع ممکن است در نژاد ها و قومیت های مختلف، متفاوت باشد.
• جنسیت: اگر چه هر ساله تعدادی از مردان مبتلا به سرطان سینه تشخیص داده می شوند، اما سرطان سینه 100 برابر بیشتر در خانم ها شایع است.

تأثیر سبک زندگی بر ابتلا به سرطان سینه

• سبک زندگی بدون فعالیت: فعالیت بدنی در قالب یک ورزش منظم به مدت 4 تا 7 ساعت در هفته ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک کند.
• نوشیدن زیاد الکل: استفاده از الکل با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در ارتباط است. این خطر با افزایش مصرف مقدار الکل افزایش می یابد.

درمان های قبلی و تأثیر آن بر ابتلا به سرطان سینه

• قرص های ضد بارداری: استفاده از دارو های ضد بارداری خوراکی طی 10 سال گذشته ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. این ریسک پس از متوقف شدن مصرف قرص ها، کاهش می یابد.
• هورمون درمانی بعد از یائسگی (PHT): استفاده از هورمون درمانی ترکیبی بعد از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد. همچنین، هورمون درمانی ترکیبی موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان در مراحل پیشرفته تر خواهد شد.
• قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES): استفاده از DES در گذشته، دارویی که از سال 1940 تا 1971 برای جلوگیری از سقط جنین به زنان باردار داده می شد، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. زنانی که مادرانشان در دوران بارداری، DES مصرف کرده اند نیز ممکن است کمی با خطر ابتلا به سرطان سینه مواجه باشند.
• قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی: افرادی که در کودکی یا بزرگسالی رادیوتراپی در قفسه سینه را به عنوان درمانی برای دیگر سرطان ها دریافت کرده اند، ریسک بالا تری در ابتلا به سرطان سینه دارند.
• می توان ریسک فاکتور های سرطان سینه را به گونه دیگر نیز در دو دسته قابل تغییر و قابل کنترل و غیر قابل تغییر و غیر قابل کنترل تقسیم بندی نمود.

عوامل خطر سرطان سینه که می توان آن ها را تغییر داد

برخی از عوامل خطر سرطان پستان ارتباط مستقیمی با سبک زندگی ما دارند. با توجه بیشتر به این عوامل و داشتن نظارت بر سبک زندگی و ترک عادت های اشتباه می توان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش داد. این عوامل قابل کنترل عبارتند از:

1. عدم فعالیت فیزیکی
2. اضافه وزن یا چاقی بعد از یائسگی
3. مصرف هورمون
4. سابقه بارداری
5. نوشیدن الکل
6. تحقیقات نشان می دهد عوامل دیگری مانند استعمال سیگار، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و تغییرات در هورمون ها به علت شیفت کاری شب می تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.

عوامل سرطان پستان؛ عوامل اصلاح شونده و قابل تغییر

برخی از عوامل سرطان پستان به سبک زندگی افراد مربوط می شود. این عوامل را می توان با افزایش آگاهی برطرف نمود. در ادامه به مهم ترین عوامل سرطان پستان مرتبط با سبک زندگی افراد اشاره خواهیم کرد.

نداشتن تجربه بارداری در طول دوران زندگی

حاملگی و بچه دار شدن، خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد. به طور کلی، بانوانی که در طول زندگی خود بارداری را تجربه نکرده باشند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. البته تجربه اولین بارداری در سنین بالای ۳۰ سال را نیز می توان به عنوان یکی از عوامل سرطان پستان در نظر گرفت.
افزایش تعداد حاملگی ها در طول زندگی و باردار شدن در سنین پایین، نقش موثری در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه دارند. باید اشاره کرد که افزایش تعداد دوره های قاعدگی بانوان می تواند به عنوان عوامل سرطان پستان به حساب آید. در دوران بارداری، چرخه های قاعدگی قطع می گردند. بنابراین کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان را می توان به کم شدن تعداد چرخه های قاعدگی در زنان مرتبط دانست.

مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی

بر اساس مطالعات، لازم است مصرف دارو های ضد بارداری خوراکی را از عوامل سرطان پستان برشمرد. تجربه نشان می دهد که خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که از این دارو ها مصرف نکرده اند، کم تر از بانوانی است که از آن ها استفاده می کنند. البته لازم است این نکته را یادآوری کنیم که در صورت قطع مصرف قرص ها، خطر از بین خواهد رفت.

هورمون درمانی بعد از یائسگی

افرادی که از روش های ترکیبی هورمون درمانی استفاده می کنند، در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار می گیرند. البته معمولا با قطع این روش درمانی، احتمال ابتلا به سرطان سینه کاهش پیدا می کند. به طوری که معمولا شانس ابتلای افراد به این بیماری، پنج سال پس از توقف درمان به حالت عادی خواهد رسید.

شیردهی به نوزاد

برخی از مطالعات ثابت کرده اند که شیردهی به نوزاد خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می دهد. البته این مزیت برای مادرانی که به مدت یک و نیم تا دو سال شیردهی به نوزاد را ادامه می دهند، محسوس تر خواهد بود.

نوشیدن الکل

یکی از مهم ترین عوامل سرطان پستان که به سبک زندگی افراد ارتباط دارد، نوشیدن الکل است. در اصل، استفاده از الکل به وضوح با افزایش شانس ابتلا به سرطان پستان مرتبط می شود. هر چه میزان مصرف الکل و نوشیدنی های الکلی بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان سینه نیز افزایش می یابد.

سیگار کشیدن به عنوان یکی از عوامل ابتلا به سرطان پستان

شاید بتوان یکی از عوامل سرطان پستان را کشیدن سیگار و مصرف نیکوتین دانست. البته میزان تاثیر این فاکتور خطر زا در زنان با سابقه خانوادگی سرطان پستان، بیشتر است. برای بانوانی که از سنین جوانی شروع به مصرف سیگار می کنند، خطر ابتلا به سرطان پستان بیشتر خواهد بود.
لازم است بدانید که حتی پس از ترک سیگار نیز افراد به مدت ۲۰ سال در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. بنابراین بهتر است از کشیدن سیگار تا حد امکان دوری کنید.

افزایش وزن بیش از حد

چاقی و اضافه وزن بیش از حد را می توان یکی از مهم ترین عوامل سرطان پستان در نظر گرفت. معمولا بانوان پس از رسیدن به دوران یائسگی، دچار اضافه وزن و چاقی می شوند. به همین دلیل نیز ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار گیرند. به این ترتیب، حتی برای افرادی که قبل از سنین یائسگی قرار دارند، کنترل وزن و از بین بردن چربی های اضافی بدن می تواند به کاهش احتمال ابتلا به سرطان پستان کمک کند.

ابتلا به دیابت کنترل نشده

یکی از موثر ترین عوامل سرطان پستان، ابتلا به بیماری دیابت است. بر اساس تحقیقات انجام شده، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه در بانوان مبتلا به دیابت، حدود 40 درصد بیشتر است. البته در صورتی که این بیماری به صورت کنترل نشده باقی بماند.
به طور کلی، دیابت بر متابولیسم بدن تاثیر گذاشته و می تواند به تهاجمی تر شدن بیماری کمک کند. به همین دلیل، معمولا در افراد مبتلا به دیابت، موارد ابتلا به سرطان پستان تهاجمی بیشتر مشاهده می شود. کمک گرفتن از یک پزشک مجرب می تواند بسیاری از مشکلات جانبی در این زمینه را برطرف نماید.

فعالیت های بدنی

انجام ورزش و داشتن و فعالیت های بدنی در طول روز به شکل قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می دهد. بنابراین اگر قصد دارید عوامل سرطان پستان را در خود تضعیف نمایید، بهتر است ورزش را به عنوان بخشی از برنامه زندگی خود در نظر داشته باشید.