کالیکتازی چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

کلیه ها مهم ترین ارگان در تنظیم میزان آب و مواد معدنی در خون و حفظ ثبات داخلی بدن به حساب می آیند. میزان آب، نمک و مواد نیتروژن دار (اوره و اسید اوریک) خون توسط کلیه ها با مکانیسمی دقیق کنترل و تنظیم می شود.

کالیس کلیه جایی است که تجمع ادرار از آنجا آغاز می شود و هر کلیه دارای ۶ تا ۱۰ کالیس می باشد. کالیس کلیه، محفظه هایی هستند که از طریق آنها ادرار عبور می کند و در لبه ی خارجی کلیه های شما قرار دارند. کالیس های کوچک، رأس هرم های کلیوی را احاطه کرده اند. کاليس هاي فرعي، لوله هايي هستند که ادرار را دريافت مي کنند و از به هم پيوستن آنها کاليس هاي اصلي و در نهايت ميزناي (حالب) ساخته مي شود.کالیکتازی وضعیتی است که در آن کالیس های کلیه تحت تأثیر قرار می گیرند و با مایع اضافی متسع و متورم می شوند. معمولاً به دلیل بیماری دیگری مانند عفونت دستگاه ادراری (UTI) ایجاد می شود که بر کلیه ها تأثیر می گذارد. تنها راه شناسایی بیماری کالیکتازی در افراد مبتلا استفاده از آزمایش تشخیصی می باشد. در حقیقت، بسیاری از افراد مبتلا به کالیکتازی تا زمانی که برحسب دلایل دیگر آزمایش انجام ندهند، متوجه شرایط خود نمی شوند، لذا توصیه می شود که افراد جهت بررسی سلامت خود و جلوگیری از پیشرفت مشکلات جدی، انجام چکاپ های دوره ای را فراموش نکنند تا سلامتیشان به خطر نیفتد.

بخش های کالیس کلیه

این سیستم از حجره های کوچکی تشکیل شده است که به هم پیوسته و حجره های بزرگتری را تشکیل می دهند و در نهایت حجره های بزرگتر نیز یکی شده و لگنچه کلیه یا همان پلویس را به وجود می آورند. به این حجره ها اصطلاحاً «کالیس» گفته می شود. کالیس های کلیه به سه بخش تقسیم می شوند:

• کالیس فوقانی
• کالیس میانی
• کالیس تحتانی

علت کالیکتازی

کالیکتازی معمولاً به دلیل مشکلاتی ایجاد می شود که کلیه های شما را تحت تأثیر قرار می دهد، مانند:

1. سرطان مثانه
2. انسداد کلیه (معمولاً به دلیل نقص مادرزادی)
3. فیبروز کلیه
4. تومورها یا کیست ها
5. تجمع ادرار که به عنوان هیدرونفروز نیز شناخته می شود.
6. عفونت کلیه
7. سنگ کلیه
8. سل کلیوی یا اورولوژیک
9. سرطان کلیه
10. IMP
11. انسداد مجاری ادراری (UTO)

علائم کالیکتازی

کالیکتازی به تنهایی هیچ علامتی ایجاد نمی کند. با این حال، ممکن است علائم مرتبط با بیماری ایجاد کننده آن را داشته باشید. علائم شایع مشکلات کلیوی عبارتند از:

• خون در ادرار
• درد یا حساسیت شکم
• مشکلات ادرار
• افزایش میل به ادرار کردن
• چرک در ادرار
• ادرار کثیف

تشخیص کالیکتازی

کالیکتازی اغلب همزمان با دیگر شرایط مربوط به کلیه تشخیص داده می شود. در ابتدا پزشک سؤالاتی در مورد علائم خواهد پرسید. همچنین، ممکن است برای بررسی تورم و حساسیت در ناحیه اطراف کلیه ها، معاینه فیزیکی انجام دهد، و برای اطمینان، از آزمایشات تشخیصی زیر استفاده کند:

1_ سیتوسکوپی

در این آزمایش از یک دوربین استفاده می شود که از راه مجرای ادرار وارد بدن شده و مثانه و کلیه ها را مورد بررسی قرار می دهد.

2_ سونوگرافی

سونوگرافی شکم می تواند به شناسایی مایعات اضافه یا اشیاء خارجی در کلیه های شما کمک کند.

3_ اوروگرافی

در این آزمایش از سی تی اسکن و یک ماده حاجب استفاده می شود تا نمایی از کلیه ها فراهم شود.

4_ آزمایش ادرار

عوارض کالیکتازی

در صورت عدم درمان، شرایطی که باعث کالیکتازی می شود می تواند منجر به عوارضی از جمله نارسایی کلیه شود. این زمانی اتفاق می افتد که کلیه های شما غیر قابل ترمیم آسیب ببینند. بسته به آسیب، ممکن است نیاز به پیوند کلیه یا دیالیز داشته باشید.

درمان کالیکتازی

درمان کالیکتازی به علت آن بستگی دارد. گزینه های درمانی برای مشکلات شایع کلیوی عبارتند از:

1. آنتی بیوتیک برای عفونت
2. جراحی برای برداشتن تومورها یا سنگ کلیه
3. لوله های نفروستومی یا کاتتر برای تخلیه ادرار