سرطان پستان در زنان ـ قسمت دوم

دکتر مهرداد رضایی [ متخصص جراحی عمومی ]آدرس وب سایت : www.drmehrdadrezaie.ir
آدرس مطب : تهران ، خيابان ولیعصر ، بالاتر از ميدان ونک ، ابتدای خيابان شریفی ، پلاک ٥٢ ، واحد ٢ تلفن مطب : 88658762 - 021

كشف اولیه و زودرس سرطان پستان :
توموری كه باسایز كوچك تشخیص داده می‏شود بیشتر قابل درمان است و شانس بقای عمر را بالا می‏برد. زنان باید هرگونه علائم جدید كه در پستانهایشان مشاهده می‏كنند در اسرع وقت به پزشك گزارش نمایند.

پیشگیری :
به استفاده از معیارهایی كه بتوان فاكتورهای خطر شناخته شده در توسعه و پیشرفت یك بیماری را تغییر داد پیشگیری اولیه اطلاق می‏گردد. یك شیوه برتر، سعی در پیشگیری از تكامل بیماری است كه پیشگیری ثانویه نامیده می‏شود. پیشگیری ثانویه در مورد سرطان پستان عبارت است از غربالگری پستان به منظور كشف و درمان سرطان در اسرع وقت تا خطر انتشار بیماری و مرگ را كاهش دهد.

همان گونه كه به عرض رساندم حتما معاینات مرتب پستان بهترین راه پیشگیری از خطرات این بیماری است و بهترین طریق برای جلوگیری از مرگ ومیر است.خانمهای جوان هرماه یكبار و خانمهای میان سال هرهفته یكبارقبل از خواب میبایست پستانهای خود را معاینه كنند ودر صورت كشف توده ای غیر عادی بلافاصله باید به پزشك متخصص جراحی مراجعه نماید.

غربالگری :
غربالگری به این معنی است كه درجمعیت زنان سالم، حتی قبل از آن كه هرنوع علائمی درپستان تظاهر كند بتوان با انجام آزمایشات و معاینه، تغییرات غیر طبیعی را كشف نمود و تصمیمات لازم را جهت درمان بكار گرفت. روش‏های غربالگری عبارتند از :
1- ماموگرافی سالانه درزنان 40 ساله ومسن‏تر
2- معاینه پستان‏ها توسط زنان به صورت ماهیانه ازسن 20سالگی (بهترین زمان معاینه پس از قاعدگی و پیش از تخمك‏گذاری است یعنی بین پاك شدن از خونریزی تا14 روز مانده به قاعدگی بعد)
3- معاینه بالینی پستان توسط پزشك در زنان 20 تا40 ساله، هرسه سال و در زنان مسن‏تر از 40 سال ، هرسال

انواع روش‏های درمان :
درمان‏های متفاوتی برای سرطان پستان وجود دارد:
- جراحی
- پرتو درمانی
- درمان كمكی (هورمون درمانی- شیمی درمانی)

1- جراحی :
جراحی محافظتی پستان :
درمان قطعی پس از صحبت كردن بیمار با پزشك و در نظر گرفتن یك سری از فاكتورها مثل اندازه توده نسبت به اندازة پستان، محل تومور، مرحله و درجة تومور و تمایل بیمار در پذیرفتن درمانهای اضافی به همراه جراحی مشخص می‏گردد.
اغلب تومورهای كوچك كه طی برداشتن قسمتی از بافت پستان خارج می‏شوند اثر قابل توجهی روی ظاهر پستان نمی‏گذارند و جای برش پوستی بر پوست جزئی خواهد بود اما در مورد تومورهای بزرگ بخصوص اگر یك قسمت كامل پستان، برداشته شود ممكن است از دست دادن واضح بافت پستان نمایان شود.

برداشتن پستان ( ماستكتومی ) :
ماستكتومی به خارج كردن كامل بافت پستان كه در برگیرندة پوست روی پستان همراه با نوك پستان و آرئول (هالة اطراف پستان) نیز می‏باشد، اطلاق می‏گردد.
تنها در ماستكتومی زیر پوستی می‏باشد كه پوست پستان بدون عیب و به صورت دست نخورده روی پستان در حالی كه بافت پستان خارج می‏شود می‏ماند.
1- ماستكتومی ساده یا كامل: این عمل شامل برداشتن تمام نسج پستان كه به طرف زیر بازو كشیده می‏شود و نوك پستان و هاله و پوست اطراف آن می‏باشد.
2- ماستكتومی نسبتاً وسیع: علاوه بر بافت های پستان كه در جریان ماستكتومی ساده برداشته می‏شوند یكی از عضلات جدار قفسة سینه و قسمت‏های كوچك و بزرگ عضلاتی كه از زیر بغل می‏گذرند و از دنده‏ها به سمت لبة شانه كشیده می‏شوند، برداشته می‏شوند.
3- ماستكتومی كاملاً وسیع: علاوه بر ماستكتومی نسبتاً وسیع غدد لنفاوی نیز برداشته می‏شود.

برداشتن غدد لنفاوی :
در حال حاضر عقیده بر این است كه درگیری غدد لنفاوی (یعنی درنمونه برداری از غدد سلول سرطانی مشاهده شود) علامتی بر گسترش بیماری در سراسر بدن می باشد. برداشتن جراحی ممكن است كه برای بهبود علائم و تسكین آن مفید باشد اما الزاماً اثری در جهت افزایش بهبودی و درمان ندارد.

2 - اشعه درمانی ( پرتو درمانی )
پرتو درمانی یا درمان تشعشی اغلب پس از جراحی برای سرطان پستان جهت از بین بردن موضعی سلول‏های سرطانی بكار می‏رود كه طی آن اشعه به ناحیه ای از پستان تابیده می‏شود و باعث كاهش خطر عود می‏شود.

3 - درمان كمكی
هدف از این درمان انهدام سلول‏های سرطانی است كه از پستان خارج و در نقاط دیگر بدن انتشار یافته‏اند و هدف از درمان كاهش خطر رشد ثانویه در سایر نقاط بدن می‏باشد كه به دو روش صورت می‏گیرد.
هورمون درمانی
شیمی درمانی

شیمی درمانی : از داروهای ضد سرطان شیمی درمانی به منظور پیدا كردن و از بین بردن سلول‏های سرطانی در سرتاسر بدن استفاده می شود. این داروها اغلب پس از جراحی سرطان در افراد پرخطر كه احتمال انتشار سلول‏های سرطانی به خارج از پستان قبل و بعد از تشخیص تومور می‏رود به كار برده می‏شود. درمان بیشتر در زنان قبل از یائسگی به كار می‏رود بخصوص كسانی‏كه تومور مهاجم و یا غدد گرفتار در زیر بغل دارند.

4 - تخریب تخمدان‏ها :
تخریب تخمدانها باعث افزایش بقای عمر در 30% موارد و كاهش عود بیماری در 35% موارد می‏شود.
روش‏های درمان سرطان پستان منتشر شده (متاستاتیك)

مواردی كه هورمون درمانی به كار می‏رود :
1- بیماری مثبت از لحاظ گیرنده استروژن
2- متاستاز به غدد لنفاوی، پوست، استخوان
3- بیش از 2 سال از پایان درمان كمكی گذشته باشد.
4- پیشرفت بیماری بعد از مصرف داروهای رده اول و دوم شیمی درمانی
انهدام تخمدان در زنان قبل از یائسگی با تاموكسیفن و در زنان یائسه با داروهای دیگر شیمی درمانی انجام می‏شود.