علل متعددی برای سقط مکرر مطرح شده است که مهمترین انها عبارتند از علل ژنتیکی ، آناتومی ( ساختمانی ) ، ایمنی ، غددی ،عفونی و فاکتورهای محیطی .با اینحال با تمام بررسی هایی که انجام میشود ، در50% موارد ممکن است علتی برای سقط مکرر پیدا نشود.زوجهایی که با مشکل سقط مکرر مواجه هستند و بارداری موفقی نداشته اند بایستی با مراجعه به پزشک فوق تخصص ناباروری تحت بررسی علل سقط قرار گیرند.
ناهنجاریهای ساختمانی رحم ( مادرزادی یا اکتسابی ) حدود 15-10% علل سقط مکرر را شامل میشوند که معمولا با اشغال فضای داخل رحم ویا با تداخل در خونرسانی به محل جفت باعث سقط مکررمیشوند.
فیبروم های زیر مخاطی ( داخل حفره ای ) و پولیپ بدلیل اشغال فضای حفره رحم ، با روند لانه گزینی تداخل می کنند. فیبروم و پولیپ در خانمها شایع بوده و از علل قابل درمان سقط مکرر محسوب میشوند.
سپتوم یا دیواره وسط رحم که شایعترین ناهنجاری مادرزادی رحم است ، با ایجاد فضای نامناسب ونیز چسبندگیهای داخل رحم که معمولا در اثر کورتاژبوجود می ایند با آسیب به مخاط رحم باعث سقط مکرر میشوند.
شل بودن و کوتاه شدن زودرس دهانه رحم باعث سقط در سه ماهه دوم بارداری میشود.گاهی نامناسب بودن گیرنده های هورمونی رحم باعث میشود لانه گزینی جنین بطور طبیعی اتفاق نیفتد ودر نتیجه سبب ناباروری غیر قابل توجیه و یا سقط مکرر میشود.
فاکتورهای ایمنی نقشی بسیار اساسی در تمام مراحل بارداری ایفا میکنند بطوریکه مادر میتواند جنینی را که حامل ژنهای پدری هم هست را تحمل کند. اما در صورت اشکال در این فاکتورها ، سیستم بدن مادر جنین را بعنوان یک عامل بیگانه پس میزند و سقط اتفاق می افتد.متأسفانه بسیاری از فاکتورها قابل اندازه گیری نیستند ویا در دست تحقیق اند .
کمبود هورمون پروژسترون ، دیابت کنترل نشده ، تخمدان پلی کیستیک ،کم کاری تیروئید و افزایش پرولاکتین با سقط همراه هستند. درافراد ی که اختلال تخمک گذاری یا تخمدان پلی کیستیک دارند بخصوص با سیکلهای قاعدگی طولانی ( بیش از 34 روز ) به علت عدم تعادل هورمونی ، مقاومت به انسولین و افزایش هورمونهای مردانه ، سقط حدود دو برابر افراد عادی است.افرادی که کم کاری تیروئید دارند ویا حتی کسانی که عملکرد طبیعی تیروئید دارند ولی میزان انتی بادی تیروئید در خون انها بالاست نیز در معرض سقط قرار دارند. مطالعات نشان داده اند که میزان هورمون پرولاکتین در خون افراد دچار سقط مکرر بالاتر از افراد عادی است.
ناهنجاریهای ساختمانی وتعدادی در کروموزومها باعث سقطهای زودرس میشوند. چک کردن کروموزومهای مادری و پدری جزء ارزیابی علل سقط مکرر میباشد البته نه در قدم اول.
شرایط ایجاد لخته در عروق رحم و جفت ، باعث کاهش خونرسانی به جفت و جنین شده ودر نتیجه عوارضی مانند سقطهای دیرهنگام ، تأخیر رشد جنین در داخل رحم ، جداشدگی زودرس جفت وافزایش فشار خون بارداری و .... را بوجود می آورد.
مواد شیمیایی که در محیط وجود دارند نیز با سقط ارتباط دارند مانند گازهای بیهوشی ، جیوه ، ارسنیک ،سرب ، کادمیوم ، بنزئین و..... ودر نتیجه افرادی که در محل کار با این مواد سروکار دارند نیز در معرض سقط قرار دارند مانند کار درخشکشویی ، چاپخانه ، رنگ کاری ،کارخانه های سازنده مواد شیمیایی ، مواجهه با افت کشها وسموم کشاورزی ، سروکار داشتن با فلزات سنگین و ......
عادتهای شخصی مانند چاقی ، مصرف سیگار ، الکل ، کافئین به میزان زیاد
علل مردانه مثل افزایش تعداد اسپرمهای غیر طبیعی ویا حتی افزایش سن پدر
عوامل عفونی مانند ویروس سرخجه ، انگل گربه، ویروس تب خال تناسلی وانواعی از ویروسهای مولد زگیل تناسلی و.....
کاهش ذخیره تخمدان که با افزایش سن مادر اتفاق می افتد ، بدلیل پیر شدن و افت کیفیت تخمکها از عوامل مهم در سقط میباشد. این مورد با انجام ازمایشات هورمونی قابل تشخیص است.
تستهای تشخیصی سقط مکرر را در بخش سوم مطالعه فرمایید.
دکتر منصوره پژمان منش فوق تخصص ناباروری آی وی اف و سقط مکرر در اصفهان