تقویت اسپرم ضعیف با روشهای درمان کم بودن اسپرم

دکتر پیمان صالحی [ متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری ]آدرس وب سایت : www.drsalehi.ir
آدرس مطب : اصفهان ، اتوبان آقا بابایی ، بعد از روگذر حکیم شفائی ، بلوار سلامت، شهرک سلامت اصفهان ، طبقه دوم تلفن مطب : 35548081 - 031

به نیمه سلولی باروری که با ترکیب تخمک بارور می‌شود، و جنین را در رحم تشکیل می‌دهد، اسپرم گفته می‌شود. ساختمان اسپرم به شکلی است که بیشترین حالت قابلیت باروری را دارد. یعنی در واقع اسپرم مسئولیت حمل و نقل اطلاعات ژنتیکی ما را که به صورت مولکول‌های DNA هستند به عهده دارد.

در صورت آسیب به اسپرم چه پیش خواهد آمد؟

سلول اسپرم، سلول بسیار ضعیفی است. همه سلول‌های بدن مانند سلول‌های پوست، گوارش و ...، این قابلیت را دارند که در صورت آسیب DNA، با در دست داشتن آنزیم‌های ترمیم کننده، به باز سازیADNI بپردازند. ولی اسپرم این آنزیم‌ها را برای رفع آسیب DNA ندارد به همین دلیل اگر تحت تاثیر عواملی مانند گرما، واریکوسل، مجاورت در مقابل مواد سمی، عفونت‌ها، مواد مخدر، سیگار، قلیان و ... آسیب ببیند، در باروری اختلال ایجاد می‌کند. اگر این آسیب خفیف باشد زمان لقاح، سلول تخمک می‌تواند اسپرم را ترمیم کند ولی اگر صدمه اسپرم شدید باشد، یا موجوب سقط در روزها و هفته‌های اول خواهد شد و یا اصلاً جنین تشکیل نمی‌شود. روشهای کمک باروری ارتباط مستقیم با آسیب اسپرم دارند و در صورت آسیب دیدگی اسپرم امکان شکست این روشها حتی به طور مکرر، بسیار زیاد می‌شود.

صفر بودن اسپرم یا آزوسپرمی چیست؟

در آزمایش اسپرموگرام یکی از فاکتورهایی که سنجیده می‌شود، تعداد اسپرم‌ است. اگر تعداد اسپرم در آزمایش اسپرموگرام صفر باشد در اصطلاح به آن آزوسپرمی گفته می‌شود. در شرایط آزوسپرمی یا صفر بودن اسپرم، ممکن است علت، به فرآیندهای قبل از بیضه مربوط باشد. به عنوان مثال ترشح هورمون هیپوفیز در مغز به بیضه‌ها فرمان تولید اسپرم و تستسترون می‌دهد. هر گاه اختلالی در ترشح این هورمون صورت گیرد، ممکن است تولید اسپرم را با مشکل مواجه کند. برخی علل آزوسپرمی به خود بیضه مربوط می‌شود. به عنوان مثال؛ عفونت‌هایی که قبلاً بیضه را درگیر کرده است مانند اوریون. واریکوسل ، توده‌های بیضه و در برخی موارد ایست در مرحله تکامل اسپرم‌ها، مواردی هستند که به بیضه و اختلال در عملکرد آن برمی‌گردند. در موارد دیگری هم آزوسپرمی به انسدادهای بعد از بیضه برمی‌گردد.

در این موارد معمولاً انسداد در اپیدیدیم و واز دیده می‌شود و به همین دلیل از وجود اسپرم در مایع انزال جلوگیری خواهد شد. در این موارد باید نمونه برداری از بیضه یا همان میکروتسه بیضه صورت گیرد و مشخص شود که آیا در بیضه‌ها اسپرم تولید می‌شود یا خیر. در میکروتسه از بافت‌های مختلف بیضه نمونه برداری می‌َشود. اگر در این مرحله توسط جنین شناس اسپرم مشاهده شود، فریز می‌شود تا در روشهای کمک باروری مورد استفاده قرار گیرد.

وجود اسپرم در ادرار نشانه چیست؟

در حالت عادی اگر فرد انزال مکرر داشته باشد اسپرم دفع می‌شود و ممکن است در ادرار اسپرم دیده شود. همچنین در مواردی که فرد طولانی مدت انزال نداشته باشد یا در خواب دچار انزال شود در مواردی، سر ریز مایع منی وارد ادرار می‌شود و در آزمایش ادرار اسپرم مشاهده می‌گردد. که البته وجود اسپرم در ادرار چیز مهمی نیست و اشکالی ایجاد نمی‌کند.