کمر دردهای غیر متداول

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

گاهی اوقات عواملی باعث کمردرد می شود که کمتر شایع است و در وهله اول پزشک به آنها مشکوک نمی شود. از جمله این عوامل کمردرد می توان به بیماری پاژه استخوان، خونریزی یا عفونت لگنی، عفونت غضروف و یا استخوان ستون فقرات، آنوریسم آئورت و زونا (شینگل) اشاره کرد.

بیماری پاژه استخوان

بیماری پاژه استخوان یک مشکل پزشکی است که علت ناشناخته دارد و در آن تشکیل استخوان با بازسازی طبیعی استخوان همخوانی ندارد.

این وضعیت منجر به تغییر شکل و تضعیف استخوان به شکلی ناهنجار شده و می تواند منجر به درد منطقه ای استخوان شود اگر چه اغلب بدون علامت است. بیماری پاژه در افراد بالای 50 سال بیشتر شیوع دارد. وراثت (پس زمینه ژنتیکی) و برخی عفونت های غیر معمول ویروسی نیز به عنوان مسبب این وضعیت مطرح شده اند. قطور شدن نواحی استخوانی درگیر در پایین ستون فقرات می تواند به درد سیاتیک تیر کشنده به پاها منتهی شود. بیماری پاژه را می توان از طریق عکس پرتوی ایکس معمولی شناسایی کرد. با این حال نمونه برداری از استخوان گاهی برای تأیید تشخیص لازم است. غربالگری استخوان برای مشخص کردن گستردگی بیماری و نواحی استخوانی درگیر مفید است. آزمایش خون فسفات آلکالین برای تشخیص و نظارت بر پاسخ به درمان مفید است. روش های درمانی عبارتند از مصرف آسپیرین و سایر داروهای ضد التهاب، مسکن و داروهایی که سرعت تغییر استخوان را کند می کنند مانند کلسیتونین، اتیدرونات، الندرونات، ریزدرونات و پامیدرونات.

خونریزی یا عفونت لگن

خونریزی در لگن بدون جراحت قابل توجه، به ندرت اتفاق می افتد و معمولاً در بیمارانی دیده می شود که داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین مصرف می کنند. در این بیماران درد سیاتیک که سریع شروع می شود می تواند نشان دهنده خونریزی در پشت لگن و شکم باشد که عصب های ستون فقرات را که به سمت پاها می روند تحت فشار قرار می دهد. عفونت لگن شایع نیست اما می تواند یکی از عوارض و مشکلاتی مانند بیماری کرون، دایورتیکولیت، کولیک زخمی (اولسراتیو)، بیماری التهابی لگن همراه با عفونت لوله های فالوپ یا رحم و حتی آپاندیس باشد. عفونت لگن یکی از عوارض جدی آن بیماری ها است و اغلب همراه با تب و کاهش فشار خون بوده و وضعیت خطرناک و مرگبار تلقی می شود.

عفونت غضروف و یا استخوان ستون فقرات

عفونت دیسک ها و استخوان ها وضعیتی بسیار نادر است. این مشکلات می توانند منجر به درد منطقه ای همراه با تب شوند. باکتری هایی که در این عفونت نقش دارند و در کشت آزمایشگاهی شناسایی شده اند عبارتند از استافیلوکوکوس آرئوس و میکوباکتریوم توبرکولوزیس یا عفونت تی بی. عفونت تی بی در ستون فقرات بیماری پات (Pott's ) نام دارد. همه این بیماریها بسیار جدی بوده و نیاز به دوره طولانی درمان با آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) دارند. مفاصل ساکروایلیاک به ندرت دچار عفونت باکتری میشود. تب مالت یا بروسلوز یک عفونت باکتریایی است که ممکن است مفاصل ساکروایلیاک را درگیر نماید و معمولا از طریق شیر خام بز انتقال می یابد.

آنوریسم آئورت

در افراد سالمند اتراسکلروز میتواند به تضعیف دیواره رگهای خونی بزرگ آئورتی در شکم منجر شود. این تضعیف منجر به برامدگی دیواره آئورت میشود. اگر چه بیشتر موارد آنوریسم هیچ علامتی ایجاد نمیکند اما برخی مواقع درد ضربانی پایین کمر نشانه آن است. آنوریسم در برخی ابعاد به خصوص در صورتی که به مرور زمان بزرگ میشود ممکن است نیاز به عمل جراحی برای ترمیم با پیوند داشته باشد.

زونا

شینگل یا زونا (هرپس زوستر) یک عفونت حاد عصب های مسیر پوست است که به طور کلی غالباً در یک یا چند سطح از بدن بصورت یک طرفه (چپ یا راست) اتفاق می افتد. بیمارانی که دچار زونا می شوند معمولاً قبلاً آبله مرغان گرفته اند. ویروس هرپس که باعث آبله مرغان می شود پس از برطرف شدن بیماری، سال ها به صورت خاموش در ریشه های عصبی ستون فقرات می ماند. در بیماران دچار زونا این ویروس مجدداً فعال شده و عفونتی در عصب های حسگر ایجاد می کند و منجر به درد عصبی می شود و معمولاً به صورت یک تاول و جوش در همان سمت بدن که عصب تحت تأثیر قرار گرفته است، بروز می کند. کمردرد در بیماران زونای ناحیه کمری، با جوش و تحریکات پوستی شروع میشود. دسته های متوالی تاولهای ریز به مدت چند روز ممکن است پدیدار شود و با التهاب پوسته پوسته ظرف یکی دو هفته برطرف می شود. گاهی اوقات بیمار ممکن است دچار درد عصبی مزمن شود. درمان آن در واقع درمان علامتی است که با استفاده از کرم و لوسیونهایی مانند کالامین دی یا داروهایی مانند اسیکلوویر برای برطرف کردن عفونت و پره گابالین یا لیدوکائین برای رفع درد انجام می شود.

عوامل زمینه ساز درد پایین کمر چیست؟

عوامل زمینه ساز درد پایین کمر عبارتند از فعالیت های ورزشی شدید، برداشتن و بلند کردن، هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین ، حمل چمدان و کیف سنگین، صدمات و جراحات حاصل از ضربه، عفونت کلیه، بارداری ، پوکی استخوان و افزایش سن.

علائم و نشانه های همراه با کمر درد چیست؟

کمردرد در طیف گسترده ای از علائم و نشانه ها را ایجاد می کند که بستگی به علت دقیق درد دارد. علائمی که همراه با کمردرد ممکن است دیده شود عبارتند از بی حسی و یا گزگز پاها ، بی اختیاری ادرار یا مدفوع، درد شدید هنگام راه رفتن، ضعف پاها، آتروفی یا کاهش اندازه عضله های پا، جوش یا تحریکات پوستی، تب، لرز، کاهش وزن، دل درد، سوزش ادرار، سرگیجه، درد مفصل و خستگی.

تشخیص کمردرد چگونه است؟

برای تشخیص درد کمر سابقه پزشکی و بیماریهای زمینه ای فرد دریافت شده و معاینه فیزیکی انجام می شود. همچنین باید سابقه وضعیت کمر از جمله سابقه جراحت و صدمات، عواملی که باعث تشدید درد و یا آرام شدن آن می شوند، علایم همراه با کمردرد از جمله تب، مور مور شدن، بی حسی، بی اختیاری ادرار و غیره، و همچنین طول دوره علائم و شدت آنها را به اطلاع پزشک برسانید. علاوه بر معاینه شکم و پا ، ممکن است معاینه مقعد و لگن برای تشخیص لازم باشد. آزمایش های دیگری که برای تشخیص علت کمردرد انجام می شود عبارتند از آزمایش خون، آزمایش ادرار، عکس پرتوی ایکس معمولی، غربالگری، ام آر آی، اسکن استخوان و آزمایش های عصبی مانند الکترومیوگرام (نوار عصب و عضله) و سرعت انتقال عصب.