درد مزمن لگن چیست و چگونه درمان میشود؟

دکتر علی نقره کار [ متخصص درد ]آدرس وب سایت : www.dr-noghrekar.ir
آدرس مطب : تهران، میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، ساختمان مرکزی پزشکان،طبقه اول تلفن مطب : 88670088 - 021

ناحیه ی لگنی به قسمتی از بدن گفته می شود که از زیر شکم شروع شده و تا بالای ران ادامه می یابد. در صورتی که درد ایجادشده در ناحیه ی لگن حداقل ۶ ماه به طول بیانجامد به عنوان درد مزمن شناخته می شود. این درد که بیشتر در زنان رخ می دهد می تواند به صورت ثابت وجود داشته باشد و یا اینکه به صورت رفت و برگشتی تکرار شود. این درد می تواند به شکل درد مبهم باشد و یا دردهای سوزناک ایجاد کند. شدت این دردها می تواند خفیف، متوسط و یا آنقدر شدید باشد که مانع از فعالیت های روزانه شود. در ادامه به بررسی درد لگنی مزمن در زنان خواهیم پرداخت.

علائم درد مزمن لگنی

ساده ترین علامت درد مزمن لگنی، خود درد است. اینکه این درد به چه مدت ایجاد می شود و شدت آن چقدر است از فردی به فرد دیگر تفاوت می کند. همچنین عامل ایجاد درد نیز می تواند زمان و شدت ایجاد درد را تحت تاثیر قرار دهد. درد مزمن لگنی در زنان ممکن است در هنگام روابط جنسی ایجاد شود. برخی افراد ممکن است تنها در هنگام خوردن غذا این درد را احساس کنند. همچنین این دردها می توانند به شکل ثابت وجود داشته باشند و یا اینکه به صورت مقطعی ایجاد شوند، از بین بروند و پس از مدتی دوباره بروز کنند. سایر علائم درد لگن شامل موارد زیر هستند:

• ایجاد دل پیچه و کرامپ
• احساس سنگینی و فشار در ناحیه ی لگنی
• درد پس از نشستن طولانی مدت
• درد در حین آمیزش
• درد در هنگام ادرار یا مدفوع

دلایل ایجاد درد مزمن لگنی چیست؟

معمول ترین دلایل ایجاد درد مزمن لگنی موارد زیر هستند:

شرایط مربوط به زنان:

آندومتریوز: اندومتریوز به شرایطی گفته می شود که در طی آن بافتی که به صورت طبیعی در داخل رحم رشد می کند در بخش دیگری از بدن غیر از رحم رشد کند. این بافت ممکن است در تخمدان ها، رحم، مثانه و یا در سایر بخش های بدن ایجاد شود. زمانی که خانم ها در دوران قاعدگی هستند، این بافت غیرطبیعی، متورم شده و خونریزی می کند که رفتاری شبیه رفتاری است که به صورت طبیعی در داخل رحم دارد. این فرآیند به طور معمول دردناک است.

بیماری های التهابی لگن: بیماری های التهابی لگن عفونت هایی هستند که در سیستم تناسلی زنان یعنی رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها ایجاد می شوند. به طور طبیعی، دهانه ی رحم که سرویکس نام دارد از گسترش باکتری های واژن به این بافت ها جلوگیری می کند. در صورتی که سرویکس در معرض عفونت های قابل انتقال از طریق آمیزش جنسی قرار گرفته باشد احتمال حرکت باکتری ها به اندام های درونی افزایش می یابد. حضور باکتری ها در این اندام ها می تواند باعث التهاب و عفونت این اندام ها شود. در این حالت، لوله فالوپ زنان ممکن است دچار آسیب دیدگی نیز بشود. این مسئله موجب ایجاد درد شده و احتمال حاملگی را نیز کاهش می دهد.

تشکیل فیبروئیدها: فیبروئیدها بافت های خوش خیم و غیرسرطانی در عضلات دیواره ی رحم هستند. اندازه ی این توده های خوش خیم می تواند بسیار کوچک تا بسیار بزرگ و اندازه ی یک میوه باشد. معمولاً این بافت های ایجادشده دردناک هستند.

باقیمانده ی تخمدان: در طی جراحی هیسترکتومی ، رحم و تخمدان به طور کامل برداشته می شوند. گاهی یک تکه ی کوچک از تخمدان ها باقی می ماند که می تواند باعث ایجاد کیست های دردناک شود.

سندرم روده ی تحریک پذیر: سندرم روده ی تحریک پذیر (IBS) یک مشکل دردناک در روده ها است. در طی این بیماری، روده ها یا خیلی سخت فشرده می شوند یا به اندازه کافی فشرده نمی شوند. این امر باعث می شود غذا خیلی سریع یا خیلی آهسته در روده ها حرکت کند. حرکات نامناسب روده می توانند باعث درد در ناحیه ی لگن شوند.

بیماری سیستیت بینابینی (Interstitial cystitis): این بیماری یک بیماری مزمن مثانه است. افرادی که به بیماری مبتلا هستند دارای دیواره ی مثانه ملتهب و تحریک پذیر هستند که ایجاد بافتی قرمز و زخمی در دیواره ی مثانه می کند. این بیماری می تواند به سفتی یا زخم مثانه منجر شود. زمانی که مثانه سفت شود با افزایش میزان ادرار در داخل آن توانایی افزایش حجم و انبساط را نخواهدداشت. در برخی از افراد، دیواره ی مثانه ممکن است دچار خونریزی خفیف شود. گاهی نیز در مخاط مثانه زخم ایجاد می شود. در نهایت این بیماری نیز می تواند باعث درد در ناحیه ی لگن شود.

مورد تعرض جنسی قرارگرفتن: در صورتی که فرد قربانی یک سو استفاده ی جنسی باشد، احتمال تجربه درد مزمن لگنی افزایش می یابد.

مشکلات اسکلتی یا عضلانی: برخی بیماری ها هستند که سیستم اسکلتی و عضلانی و ستون مهره ها را تحت تاثیر قرار می دهند و می توانند به ایجاد درد مزمن لگنی تکرارشونده منجر شوند. التهاب یا آسیب تاندون ها، رباط ها و بوریس می توانند عوامل ایجاد درد لگنی باشند.

مشکلات روانی: افسردگی، استرس مزمن و تجربیات آزار جنسی یا فیزیکی احتمال ایجاد دردهای مزمن لگنی را افزایش می دهند. همچنین فشار عصبی به افزایش درد لگن در افراد مبتلا می شود. درد مزمن لگن نیز می تواند به افزایش فشار عصبی منجر شود و چرخه ای از بیماری ها را ایجاد کند که به وخیم ترشدن وضعیت بیمار منجر می شود.

سندروم احتقان لگن (Pelvic congestion syndrome): در مورد این بیماری و تاثیر آن بر ایجاد درد مزمن لگنی تردیدهایی وجود دارد. برخی از پزشکان معتقدند بزرگ شدن رگ های واریکوسی شکل و بزرگ شده در اطراف رحم و تخمدان می توانند به درد مزمن لگنی منجر شوند. برخی از پزشکان نیز این بیماری را از دلایل ایجاد درد مزمن لگنی نمی دانند زیرا رگ های واریکوسلی شکل در برخی افراد وجود دارد، بدون اینکه علامتی از درد مزمن لگنی وجود داشته باشد.

درمان دردهای مزمن لگنی:

روش های درمانی وابسته به وضعیت بیمار و دلایل ایجاد مشکل هستند. تشخیص مناسب دلایل ایجاد درد مزمن لگنی فاکتور بسیار مهمی در تشخیص روش درمانی است. برخی از روش های درمانی شامل موارد زیر هستند:

1. توقف تخمک گذاری: در این حالت از تخمک گذاری تخمدان ها جلوگیری می شود. این روش ممکن است توسط قرص های کنترل کننده ی حاملگی و یا تزریق برخی داروها باشد.
2. استفاده از داروهای ضد التهاب و مسکن های غیراستروئیدی: از جمله ی این داروها می توان به ایبوپروفن و ناپروکسن اشاره کرد.
3. تمرینات ورزشی مناسب و فیزیوتراپی: این روش درمانی بهتر است زیر نظر یک متخصص فیزیوتراپ باشد.
4. توجه به وضعیت بدن در شرایط مختلف فعالیت.
5. فعالیت های فیزیکی منظم.
6. استفاده از برخی آنتی بیوتیک ها: با توجه به اینکه امروزه استفاده از آنتی بیوتیک ها به شدت محدود شده است تنها در صورتی از این داروها استفاده شود که تشخیص پزشک متخصص باشد.
7. تحریک اعصاب نخاعی : در این حالت از یک وسیله ی مخصوص جهت انسداد مسیر عصبی استفاده می شود. این مسیر باعث انتقال درد می شود و با انسداد آن، پیام درد نیز متوقف می شود.
8. در موارد نادری نیز جراحی برای درمان دردهای مزمن لگنی توصیه می شود. این جراحی ها شامل موارد زیر هستند:
9. لاپراسکوپی: برای درمان آندومتریوز استفاده می شود.
10. هیستروکتومی: این جراحی به ندرت برای درمان درد لگن استفاده می شود و در طی آن تخمدان ها برداشته می شوند.