سندرم مفصل ساکروایلیاک

دکتر سلمان فلاح [ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ]آدرس وب سایت : www.drsalmanfallah.ir
آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول تلفن مطب : 91011414 - 031

در نیمه اول قرن بیستم، سندرم مفصل ساکروایلیاک (SI) شایع ترین تشخیص برای کمردرد بود.هر گونه درد در ناحیه کمر، باسن یا پای مجاور معمولا به عنوان سندرم مفصل SI شناخته می شود. با این حال امروزه، درد مفصل SI اغلب نادیده گرفته می شود.بسیاری از پزشکان آن را به عنوان یک جنبه مهم از سندرم های مفصلی شدید در نظر نمی گیرند.بسیاری هنوز تمایلی به این باور ندارند که مفصلی که حرکت بسیار کمی دارد می تواند باعث کمردرد شود.

آناتومی مفصل ساکروایلیاک

دو مفصل ساکروایلیاک (SI) در لگن شما وجود دارد که استخوان دنبالچه ساکروم و ایلئوم (استخوان بزرگ لگن) را به هم متصل می کند.مفاصل SI ستون فقرات شما را به لگن و در نتیجه به کل نیمه پایینی اسکلت متصل می کنند.مانند هر مفصل دیگری، غضروف مفصلی در دو طرف سطوح مفصل SI وجود دارد.اما بر خلاف بسیاری از مفاصل دیگر، دو نوع غضروف مختلف مفاصل SI را می پوشانند. سطوح مفصلی دارای سطوح هیالین (شیشه ای، صاف) و فیبروم غضروفی (اسفنجی) هستند که روی یکدیگر ساییده می شوند.مفاصل همچنین دارای برجستگی های بزرگ و فرورفتگی هایی در سطح هستند که مانند یک پازل در کنار هم قرار می گیرند.

مفاصل SI نیز منحصر به فرد هستند، اما برای حرکت زیاد طراحی نشده اند.با افزایش سن افراد، سفت شدن مفصل SI اتفاقی معمول است.مفصل SI در طول تحمل وزن و خم شدن به جلو فقط حدود دو تا چهار میلی متر حرکت می کند.این مقدار کمی حرکت که در مفصل رخ می دهد به عنوان یک نوع حرکت سر خوردن شناخته می شود.به دلیل حرکت کم و پیچیدگی، تعیین هرگونه حرکت مفصل SI در طول معاینه فیزیکی دشوار است.

مفاصل SI مفاصل ویسکوالاستیک هستند، به این معنی که حرکت اصلی ناشی از کشش است.این حرکت کاملا متفاوت از حرکت لولای زانو یا حرکت توپ و کاسه مفصل ران است.عملکرد اصلی مفاصل SI این است که از طریق کشش در جهات مختلف، جذب ضربه برای ستون فقرات را فراهم کنند.همچنین، مفاصل SI ممکن است یک مکانیسم خود قفل شونده را ارائه دهند که به شما در راه رفتن کمک می کند.وقتی وزن را از یک پا به پای دیگر منتقل می کنید، مفاصل از یک طرف قفل می شوند.

علل سندرم مفصل ساکروایلیاک

1. بسیاری از مشکلات می تواند منجر به آرتریت دژنراتیو مفاصل SI شود.تشخیص علت ساییدگی و پارگی مفاصل اغلب دشوار است.یکی از شایع ترین علل مشکلات در مفصل SI، تروما است. تروما می تواند ناشی از افتادن مستقیم روی باسن، تصادف با وسیله نقلیه موتوری یا حتی ضربه ای به پهلوی لگن باشد.
2. در نتیجه تروما باعث ایجاد نیرویی می شود که می تواند رباط های اطراف مفصل را تحت فشار قرار دهد.پارگی این رباط ها می تواند باعث حرکت اضافی در مفصل شود.حرکت بیش از حد می تواند در نهایت منجر به ساییدگی مفصل و درد ناشی از آرتریت دژنراتیو شود.
3. ناهنجاری استخوان خاجی می تواند باعث درد شود.استخوان خاجی مجموعه بسیار خاصی از مهره ها است.هنگامی که بدن شما در رحم مادر رشد می کند، چندین مهره با هم ترکیب شده و استخوان خاجی را تشکیل می دهند.
4. در برخی افراد، استخوان های تشکیل دهنده استخوان خاجی هرگز به هم جوش نمی خورند.در این وضعیت، دو یا چند مهره به جای جوش خوردن با هم، جدا می مانند.این وضعیت عجیبی را ایجاد می کند که مفصل SI را ناقص کرده و یک مفصل کاذب رخ می دهد (همچنین به عنوان سندرم انتقالی شناخته می شود).پس از آن، می توان این ناهنجاری را با اشعه ایکس مشاهده کردو افرادی که این سندرم را دارند به نظر می رسد مشکلات بیشتری با مفاصل SI خود دارند.آن ها همچنین کمردردی را احساس می کنند که به نظر می رسد از آن ناحیه می آید.
5. به دلیل زایمان، زنان در معرض خطر ابتلا به مشکلات مفصل SI در آینده هستند.در دوران بارداری، زن هورمون های خاصی ترشح می کند.این هورمون ها به بافت های همبند بدن اجازه می دهند تا آرام شوند.آرامش لازم است تا لگن زن بتواند آنقدر کشیده شود که امکان خروج نوزاد در طول زایمان فراهم شود.این کشش منجر به تغییراتی در مفاصل SI می شود که آن ها را متحرک می کند (بیش از حد متحرک).
6. در دوران بارداری، مفاصل SI می توانند هم به دلیل تأثیرات هورمون هایی که آنها را شل می کنند و هم از استرس حمل نوزاد در حال رشد در لگن، ناراحتی ایجاد کنند.هر چه تعداد حاملگی های یک زن بیشتر باشد، احتمال مشکلات مفصل SI بیشتر می شود.

علائم سندرم مفصل ساکروایلیاک

تشخیص علائم سندرم مفصل SI اغلب از سایر انواع کمردرد دشوار است.در بیشتر موارد، یک الگوی گیج کننده از درد کمر و لگن وجود دارد که از یکدیگر تقلید می کنند.در نهایت، این امر تشخیص سندرم مفصل SI را بسیار دشوار می کند.شایع ترین علائم این سندرم عبارتند از:

• کمر درد
• درد باسن
• درد ران
• مشکل در نشستن طولانی مدت در یک مکان به دلیل درد

تشخیص سندرم مفصل ساکروایلیاک

معمولا تشخیص با گرفتن شرح حال کامل و معاینه فیزیکی آغاز می شود.معاینه بالینی شما ممکن است شامل تست های ارتوپدی زیر باشد.این آزمایشات ارتوپدی درگیری مفاصل SI را مشخص می کند.اگر در طول این آزمایشات احساس درد می کنید، به طور کلی نشان می دهد که مفاصل SI می توانند مشکل ساز باشند.

• تست حواس پرتی:

پزشک به مفاصل SI فشار می آورد. پزشکان سعی می کنند آن ها را کمی از هم جدا کنند.

• تست فشرده سازی:

به دو طرف مفصل فشار می آورند.درد ممکن است نشان دهنده درگیری مفصل SI باشد.

• تست Gaenslen:

پزشک شما را روی یک میز قرار می دهد در حالی که هر دو پا را به سمت سینه بالا آورده اید.پس از آن، باید به سمت لبه میز حرکت کنید تا یک باسن بالای لبه باشد.پای غیر تکیه گاه روی لبه می افتد و پای تکیه گاه خم می شود.در این وضعیت، مشکلات مفصل SI به دلیل استرس وارده به مفصل مشخص می شود.

• تست پاتریک:

پاشنه یک پا روی زانوی مقابل به صورت ضربدری قرار می گیرد و پزشک زانوی بالایی را به پایین فشار می دهد تا تحرک و درد لگن را آزمایش کند.

• آزمایشات تصویربرداری:

پزشک ممکن است برای تعیین ناهنجاری های مفصل آزمایشات تصویربرداری را توصیه کند.اشعه ایکس و سی تی اسکن می تواند جزئیات بیشتری را در مورد سطوح مفصل و استخوان اطراف نشان دهد. علاوه بر این، MRI استخوان برای تعیین التهاب مفاصل مفید است.یک مفصل SI ملتهب معمولا به صورت یک نقطه داغ در استخوان لگن ظاهر می شود.

درمان سندرم مفصل ساکروایلیاک

انتخاب درمان به سفت یا شل بودن مفصل SI بستگی دارد.یک مفصل سفت یا قفل بهترین پاسخ را به حرکت می دهد.موبیلیزاسیون نوعی کشش مفاصل است که به بهبود حرکت مفاصل کمک می کند.پزشک از مجموعی از تکنیک های عملی برای درمان مشکل استفاده می کند.این تکنیک ها شامل تمرینات خاصی است که به بهبود تحرک مفصل SI کمک می کند.

برای شرایطی مانند آرتریت یا آسیب های لیگامان SI، زمانی که مفصل بیش از حد شل می شود، باید درمان های تثبیت کننده را برای نگه داشتن مفصل در تراز صحیح انتخاب کرد.تمرینات تثبیت کننده شامل وضعیت بدنی و تمرین عضلانی است.

• فیزیوتراپی:

بیماران معمولا درمان فیزیوتراپی را برای مشکلات مفصل SI دریافت می کنند.یک برنامه توانبخشی جامع به آرام کردن درد و التهاب، بهبود تحرک و قدرت کمک می کند و به شما کمک می کند تا فعالیت های روزانه خود را با سهولت و توانایی بیشتر انجام دهید.

• کمربند ساکروایلیاک:

متخصصان یک کمربند ساکروایلیاک برای کمک به تثبیت مفصل شل و دردناک SI تجویز می کنند. کمربند دور باسن می پیچد تا مفاصل SI را به هم فشار دهد و نگه دارد.این از لگن و مفاصل SI پشتیبانی و حمایت می کند.

• تزریق در مفصل SI:

همچنین ممکن است پزشک تزریق فلوروسکوپی را به مفصل توصیه کند.در طی این آزمایش، پزشک یک بی حس کننده موضعی یا کورتیکواستروئید به مفصل تزریق می کند.پزشک قبل از تزریق دارو از فلوروسکوپ استفاده می کند تا مطمئن شود که سوزن واقعا در مفصل است. مفاصل SI نسبتا عمیق در قسمت بالایی باسن قرار دارند.یک عضله ضخیم این مفاصل SI را می پوشاند.

قرار دادن سوزن در مفصل بدون راهنمایی دشوار است.پزشک از دوربین تلویزیونی مخصوصی استفاده می کند که با استفاده از اشعه ایکس محل دقیق قرارگیری سوزن را روی صفحه نمایش ببیند و از قرار گرفتن آن در موقعیت دقیق خود مطمئن شود.این دستگاه به فلوروسکوپ معروف است.